AÖF 4.Sınıf İnsan Kaynakları Yönetimi Ünite 2

[YeşiL6]

AÖF 4.Sınıf İnsan Kaynakları Yönetimi Ünite 2

İş Analizi

İş analizi nedir?

- İş analizi belirli bir işin en küçük parçalarıyla ayrıntılı olarak tanımlanıp incelenmesi sürecidir.

İş analizinde ne tür bilgiler toplanır ve hangi alanlarda kullanılır?

- İş analizinde işin niteliğine, ne tür bir ortamda ve nasıl yapıldığına, gerektirdiği bilgi, yetenek gibi personel özelliklerine, kullanılan araç gerece, üretilen mal ve hizmete ilişkin bilgiler toplanır. İş analizi bilgileri; örgüt yapısının oluşturulması, iş ve araç gereç dizaynı, işgücü planlaması, personel seçimi, personel eğitimi, performans değerlemesi, ücret yönetimi, işin görevlerine ilişkin belirsizliklerin azaltılması gibi alanlarda kullanılır.

İş analizi kimler tarafından yapılır ve nasıl bir süreç izlenir?

- İş analizi, araştırma yöntemleri ve objektif ölçme değerleme teknikleri konusunda uzmanlaşmış iş analistleri tarafından yapılır. İş analizi süreci; işlerin belirlenmesi, analiz amaçlarının saptanması, analistlerin seçilmesi, bilgi toplama yönteminin belirlenmesi, ihtiyaç duyulan bilginin toplanması ve toplanan bilginin analizi aşamalarından oluşur.

Bilgi toplama yöntemi olarak “gözlem”in üstünlükleri ve sınırlılıkları nelerdir?

- İş analizine ilişkin bilgi toplama yöntemi olarak “gözlem”, işin özellikle fiziksel çevre koşullarının analist tarafından yerinde saptanması açısından diğer yöntemlerden üstündür. Ancak gözlem yoluyla edinilen bilgiler, gözlem süresince gerçekleşen personel davranışlarıyla sınırlıdır.

Bilgi toplama yöntemi olarak “mülakat”ın üstünlükleri ve sınırlılıkları nelerdir?

- İş analizine ilişkin bilgi toplama yöntemi olarak serbest mülakat kullanılması daha geniş kapsamlı bilgi alınmasına yaramakla birlikte gereksiz ayrıntıların abartılıp işin bütününün gözden kaçmasına yol açabilir. Yapılandırılmış mülakat yoluyla daha sınırlı ancak daha standart bilgiler alınabilir.

Bilgi toplama yöntemi olarak “anket”in üstünlükleri ve sınırlılıkları nelerdir?

- İş analizine ilişkin bilgi toplama yöntemi olarak anketin, kısa sürede çok sayıda kişiye uygulanabilme, zaman ve maliyet tasarrufu sağlama gibi yararlarının yanı sıra, elde edilecek bilginin içerdiği sorularla sınırlı olması, deneklerin yanıltıcı cevap verme olasılığı gibi sakıncaları vardır.

İş analizi tekniklerinden “iş envanterleri”nin üstünlükleri ve sınırlıkları nelerdir?

- İş envanterleri çok ayrıntılı olduğu için bir işteki düşük ve yüksek performansı birbirinden ayırmaya yarayan ölçütleri ortaya koyar. Ancak ileri derecede bölümlendirilmiş, standartlaştırılmış işler ve kullanılmak üzere geliştirildiği mesleki alan dışında uygulanamaz.

İş analizi tekniklerinden “durum analizi anketi”nin üstünlükleri ve sınırlılıkları nelerdir?

- Durum analizi anketi işi girdiler, süreç, çıktılar ve çevre koşulları açısından inceler. Çeşitli mesleki alanlardaki her işin analizinde kullanılmaya hazır durumdadır. Ancak genel bir teknik olduğu için bir işteki düşük performansla yüksek performansın neler olabileceği konusunda bilgi vermez.

İş analizi tekniklerinden “fonksiyonel iş analizi”nin üstünlükleri ve sınırlılıkları nelerdir?

- Fonksiyonel iş analizi, işi bilgi, araç gereç kullanımı ve diğer insanlarla ilişkiler yönünden inceler. Durum analizi anketi gibi çeşitli mesleki alanlardan her işin analizinde kullanılmaya hazırdır. Yine ayrıntılara inmeyen, genel bir teknik olduğu için bir işteki bireysel performans farklılıklarını ortaya çıkaran ölçütler içermez.

“Kritik olay tekniği”nin üstünlükleri ve sınırlılıkları nelerdir?

- Kritik olay tekniği, bir işteki başarılı ve başarısız davranışların neler olduğunun saptanmasına yarar. İşin gerektirdiği genel davranışlar yerine belirli, önemli durumlarda yapılması ve yapılmaması gerekenleri ortaya koyar. Bu teknik ancak daha çok standardize edilemeyen, esnek işlerin analizinde kullanılır.

“İş tanımları”nın içeriği nedir?

- İş tanımları; işin örgüt yapısı içindeki yeri, diğer işlere göre önemi, amacı, sınırları, aşamaları, görev ve sorumlulukları, kime bağlı olduğunu, nasıl bir ortamda ve hangi zaman diliminde yerine getirildiği konusunda yöneticilere ve personele bilgi verir.

“İş gerekleri”nin içeriği nedir?

- “İş gerekleri” işin yerine getirilebilmesi için personelin taşıması gereken nitelikleri ortaya koyar. Bunlar; eğitim düzeyi, deneyim, zihinsel, fiziksel, davranışsal ve duygusal özelliklerdir.