Bit Nedir? Bit Nasıl Bulaşır?

Bit günümüzde insanların başlarına dert açan en önemli böceklerden birisidir. Bitler bitlenme ve bit bulaşması sonucu insanlara bulaşabiliryaygınlaşabilir. Bit bulaşmasını engellemek için en önemli yöntemler aşağıdakilerdir;

- Bol temizlik
- Bol duş almak ve yıkanmak
- Saç temizliği ve titizliği
- Çevre temizliği ve titizliği

Olarak bitlenmeye karşı çözüm yollarını bulabilirsiniz.


Ayrıca bit; Eklembacaklılar şubesinin böcekler sınıfının bir takımı. Bitlerde metamorfoz bulunmaz. Yumurtadan çıkan yavrular ergine benzerler. Kanatları yoktur. Kuşlarda yaşayanlara ısıran bitler denir.

Saç Biti Nedir?

Saç bitleri insan saçında yaşayan ve üreyen çok küçük kanatsız günde 2-8 kez kan emerek beslenen gri böceklerdir. Sirke denilen yumurtaları görmek bitin kendisini görmekten daha kolaydır ve genellikle enseye yakın kulakların arkasında ve başın arkasında saç tellerine tutunmuş halde bulunurlar. Sirkeler kir veya kepek gibi yıkanarak temizlenemezler. Önce etkili bir ürün ile öldürülmeli sonra bu amaç için yapılmış ürünün kutusundan çıkacak olan özel bir tarak ile saçtan temizlenmelidir.

Saç biti insan vücudu dışında yalnızca 48 saat yaşayabilir ve evcil hayvanlar üzerinde yaşayamaz. Sirkeler ise insan vücudu dışında kumaş ve battaniye üzerinde 10-15 gün canlı kalabilirler.


Saç Biti Nasıl Bulaşır?

Bitlenmenin yaygın olarak düşünüldüğü gibi pislikle bir ilgisi yoktur; aslında bit temiz sağlıklı saçı kirli saça tercih eder. Yetişkin ya da çocuk herkes bitlenebilir. En yaygın belirtisi başın ve ensenin şiddetle kaşınmasıdır. Saç biti son derece bulaşıcıdır. Tarak fırça eşarp yastık şapka ve tüylü oyuncaklar gibi paylaşılan kişisel eşyalar ile yayılırlar. Tekrarlanan salgın riskini azaltmak için bu eşyaları paylaşmaktan kaçınılmalıdır.

Bitlendiğimizi Nasıl Anlarız?

Bitlenmeyi gösteren ilk ipucu sık sık kafa derisinin kaşınmasıdır. Biti tespit etmek ve yayılmasını engellemek amacıyla ensenin arka kısmındaki ve kulak arkasındaki saçlar dikkatle incelenmelidir. Bitler ışıktan kaçtıkları için yalnızca saç kılına yapışmış küçük beyazımsı oval yumurtaları (sirkeleri) görebilirsiniz.

İdeal Bir Bitlenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

Tek uygulama ile kısa sürede etki göstermeli.
Güzel kokulu saçları dolaştırmayan taramayı zorlaştırmayan etrafa bulaşmayan boyalı ve permalı saçlarda problem yaratmayan özelliklere sahip olmalı.
Kalıcı etkisiyle bitlerin saça tekrar yerleşmesini engellemeli.
Sadece bitleri değilsirkeleri de yok etmeli.
Kullanıcı tarafından iyi tolere edilmeli yan etkileri olmamalı.
Kullanıcıya toksik etkisi olmamalı
Bugüne kadar pek çok yolu kullanarak insanoğlu bitle mücadele etmeye çalışmıştır. Kötü kokulu gaz ve kimi zehirli maddeler içeren ilaçlar bunlardan bazılarıdır. Daha çok çocuklarda rastlandığı için tedavinin çocuklar için güvenli yüksek oranda etkili sadece bitleri değil yumurtalarını da öldüren bir bit ilacı ile yapılması gerekir.

Oysa günümüzde artık bu alanda kullanılan madde ve ilaçlarda büyük gelişmeler kaydedilmiş hatta koruyucu etkili permetrin etken maddesi içeren ilaçlar geliştirilmiştir. Saç biti tedavisinin bitleri olduğu kadar yumurtaları da öldürmesi ve tekrar bulaşmayı önlemesi gerekir. Piyasada birkaç bit öldürücü ilaç vardır ve değişik şekillerde bulunmaktadır; şampuan saç kremi gibi. Fakat bunların hepsi bit tedavisinde istenen etkiyi göstermez!!!

Bitlenme tedavisinde kullanılan çeşitli maddeler şunlardır:

Gamma Benzen Hekzaklorid

Böceğin sinir sistemini felç ederek etki gösterir. Ülkemizde yasaklanmıştır.

Benzil Benzoat

Deri ve mukozayı tahriş ettiği için bit tedavisinde pek tercih edilmez.

Fenotrin (Sumitrin)

Işıkta stabilitesini koruyamaz. Uygulamadan sonra güneş ışığı altında etkinliğini yitirir. Bu nedenle kalıcı etkisi yoktur.


Piretroidler 1. Jenerasyon

Krizantem çiçeğinin böcek öldürücü etkisi Farslar zamanında fark edilmiştir. Eski Yugoslavya toprakları üzerinde olan Dalmaçyadaki bir halk hikayesine göre yaşlı bir kadın beyaz papatyalara benzeyen bir çiçeği toplar. Çiçek solduğunda bir köşeye atar daha sonra dönüp baktığında solmuş çiçeklerin çevresinde ölü böcekleri fark eder ve krizantem ailesinden olan bu çiçek çeşidinin böcekler üzerinde öldürücü etkisi bu şekilde fark edilir. 1800lü yıllardan başlayarak kuru çiçekler böcek öldürücü olarak ABDye ihraç edilir. 1900lü yıllarda piretroid olarak adlandırılan bu madde bit tedavisinde kullanılmıştır ancak ışıkta bozulması sorun oluşturmuştur.

Permetrin 2. Jenerasyon 1973de ışığa dayanıklı piretroid olan permetrin İngilterede geliştirilmiştir. Permetrin aynı zamanda bit tedavisinde en az iki haftadan altı haftaya kadar koruyucu etkiye de sahiptir. Günümüzde permetrin koruyucu özelliği kullanım kolaylığı yan etkilerinin az olması ve güvenilir olması nedeniyle en çok tercih edilen ilaçlardandır.


Saç Biti Biyolojisi

Çok küçük sarı renkte 2-5 mm boyunda dış parazittir. memelilerin ve insanların vücudunda kanlarını günde 2-3 kez emerek yaşarlar. Erişkinler uzun süre gıdasız yaşayabilir. Baş vücut ve kasık biti şeklinde çeşidi vardır. Saç ve çamaşırlara yumurtasını (sirkesini) kuvvetlice yapıştırır. Kasık biti kasık arasında deri içine girip yerleşir.Yaşanılan ortamdaki eşya ve kişinin şahsi eşyası ile de yayılırlar. Ev içi ve okul gibi toplu yaşama alanları da kolay bit yayılma yerleridir. Kış ve temizliğin yetersiz olduğu ortamlarda sıkça görülür.

Bitlerin ısırdığı yerlerde şiddetli kaşıntı olur.Deri koyu esmerleşir leke ve papuller oluşur. Buralarda bakteriler yerleşirse fronkülosis impetigo gibi enjeksiyonlar oluşur. Tifüs ve hummalar gibi önemli hastalıkların da etkenidir.
İdeal Bir Bitlenme Tedavisi Nasıl Olmalıdır?
Tek uygulama ile kısa sürede etki göstermeli.
Güzel kokulu saçları dolaştırmayan taramayı zorlaştırmayan etrafa bulaşmayan boyalı ve permalı saçlarda problem yaratmayan özelliklere sahip olmalı.
Kalıcı etkisiyle bitlerin saça tekrar yerleşmesini engellemeli.
Sadece bitleri değilsirkeleri de yok etmeli.
Kullanıcı tarafından iyi tolere edilmeli yan etkileri olmamalı.
Kullanıcıya toksik etkisi olmamalı
Bugüne kadar pek çok yolu kullanarak insanoğlu bitle mücadele etmeye çalışmıştır. Kötü kokulu gaz ve kimi zehirli maddeler içeren ilaçlar bunlardan bazılarıdır. Daha çok çocuklarda rastlandığı için tedavinin çocuklar için güvenli yüksek oranda etkili sadece bitleri değil yumurtalarını da öldüren bir bit ilacı ile yapılması gerekir.

Saç Biti Kontrol Önlemleri

Bireyin ve yaşadığı ortamın hijyene önem verilmelidir. - Tüm çamaşırların yıkanması
- İnsanın temizlenmesi ve vücudunun ilaçlanması
- Hayvanların ilaçlanması ve temizlenmesi
- Evdeki eşyaların komple ilaçlanması gerekir.
- Bu işlemlerin hepsi aynı günde tamamlanmalıdır.
- Yayılma durumunda acilen profesyonel uygulama gerekir.
Oysa günümüzde artık bu alanda kullanılan madde ve ilaçlarda büyük gelişmeler kaydedilmiş hatta koruyucu etkili permetrin etken maddesi içeren ilaçlar geliştirilmiştir. Saç biti tedavisinin bitleri olduğu kadar yumurtaları da öldürmesi ve tekrar bulaşmayı önlemesi gerekir. Piyasada birkaç bit öldürücü ilaç vardır ve değişik şekillerde bulunmaktadır; şampuan saç kremi gibi. Fakat bunların hepsi bit tedavisinde istenen etkiyi göstermez!!!

Saç Biti Bitlenmesi

İnsanda bitlenme üç şekilde görülür.
- Baş bitlenmesi
- Vücut bitlenmesi
- Kasık bitlenmesi
Bunlar insana özgü parazitler olup hayvanlarda yerleşmeleri çok zordur. Erişkin bir bit konak dışında iken en uygun koşullarda altı gün kadar canlı kalabilir. Baş bitlenmesinde ense ve kulak arkası sık tutulan yerlerdir. Larvanın kurtçuk salgıları bu alanın sulanmasına neden olur. Kaşıntının olmadığı başlangıç dönemlerinde etkenin görülmesi genellikle rastlantısaldır.Kaşıntının bitlerin tükürüğüne karşı alerjik bir reaksiyon
sonucu oluştuğu düşünülmektedir. Tanısı kolaydır bitin kendisinin kendisinin ve yumurtasının görülmesiyle konur. yumurta kıla yapışık ve üzeri kitin le örtülüdür. Gri renklidir. Kepekten farkı kolay dökülmesidir.
Bitlenme tedavisinde sıcak su ile yıkanabilen tüm giysilerin (çarşaf yastık kılıfı) yıkanması yıkanamayan eşyaların ise hava almayacak biçimde bir torbaya koyulup sıkıca kapatılıp iki hafta süre ile bekletilmesi gerekir.

Gövde bitlenmesi daha çok yetişkinlerde görülür. Bulaşma genellikle aynı yatağı paylaşmaktan ya da aynı çamaşır ve giysilerin kullanımından olur. Bitler elbiselerin kıvrım yerlerindeki dikiş yerlerinde bulunur. Yumurtalarını da buralara bırakırlar. Kan emerek beslenmek için vücuda geçerler. Deride ilk belirtiler pembe nokta biçiminde kaşıntılı döküntülerdir. Özellikle sırt ortası bölgede bunlar tipiktir. Kronik olgularda deri kuru kalın kabuklu ve bronz renkli bir görünüm alır. Boyun kürek kemikleri üzeri bel kuşağı lezyonların sık görüldüğü yerlerdir.

Tedavisinde elbiseler kaynatılır. Vücutta genellikle bit olmadığı için belirtilere yönelik tedavi yeterlidir.

Kasık bitlenmesinde bulaşma genellikle cinsel ilişkiyle olur. Pubik bölgedeki kıllar başta olmak üzere vücudun kıl bulunan her bölgesinde yerleşebilir. Bitler kıl diplerine ağızlarıyla sıkıca tutunmuş olup siyah bir nokta gibi görülürler.
Yumurtaları kıllara sıkıca yapışıktır. Kaşıntı azdır. Bitin olduğu yerlerde gri-mavi lekeler görülür. Bu lekelerin bitin tükürüğündeki bir maddenin hemoglobin (Kanda O2 bağlayan madde ) üzerindeki etkisinden olduğu düşünülmektedir.

Tanı klinik belirtiler ve etkenin görülmesiyle konur. Tedavisinde o bölgedeki kıllar traş edilir.