Şeyh Sait Ayaklanması
Sebepleri:
1.Yenilik hareketlerinin istenmemesi.
2.Toprak ağalarının yeni devleti çıkarlarına uygun bulmaması.
3.Musul’u Türkiye’ye vermek istemeyen İngil­tere’nin Irak ile Türkiye arasına tampon vazifesi görecek olan Kürt Devleti kurdurmak istemesi.
4.Doğu Anadolu’nun yıllarca ihmal edilmiş olması.
5.TCF’nin inkılâplara karşı çıkanlarca ümit verici tutumu

· 13 Şubat 1925’de Diyarbakır’da başlayan isyan Genç, Erzurum, Elazığ, Muş ve Bitlis’te etkili oldu.
· Bu bunalımlı dönemde Ali Fethi Okyar hükümeti istifa etti.
· Yeni hükümeti oluşturan İsmet İnönü isyana karşı şu önlemleri aldı:
1.Bölgede sıkıyönetim ilan edildi.
2.Bölgeye ordu sevk edildi.
3.Hıyanet-i Vataniye Kanunu’nu tamamlar nitelikte olan ve rejimin tartışılmasını yasaklayan Takrir-i Sükûn Kanunu ilan edildi. (4 Mart 1925’den 2 Mart 1927’ye kadar yürürlükte kalan bu kanun inkılâpların kabul edilmesini kolaylaştırdı.)
4.İstiklal Mahkemeleri yeniden kuruldu.
İsyan 15 Nisan 1925’de tamamen bastırıldı ve suçlular cezalandırıldı.

Şeyh Sait İsyanı’nın Sonuçları:
1.İstiklal Mahkemeleri tekrar kuruldu.
2.Takrir-i Sükûn Kanunu çıkarıldı.
3.TCF kapatıldı.
4.İlk çok partili hayat denemesi başarısız sonuç­landı.
5.Musul meselesi İngiltere lehine sonuçlandı.
6.Devrimler konusunda dikkatli olunması gerektiği görüldü.
Not: Bu isyan laikliğe ve devrimlere karşı oluşan ilk ciddi isyandır.

__________________