 Diziliş Bakımından Uyak Örgüsü
1) Düz Kafiye: Bir beyitte ya da bir dörtlükte bütün mısraların birbirleriyle kafiyeli olduğu düzendir.
A A A A
Örnek:
Çiçek ülkesinden girerken yaz A
Örer her doğan gün bir altın koza A
Kristal çiçekler açan fıskiye B
Ayıklık saçar düş gören bahçeye B
2) Çapraz Kafiye: Bir dörtlükte 1. ile 3. ve 2. ile 4. mısraların birbirleriyle kafiyelenmesine denir.
A B A B
Örnekler:
Kara gözlüm, efkarlanma gül gayrı, A
İbibikler öter ötmez ordayım... B
Mektubunda diyorsun ki "Gel gayrı!" A
Sütler kaymak tutar tutmaz ordayım B
Şu bakır zirvelerin ardından A
Bir süvari geliyor kanrengi B
Başlıyor şimdi melül akşamdan A
Son ışıklarla bulutlar cengi... B
Gördüler: "Aynada bir gizli cihan... A
Ufku çepçevre ölüm servileri..." B
Sandılar doğdu içinden bir an A
O, uzun gözlü uzun saçlı peri B
3) Sarma Kafiye: Bir dörtlükte 1. ile 4. ve 2. ile 3. mısraların kafiyeli olmasına denir.
A B B A
Örnekler:
Her şey yerli yerinde; havuz başında servi A
Bir dolap gıcırdıyor uzaklarda durmadan, B
Eşya aksetmiş gibi tılsımlı uykudan B
Sarmaşıklar ve böcek sesleri sarmış evi A
Bütün şehir nihayetsiz bir nur içinde A
Kış mehtabı daha parlak, daha lekesiz B
Ne buluttan bir eser var, ne bir küçük iz B
Gülümsüyor gibi sema sürûr içinde A
Alıntı.
|