Temyiz Kanun Yolu

TEMYİZ:

Hukukumuzda teknik manada 2 kanun yolu vardır. İstinaf ve Temyiz kanun yolu. Temyiz kanun yolu mahkemesi Yargıtay'dır.

Temyiz Edilebilen Kararlar:

Madde 427 - (Değişik madde: 26/09/2004 - 5236 S.K./16.mad)
Bölge adliye mahkemesi hukuk dairelerinden verilen temyizi kabil nihaî kararlar ile hakem kararlarına karşı tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir; bu süre 8.1.1943 tarihli ve 4353 sayılı Kanuna tâbi kamu kurumları hakkında otuz gündür.
Davada haklı çıkmış olan taraf da hukukî yararı bulunmak şartıyla temyiz yoluna başvurabilir.

Kural olarak ilk derece mahkemesinin varmış oldukları bütün nihai kararlar
temyiz edilemez. İstisnai olarak bazı nihai kararlar temyiz edilemez.

Temyiz Edilemeyen Kararlar:
Madde 428 - (Değişik madde: 26/09/2004 - 5236 S.K./16.mad) *1* *2*
Bölge adliye mahkemelerinin aşağıdaki kararları hakkında temyiz yoluna gidilemez:
1. Miktar veya değeri beşmilyar lirayı geçmeyen davalara ilişkin kararlar
2. 8 inci maddede gösterilen davalar ile (Kat Mülkiyeti Kanunundan doğup gayrimenkulün aynına ilişkin olan davalar hariç) özel kanunlarda sulh hukuk mahkemesinin görevine girdiği belirtilen davalarla ilgili kararlar.
3. Yargı çevresi içinde bulunan ilk derece mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek için verilen kararlar ile mersi tayinine ilişkin kararlar.
4. Çekişmesiz yargı işlerinde verilen kararlar.
5. İrs ve soybağına ilişkin sonuçlar doğuran davalar hariç olmak üzere nüfus kayıtlarının düzeltilmesine ilişkin davalarla ilgili kararlar.
6. Yargı çevresi içindeki ilk derece mahkemeleri hâkimlerinin davayı görmeye hukukî veya fiilî engellerinin çıkması hâlinde davanın o yargı çevresi içindeki başka bir mahkemeye nakline ilişkin kararlar.

Madde 430 - (Değişik madde: 26/09/2004 - 5236 S.K./16.mad) *1* *2*
Temyiz dilekçeyle yapılır ve dilekçeye karşı tarafın sayısı kadar örnek eklenir.
Temyiz dilekçesinde aşağıdaki hususlar bulunur:
1. Temyiz eden ile karşı tarafın davadaki sıfatları adı soyadı ve adresleri.
2. Bunların varsa yasal temsilci ve vekillerinin adı soyadı ve adresleri.
3. Temyiz edilen kararın hangi bölge adliye mahkemesi hukuk dairesinden verilmiş olduğu tarihi ve sayısı.
4. Yargıtayın bozma kararı üzerine bozmaya uygun olarak ilk derece mahkemesince verilen yeni kararın veya direnme kararına karşı temyizde direnme kararının hangi mahkemeye ait olduğu tarihi ve sayısı.
5. İlâmın temyiz edene tebliğ edildiği tarih.
6. Kararın özeti.
7. Temyiz sebepleri ve gerekçesi.
8. Duruşma istenmesi hâlinde bu istek.
9. Temyiz edenin veya varsa yasal temsilci yahut vekilinin imzası.
Temyiz dilekçesi temyiz edenin kimliği ve imzasıyla temyiz olunan kararı yeteri kadar belli edecek kayıtları taşıması hâlinde diğer şartlar bulunmasa bile reddolunmayıp temyiz incelemesi yapılır.

Madde 431 - (Değişik madde: 26/09/2004 - 5236 S.K./16.mad) *1* *2*
Temyiz dilekçesi kararı veren bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine veya Yargıtayın bozması üzerine hüküm veren ilk derece mahkemesine yahut temyiz edenin bulunduğu yer bölge adliye mahkemesi hukuk dairesine veya ilk derece mahkemesine verilebilir.
Temyiz dilekçesi kararı veren mahkemeden başka bir mahkemeye verilmişse temyiz defterine kaydolunur ve durum derhâl kararı temyiz edilen mahkemeye bildirilir.
Temyiz edene ücretsiz bir alındı belgesi verilir.

Madde 433 - (Değişik madde: 16/07/1981 - 2494/26 md.; Değişik madde: 26/09/2004 - 5236 S.K./16.mad) *1* *2*
Temyiz kararın icrasını durdurmaz. İcra ve İflâs Kanununun icranın geri bırakılmasıyla ilgili 36 ncı maddesi hükmü saklıdır. Nafaka kararlarında icranın geri bırakılmasına karar verilemez. (Yani teminat yatırılırsa icra tehir edilebilir.)



TEMYİZ (BOZMA) SEBEPLERİ:

1)maddi hukuka dayanan temyiz sebepleri
2)usul hukukuna dayanan temyiz sebepleri

Maddi hukuka dayanan temyiz sebepleri:
1)Kanunun veya taraflar arasındaki sözleşmenin yanlış uygulanmış olması
2)Meselenin takdirinde hataya düşülmüş olması

Usul hukukna dayanan temyiz sebepleri:

1.mutlak temyiz sebepleri:
Bunlar:
a) mahkemenin görevsiz olması
b) tarafları dava sebebi ve konusu aynı olan bir (aslında iki) dava
hakkında birbirine çelişik kararlar verilmiş olması- birinin bozulması
gerekir-
c) iki taraftan birinin davasını ispat için gösterdiği delillerin kanuni
sebep olmaksızın reddedilmiş olması
d) yargı yolunun caiz olmaması (yani idari mahkemenin görevli olması)
e) bir davaya bakması yasak olan hakimin yargılamaya ve karara iştirak
etmesi
f) vekil ve mümessil olmayan kişiler huzuruyla davaya bakılmış ve hüküm
verilmiş olması
g) hüküm mahkemesinde davanın görülmesi sırasında tarflardan birince bir
usul kuralının yanlış uygulandığını ispat edecek derecede itiraz edildiği
halde mahkemenin bu itirazı incelememiş olması
h) hükmün gerekçesiz olması
i) bütün dava şartlarının bulunmaması

Yargıtay bu sebeplerden birinin mevcut olduğu sonucuna varırsa kararı bozar.

2.Nisbi temyiz sebepleri:
Gerekli olduğu halde bilirkişi incelemesi yaptırılmadan hüküm verilmiş olması.

TEMYİZ İNCELEMESİ VE DURUŞMA
Madde 435 - (Değişik madde: 16/07/1981 - 2494/28 md.;Değişik madde: 26/09/2004 - 5236 S.K./16.mad) *1* *2*
Yargıtay tarafların ileri sürdükleri temyiz sebepleriyle bağlı olmayıp kanunun açık hükmüne aykırı gördüğü diğer hususları da inceleyebilir.
Yargıtay temyiz incelemesini dosya üzerinde yapar. Ancak tüzel kişiliğin feshine veya genel kurul kararlarının iptaline evlenmenin butlanına veya iptaline boşanma veya ayrılığa velâyete soybağına ve kısıtlamaya ilişkin davalarla miktar veya değeri onmilyar lirayı aşan alacak ve ayın davalarında taraflardan biri temyiz veya cevap dilekçesinde duruşma yapılmasını istemiş ise Yargıtayca bir gün belli edilerek taraflara usulen çağrı kağıdı gönderilir. Tebliğ tarihi ile duruşma günü arasında en az onbeş gün bulunması gerekir; taraflar gelmişlerse bu süreye bakılmaz. Tebligat gideri verilmemişse duruşma istemi dikkate alınmaz. Duruşma giderinin eksik ödenmiş olduğu anlaşılırsa dairenin başkanı tarafından verilecek yedi günlük kesin süre içinde tamamlanması aksi hâlde duruşma isteminden vazgeçilmiş sayılacağı duruşma isteyene yazılı olarak bildirilir. Verilen süre içinde giderler tamamlanmadığı takdirde Yargıtay incelemesini dosya üzerinde yapar.
Onmilyar liralık duruşma sınırının belirlenmesinde 428 inci maddenin ikinci fıkrası kıyas yoluyla uygulanır.
Yargıtay ikinci fıkra hükmü ile bağlı olmaksızın bilgi almak üzere re'sen de duruşma yapılmasına karar verebilir.
Duruşma günü belli edilen hâllerde Yargıtay tarafları veya gelen tarafı dinledikten sonra taraflardan hiçbiri gelmemiş ise dosya üzerinde inceleme yaparak kararını verir.
Duruşma günü kararı verilemeyen işlerin en geç yirmi gün içinde karara bağlanması zorunludur.
Kanunda ivedi olduğu bildirilen dava ve işlere ait temyiz incelemesi öncelikle yapılır.

ONAMA KARARLARI
Madde 436 - (Değişik madde: 26/09/2004 - 5236 S.K./16.mad) *1* *2*
Yargıtay onama kararında onadığı kararın hukuk kurallarına uygunluk gerekçesini göstermek zorundadır.
Temyiz olunan kararın kanunun olaya uygulanmasında hata edilmiş olmasından dolayı bozulması gerektiği ve kanuna uymayan husus hakkında yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmadığı takdirde Yargıtay kararı değiştirerek ve düzelterek onayabilir.
Tarafların kimliklerine ait yanlışlıklarla yazı hesap veya diğer açık ifade yanlışlıkları hakkında da bu hüküm uygulanır.
Karar usule ve kanuna uygun olup da gösterilen gerekçe doğru bulunmazsa gerekçe değiştirilerek ve düzeltilerek onanır.

BOZMA SEBEPLERİ
Madde 437 - (Değişik madde: 16/07/1981 - 2494/29 md.;Değişik madde: 26/09/2004 - 5236 S.K./16.mad) *1* *2*
Yargıtay aşağıda belirtilen sebeplerden dolayı gerekçe göstererek temyiz olunan kararı kısmen veya tamamen bozar:
1. Hukukun veya taraflar arasındaki sözleşmenin yanlış uygulanmış olması.
2. Dava şartlarına aykırılık bulunması.
3. Taraflardan birinin davasını ispat için dayandığı delillerin kanunî bir sebep olmaksızın kabul edilmemesi.
4. Karara etki eden yargılama hatası veya eksiklikleri bulunması.

YARGITAY KARARLARININ TEBLİĞİ
Madde 438 - (Değişik madde: 30/04/1973 - 1711/1 md.;Değişik madde: 26/09/2004 - 5236 S.K./16.mad) *2* *3*
Yargıtayın bozma kararları ile onama kararları mahkeme yazı işleri müdürü tarafından derhâl taraflara tebliğ edilir