 Divan Edebiyatı’nda Düzyazı
Divan Edebiyatı’nda Düzyazı
Divan şiire ağırlık veren bir edebiyattır. Düzyazı ancak bilimsel çalışmalarda tarihlerde kimi sanatsal metinlerde ve gezi türü eserlerde kullanılmıştır.
Divan Edebiyatı’nda düzyazılar yazılış amacı ve dil tutumu dikkate alınarak üçe ayrılır:
1. Sanatlı(süslü) Düzyazı
Söz ustalığı göstermek amacıyla yazılır. Sinan Paşa’nın Tazarru’at adlı eseri bu türün en tanınmış örneğidir. Sanatlı düzyazıya inşa denir
2. Orta Düzyazı
Yer yer ağır ve süslü yer yer sade bir dille yazılan düzyazılardır. Genellikle tarih kitaplarında bu düzyazı türü görülür. Osmanlılar zamanında tarihçilik”vakanüvis” adı altında yürütülen bir tür memurluktu. Sarayda görevlendirilen vakanüvisler önemli önemsiz her olayı günü gününe notlar halinde yazarlardı. Bu eserler olay anlatımına dayalı olduğundan bilimsel tarih anlayışıyla bağdaşmaz. Divan döneminin başlıca tarihçileri arasında Aşıkpaşazade Ali Ebülgazi Bahadır HanNaima Peçevi Mütercim Asım sayılabilir.
3. Sade Düzyazı
Dil ve anlatım ustalığının değil ele alınan konunun önem taşıdığı düzyazı türüdür. Bu anlayış nedeniyle sade düzyazılarda ustaca söz söyleme çabası görülmez; dil açık yalın doğaldır. Bu düzyazı türünü kullananlardan başlıcaları şunlardır: Mercimek Ahmet Katip ÇelebiEvliya Çelebi (Eseri:Seyahatname).
|