Şizofrenik bozukluklar iyileşir mi
Bir pratisyen hekim şizofrenik bozukluk tanısı koyabilir mi? Şizofrenik bozukluklar iyileşir mi?
SORU: Birinci basamak sağlık hizmeti veren kuruluşlara şizofreni hastaları başvurur mu?
YANIT: Şizofreni hastaları bozukluğun başlangıç dönemlerinde bir bedensel yakınma ile, ilerleyen dönemlerinde ilaç yazdırmak için başvurabilir.
SORU: Bir pratisyen hekim şizofrenik bozukluk tanısı koyabilir mi?
YANIT: Bir pratisyen hekim şizofrenik bozukluk tanısı koyabilir. Bunun için şizofrenik bozukluğun bilinmesi ve düşünülmesi gerekir. Tipik bir hastada tanı koymak güç değildir. Gerekirse tanı koydurucu ölçekler kullanılabilir. Tanı konu-lamayan, kuşkulanılan hastalar bir uzmana ya da hastaneye gönderilmelidir.
SORU: Bir pratisyen hekim tanı koyduktan sonra neler yapabilir?
YANIT: Akut bir nöbet varsa, ilk girişimleri yaptıktan sonra bir uzmana ya da bir merkeze göndermelidir. Bu hastaların tedavisi uzun sürdüğü, çeşitli yaklaşımları gerektirdiği için ayaktan izlense bile, bir uzmanla işbirliği yapması uygun olur.
sizofreni teshis tedavi Şizofrenik bozukluklar iyileşir mi
Prof. Dr. Orhan DOĞAN
SORU: Tanısı konmuş kompanse hastalarda pratisyen hekim ne yapabilir?
YANIT: Böyle hastaların tedavisi düzenlenmiş ve halen sürdüğünden, hastanın tedaviye uyumu için düzenli kontroller yapabilir, aileyle ilişkide bulunabilir, destekleyici bir yaklaşım gösterebilir. Bunlar relaps oranını düşürebilir, düzenli kontroller bir alevlenmenin erken saptanmasını ve erken tedavisini sağlayabilir.
SORU: Bir pratisyen antipsikotik, antiparkinson ilaç reçetesi yazabilir mi?
YANIT: Yeni düzenlemelerle bu ilaçları ilgili uzmanlar yazabilir. Ancak hastanın sürekli ilaç kullanma raporu varsa, yazabilir.
SORU: Şizofreni hastalarının kullandıkları ilaçlar bağımlılık yapar mı?
YANIT: Hastalar ve aileleri bu tür sorular sorabilir. Antipsikotik ilaçlar uyuşturu-cu değildir, bağımlılık yapmaz. Biperidenin bağımlılık yapma potansiyeli vardır. Yerinde ve uygun dozda kullanılır, kötüye kullanım olmazsa bu olasılık düşer.
SORU: Şizofrenik bozukluklar iyileşir mi?
YANIT: Bu da sık sorulan bir sorudur. Bu konuda hastalara ve ailelerine bu bozuklukların iyileşebileceği, tedavi sonuçlarının beklenmesi söylenebilir; gidiş ve sonlanmasıyla ilgili bilgiler verilir. Doğru bilgi verilirken, sonlanmayla ilgili kesin anlatımlardan kaçınmak gerekir.
SORU: Evlendirirsek iyileşir mi?
YANIT: Toplumda şizofreni hastalarının evlendirildiklerinde iyileşecekleri gibi bir yanlış kanı vardır. Bir şizofrenik hasta evlendirilmekle iyileşmez. Ailelere genetik yatkınlık konusunda, evliliğin ek bazı sorumluluklar gerektirdiği ve stres yarattığı konularında bilgi verilmelidir.
SORU: Bu hastalar bir işte çalışabilir mi?
YANIT: Bir şizofreni hastası işbirliğine yatkın, kompanse ve toplumsal destek sistemleri yeterliyse, bir işte çalışabilir. Rezidüel şizofreni ise, girişim yetersizliği, boşluk duygusu, toplumsal soyutlanma, isteksizlik gibi belirtiler çalışmayı önler.
SORU: Hocaya, yatıra götürelim mi, muska yazdıralım mı?
YANIT: Bu tür girişimlerin yararının olmayacağı kesin bir dille anlatılmalıdır.
SORU: Bu hastalık zekayı etkiler mi?
YANIT: Şizofreni temel olarak zekayı etkilemez. Ancak, ağır hastalarda, yıkıma uğrayanlarda zeka yeterince ortaya konamaz, zeka geriliği izlenimi edinilebilir.
SORU: Bu hastalık bizim hatalarımıza bağlı olabilir mi?
YANIT: Hastaların aileleri kendilerini suçlama eğilimindedir. Ailelere etiyolojik etkenlerle ilgili bilgi verilerek suçluluk duyguları giderilmeli, hastanın tedavisine etkin biçimde katılmaları sağlanmalıdır.
SORU: İlaçları ne zaman keselim?
YANIT: Hastanın ilaçlarının kullanılacağı en az süre belirtilerek hekimlerinden habersiz kesmemeleri vurgulanmalıdır.
SORU: İlaçlar konusunda hastaya ve ailesine neler söylenebilir?
YANIT: Hastaya ve ailesine anlaşılır bir dille ilaçlardan neler beklediğimiz, dozları, yan etkileri, yan etkiler görüldüğünde neler yapabilecekleri, ne zaman hekimi ya da hastaneyi arayabilecekleri anlatılmalıdır.
SORU: Hastaya ve ailesine ayaktan izlemeyle ilgili neler söylenebilir?
YANIT: Hastaya ve ailesine hangi aralıklarla kontrole gelmelerinin gerektiği, hangi durumlarda kontrol gününü beklemeden başvurabilecekleri açıklanmalı; acil durumda başvurabilecekleri yer ve kişiler, telefon numaraları verilmelidir.
SORU: Hekimin hastaya ev telefonunu vermesi doğru mudur?
YANIT: Hastanın ve ailesinin içinde bulunduğu durum ya da karşılaşabilecekleri göz önüne alındığında, yaşayabilecekleri çaresizliği anlamak güç değildir. Heki-min sorumlulukları bu durumla bir araya gelince, telefonun verilmesi doğru gibi görünmektedir.