 Orta Asya’dan göç etmeyen Türk toplulukları
Orta Asya’nın çeşitli bölgelerinde yaşamlarını
sürdürmüşlerdir.

NOT-1: Göçleri kolaylaştıran etken; atın
evcilleştirilmesi ve tekerleğin kullanılmasıdır.

NOT-2: Göç dalgasından ilk etkilenen bölgeler Ön
Asya ve Çin olmuştur.

NOT-3: Yazı kullanılmadığından dolayı Türk
göçleri ile ilgili kesin bilgiler elde etmek güçtür.

“Türk” Kelimesinin Anlamı

 Türk kelimesi “türemek” fiilinden
gelmektedir. Ayrıca “Töreli” yani kanun ve
nizam sahibi anlamında da kullanılmaktadır.
 Sıfat olarak kullanıldığında Türk kelimesi
“güç, kuvvet” anlamındadır.
 Türk kelimesinin devlet adıyla tarihte ilk kez
kullanılması 6. asrın içerisinde başlamıştır
(Göktürkler). Daha sonraki dönemlerde Türk
soyundan gelen bütün toplulukları ifade eden
ulusal bir isim olmuştur.
 Tarih boyunca Türk adını taşıyan devletler;
Göktürkler, Türkiye Cumhuriyeti, Hatay Türk
Devleti, Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ve
Türkmenistan’dır.
 Coğrafi bir ad olarak Türkiye - Türkia şeklinde
ilk defa Bizans kaynaklarında Orta Asya için
kullanılmıştır. 11. yüzyılın sonlarından
itibaren Anadolu için kullanılacaktır.

NOT: Tarihteki ilk atlı göçebe Türk topluluğu
İskitler (Sakalar)’dır. Karadeniz’in kuzeyinde ve
Orta Asya’nın batısında yaşamışlardır. En ünlü
hükümdarları “Alp Er Tunga”dır. “Şu” ve “Alp
Er Tunga” destanları vardır. Ordularında Amazon
denilen kadın askerler bulundurmuşlardır.

İSLAMİYET’TEN ÖNCE KURULAN TÜRK
DEVLETLERİ

ASYA HUN DEVLETİ
(M.Ö. 220 - M.S. 216)

 Göçlerden sonra Orta Asya’da kurulan
ilk Türk devletidir. Orhun ve Selenga ırmakları
arasında kurulmuştur.
 Hunların merkezi, kutsal kabul edilen
Ötüken’dir.
 Bilinen ilk hükümdarları Teoman’dır (M.Ö.
220 - 209). Bu dönemde Çin’e yapılan akınlar
sonucunda Çinliler tarafından ünlü “Çin
Seddi” yapılmıştır.
 Mete Han Dönemi Asya Hunları’nın en parlak
dönemidir (M.Ö. 209 - 74). Bu dönemde
Asya’daki birçok kavim (bütün Türk boyları)
Hunların hâkimiyetine girmiştir. Sınırlar;
Moğolistan’dan Hazar Denizi’ne kadar
genişlemiştir (Orta Asya Türk siyasi birliği
ilk kez sağlanmıştır.).
 Mete Han’ın getirdiği “Devlet Hükümdar
Ailesinin Ortak Malıdır.” töresi (veraset
sistemi = kut anlayışı) ile askerlik ve orduda
kullandığı “Onluk Sistem” daha sonraki Türk
devletleri tarafından benimsenmiştir.
 Asya Hunları, taht kavgaları ve Çin
entrikalarıyla M.S. 48’de Kuzey ve Güney
Hunları olarak 2’ye ayrıldı. Kuzey Hunları
M.S. 156’da Siyenpiler tarafından, Güney
Hunları ise Çin tarafından yıkılmıştır.
 Kuzey Hunları’nın yıkılmasından sonra
bölgedeki Türk boyları Batıya göç ederek
Kavimler Göçü’nü başlatmışlardır.

 Kavimler Göçü’nün sonuçları;

 Avrupa büyük bir kargaşa içinde kaldı.
 Roma İmparatorluğu, Doğu ve Batı olmak
üzere parçalandı. Batı Roma 476’da, Doğu ise
1453’te yıkıldı.
 Roma’nın 2’ye ayrılmasıyla Hıristiyanlık dini
de Katolik ve Ortodoks olmak üzere ikiye
ayrıldı.
 Avrupa’da Katolik Kilisesi ve Ruhban sınıfı
halk üzerinde skolâstik düşünce sistemini
uygulayarak baskı kurdu.
 Avrupa halklarının birbirleriyle kaynaşmasıyla
bugünkü Avrupa milletleri oluşmaya başladı.
 Günümüz Avrupa devletlerinin temelleri atıldı.
 İspanya Müslümanların eline geçti.
 Alman Krallığı ve Papalık birleşerek Kutsal
Roma Germen İmparatorluğu’nu kurdular.
 Avrupa’da ilk Türk Devleti kuruldu.
 Avrupa topraklarında Derebeylik (Feodalite)
kuruldu.
 İlkçağ bitti, Ortaçağ başladı.

ÖRNEK SORU
Aşağıdakilerden hangisi, Hunların neden olduğu
Kavimler Göçü’nün sonuçlarından biri değildir?
A) Avrupa’nın etnik yapısının değişmesi
B) Avrupa’da bir Hun Devleti kurulması
C) Roma İmparatorluğu’nun bütünlüğünü ve
üstünlüğünü yitirmesi
D) Avrupa’da skolâstik düşüncenin egemen olması
E) Göktürk Devleti’nin yıkılması
(2011 – KPSS)
Cevap: E
kaynak : oguzhanhoca

__________________