İslamiyet Öncesi Coşku ve Heyecanı Dile Getiren Sözlü Ürünler


İslamiyetten Önce Sözlü Edebiyat Ürünleri


Sözlü Türk edebiyatı, Türklerin henüz yazıyı kullanmadıkları dönemdeki edebiyattır. Bu dönem edebiyatı sözlü olarak üretilmiş ve kulaktan kulağa yayılarak varlığını sürdürmüştür.

İslamiyetten önce sözlü edebiyat ürünleri; Koşuk, Sav, Sagu, Destan'dır.


Koşuk

Kahramanlık, aşk, sevgi doğal güzellikler gibi konuların dile alındığı çoşku ve heyecan bildiren metinlere denir.

Özellikleri:

- Dörtlükler şeklinde ve hece ölçüsüyle söylenmiştir.

- Uyak düzeni a a a b, c c c b, d d d b'dir.

- Sığır ve şölen adı verilen törenlerde söylenmiştir.


Sagu

Devlet büyükleri yada toplumda tanınmış, önemli kişilerin ölümü üzerine duyulan acıyı anlatan şiirlerdir.

Özellikleri:

- Yuğ törenlerinde söylenir.Biçim bakımında koşuk gibidir.

- Hece ölçüsü ile yazılmıştır.Kafiye düzeni a a a b, c c c b, d d d b dir.

- Günümüzde bilinen sagu örnekleri Divanü-Lügati-t Türk'te yer alan Alp Er Tunga sagusudur.12 dörtlükten oluşmuştur.

-Halk edebiyatındaki karşılığı ağıt, divan edebiyatındaki karşlığı mersiyedir.


Sav

İslamiyet öncesi Türk edebiyatında bugünkü atasözünün yerine kullanılmıştır.Biçim olarak bir cümle ve iki dize olarak söylenir.Bir düşünceyi deneyimi öğüdü en az sözcükle anlatan kalıplaşmış sözlerdir.


Destan

Toplumu derinden etkileyen olaylar sonucunda halk arasında kendiliğinden oluşan uzun nazım türüdür.

__________________
Aşk der ki sana: Yolumdaysan başım feda yoluna; ama bil ki senin de başını isterim yoluma. Kahır, kapris gelecekse senden amenna! Ama ayağına diken batarsa yolumda ah edip vahlanma!...
Aşk bilek gücü değil “YÜREKTİR”! Yüreğin yetmiyorsa düşme yollara!…