Saraylı Nedir?

SARAYLI sıf. ve a.
1. Osmanlı impara- torluğu'nda, padişah sarayında cariye olarak ya da başka bir görevle bulunan kadın için kullanılır. (Bk. ansikl. böl.)
2. Deli saraylı - DELİ.

—Esk. giy. Saraylı ferace, saraylı kadınların kullandığı değerli kumaşlardan yapılmış ve bezenmiş ferace. || Saraylı hotoz, saraylı kadınların kullandığı değerli kumaşlardan yapılmış hotoz.

—Kur. tar. Osmanlılar’da padişahların saraylarında yaşayan ve yaşamış kadınlara verilen genel ad. (Bk. ansikl. böl.)

—ANSİKL. Osmanlılar'ın kuruluşunu izleyen genişleme döneminde akın düzenlenen ya da alınan hıristiyan ülkelerinden ele geçirilen genç, güzel ve sağlıklı kızlar saraya cariye olarak getirilirdi. Bunlar ya hareme alınır ya da saray içindeki çeşitli hizmetlerde kullanılırlardı. Saray geleneklerine göre yetiştirilip eğitilen kızlara kıdem ve önemlerine göre acemiler, cariyeler, şakirtler, ustalar ve gedikliler denirdi. Padişahın beğeni ve ilgisini kazananlar gözdelik ve ikballik yollarından geçerek padişahın kadınlığına kadar yükselebilirlerdi. Birçoğu da devletin üst düzey görevlilerinden biriyle evlendirilerek saraydan çerağ edilirlerdi. İmparatorluğun duraklama devrini izleyen yıllarında saraya Kafkasya'daki Çerkez ve Gürcüler'den, son dönemlerde ise İzmit ve Adapazarı yöresine yerleşmiş Çerkezler'den cariye alınmaya başlandı. Evlenerek saraydan ayrılanlar "saraylı" unvanını korumayı sürdürürlerdi. Saraylı kadınların yaşmak, ferace başta olmak üzere özel giysileri vardı. Özellikle padişahlann sultan ve kadınları kolalı yaşmak giyerlerdi. Abdülmecit dönemiyle (1839-1861) birlikte avrupalı kadınlar gibi giyinen saraylılar da oldu.