Zehirlenmelerde acil yaklaşım:
Zehirlenmeler ; sindirim, solunum, enjeksiyon gibi yollarla oluşabileceği gibi, oküler (göz), kutanöz (deri) olarak da oluşabilir. Fakat en sık oral (ağız) yol ile zehirlenmeler görülür. Hayvanlar, kazara gıda özelliğinde olmayan maddeleri yiyerek zehirlendikleri gibi toksik maddelerin yanlışlıkla veya başka kişilerce bilerek gıdalarının içine katılması gibi nedenlerle de zehirlenebilirler.
Zehirlenmelerde haberleşme ve ilk yardım :
Hayvanlarda bir zehirlenmeden şüpheleniyorsa ilk ve en önemli adım, hayvan sahiplerinin hızlı hareket ederek, telefonla acil servislere veya veteriner hekimlerine ulaşmalarıdır. Hasta sahibinin telefonda, karşısındaki hekime sakin ve anlaşılır şekilde hayvandaki belirtileri anlatması gereklidir.
Telefon görüşmesi sırasında aşağıdaki bilgileri vermeniz, hekimin doğru bir karar vermesinde çok yararlı olacaktır :
Hayvanınızın yaşı, ırkı,cinsiyeti ve yaklaşık ağırlığı,
Hayvanınızda ne gibi belirtiler gördüğünüz,
Bu belirtilerin ne zaman başladığı,
Belirtiler giderek kötüleşiyor mu, yoksa aynı mı seyrediyor,
Hayvanın zehirlendiğine neye göre karar verdiniz,
Zehirli maddenin bir kutusu veya şişesi var mı,
Alınan toksinin miktarını,
Tarafınızdan hayvana bir ilaç verildi mi,
Siz veya hayvanınız herhangi bir ilaç kullanıyor musunuz,
Hayvanınız hakkında, komşularınızdan şikayetçi olan var mı,
Hayvanınız nasıl bir ortamda barınıyor,
Alınan bu ilk anamnez, teşhis ve tedavide hekime yol gösterici olduğu gibi, yapılacak ilk müdahalede de çok önemlidir. Kliniğe ulaşıncaya kadar hasta sahiplerinin yapacağı bilinçli uygulamalar hayat kurtarıcı olabilir. Hasta sahipleri, zehirlenme yoluna göre, zehirlenmeye yol açan maddenin metabolize olmasını engelleyebilirler.Zehirli maddeye deri yoluyla maruz kalan hastalar hafif pet şampuanlarıyla yıkanabilir. Toz zehirlere maruz kalan hayvanlar ise vakum araçlarıyla üzerlerindeki maddelerden arındırılabilirler. Oküler zehirlenmelerde gözlerin suyla yıkanması gerekir. Oral yolla alınan zehirli maddelerle zehirlenme son 2-4 saat içinde şekillenmişse hayvanlar kusturulabilir, fakat kusturmanın zararlı olduğu durumlar da vardır : (Azalmış yutkunma refleksi, çırpınmalar, solunum zorluğu, düşük kalp atışı, yoğun halsizlik, tavşan ve rodentlerde sakıncalıdır.)
Özellikle organik fosforlu ve pyretrin zehirlenmelerinde hastalarla temas edilmesi halinde, hasta sahiplerinin de etkilenebilecekleri unutulmamalıdır.

__________________