İlyada ile Odysseia Arasındaki Farklar


İlyada ile Odysseia arasında öyle temel farklılıklar vardır ki bazı bilim adamları, yazarlarının başka kişiler olduğunu düşünür. Çoğu bilim adamıysa İlkini gençliğinde, ikincisini yaşlılığında olmak üzere iki destanın da Homeros tarafından yaratıldığı kanısındadır.

İki destan arasındaki temel fark, Odysseia’nın, belki de edebiyattaki en büyük, muhteşem bir macera öyküsüyken; İlyada'da, kişisel istekleriyle toplumun ihtiyaçları arasındaki çelişkiyle karşı karşıya gelen insan kişiliğinin ciddi, dramatik biçimde resmedilmiş olmasıdır.
Dolayısıyla, Odysseia'da düğüm İlyada’dakinden daha farklıdır..

Odysseia Yunan ve Troyalı kahramanların kahramanca işlerini ve psikolojik çelişkilerini anlatmak yerine, Odysseus'un uzun ve zorlu yolculuğunu anlatmaktadır. İlyada’nın kahramanlarından biri olan Odysseus, Troya'dan döner ve krallığını yeniden ele geçirmeye çalışır. Odysseus'un yolculuğu onu, canavarlar, devler, büyücüler dahil folklorda bulunan bütün karakterlerle karşılaştırır. İlyada ise daima gerçek dünyadadır.

Odysseia'da Homerik kahraman, İlyada'da sahip olduğundan farklı güçlere ihtiyaç duymaktadır, çünkü çok farklı rakiplerle karşılaşır. (Odysseia'da kahraman savaş meydanında değildi) Yine cesaret ve kararlılıkta areteye ihtiyacı vardır, ama savaşçı olarak ihtiyaç duyulan güç ve yetenekten çok zihinsel arete üstünde durulmaktadır. İlyada'da önemli rol oynayan görkem ve onur ödülü kazanma Odysseia'da arkaplanda kalır; orada yaşamda kalmak ana konudur.


Ahlaki konular da Odysseia'da İlyada'dan daha nettir. Odysseia'da karakterlerin çoğu kahramanca davranır; İlyada'da ise daha karmaşık karakterler vardır ve iyiyle kötüyü bir arada içerirler. Homeros'un Odysseia'da iyiye ve kötüye karşı yaklaşımında kahramanlar yaşamda kalır, tanrılar serserileri cezalandırıp öldürür ve öykü mutlu biter. Tersine, İlyada'da en iyi kahramanlar hatalar yapmakta, ölmektedir ve öykünün sonu mutsuzdur.


Ayrıca, Odysseia'da kahramanlar, İlyada'dan daha fazla Miken toplumundan kesitler oluştururlar. Homeros dilencilere ve Odysseus'un malına el koyan soyluların sürüleri otlatan uşaklarına daha fazla yer verir ve bazı hizmetçilerin önemli rolleri vardır.


Odysseia’nın birçok bölümünde kadınlar iktidar sahibidirler ve açıkça eylemlerde egemen
konumdadırlar. Örneğin tanrıça Kalypso, Odysseus'u adasında yedi yıl tutsak olarak tutar; tanrıça Kirke de güçlü ve korkutucu bir büyücüdür. Odysseus'un karısı Penolope edebiyattaki en büyük kadın kahramanlardan biridir. Zekidir, yaratıcıdır ve kocasıyla ailesine sadıktır.

Odysseus'a yirmi yıl sadık kalır ve taliplerini atlatır; Odysseus'u ancak sınadıktan sonra koca olarak kabul eder. İlyada'da Homeros; kadınlardan çok, kral ve prensler üstünde durmaktadır. Yağma ve savaşların en yüksek mevkideki kadınları bile nasıl tutsak düşürdüğünü vurgular.

Son olarak, Homeros Odysseia'da ilahi adalet kavramını kullanmaktadır; İlyada'da bir tanrı bir ölümlüyü kendi kişisel arzularıyla cezalandırıp ödüllendirir. Odysseia'da ise doğru davranmayan cezasını bulur. Poseidon, Odysseus'un yolculuğunu uzatır, çünkü oğlu Kyklop Polyphemos'un gözünü çıkarmış, sonra bununla övünmüştür. Daha sonra Athena, Odysseus ve Telemakhos'un, Penelope'nin bütün taliplerini öldürmelerinde ısrar eder. İlyada'da ise bir kahraman ve ordu, Yunan ve Troyalılara karşı kişisel sevgi veya nefret duyguları nedeniyle daima bir tanrının yardımını, bir başka tanrınınsa kötülüğünü görür.

__________________
.