Bebekle Evdeki İlk Günler

[Jaqen]

Hamile eğitim uzmanı Ayşa Öner, bebeğin evdeki ilk günlerinde ağlama, uyku düzeni ve bebek bakımı konusunda nelere dikkat etmemiz gerektiğini anlatıyor:

Daha önce bebeklerle zaman harcamamışsanız, ilk zamanlar bebek bakımı size zor gelir ama çabucak alışırsınız. Zaten hastanedeyken, doktorunuz veya hemşireler, daha sonra da arkadaş ve akrabalar sizi yalnız bırakmazlar.

Bebeğiniz size ona nasıl davranmanız gerektiğini, nasıl konuşulacağını, tutulacağını belli edecektir.

Ağlama

Ağlaması, genellikle aç veya rahatsız oluşunun işaretidir. Bazen de hiç neden yokken ağlayabilir. Bebeğin fazla enerjisini atıp, rahatlamasına neden olduğu için bu tür ağlamaların yararından da söz edilebilir. Farklı ağlayışlarına dikkat ederseniz, ağlamasının ne anlama geldiğini hemen anlarsınız. Mesela yeni doğanlar genellikle aç uyanır ve süt emmek için ağlarlar. Eğer emzirmeyi geciktirirseniz, ağlamasının öfke ağlamasına dönüştüğünü görürsünüz.

Bu ağlamaları kontrol etmenin en iyi yolu, ilk aylarda her ağlayışına çabucak cevap vermektir. Eğer sıcak, tok ve kuru olduğu halde hala ağlıyorsa; kollarınızda sallayın. Sırtına veya göğsüne okşayıcı vuruşlar yapın. Bir battaniyeye sarın. Konuşun, şarkı söyleyin. Hafif müzik dinletin. Kollarınıza alıp yürüyün. Ritmik sesler çıkarın ve sallamayı deneyin. Gazını çıkartın. Arabada dolaştırın. Ilık banyo yaptırın. Bütün bunlar işe yaramazsa, onu yalnız bırakın.

Bazı bebekler, ağlayarak uyurlar. Gerçekten yorgunsa, ağlaması uzun sürmez. Ağlaması devam ediyorsa hasta olup olmadığını kontrol edin. Derecesine bakın.

Bebeklerin algıları çok güçlüdür. Bulundukları ortamdaki stresi ve olumsuz elektriklenmeyi hemen hisseder ve tepki verirler. Onun için her zaman rahat olun. Eğer sinirlerinizi kontrol edemezseniz yardım çağırın. Bu bir akraba veya arkadaş olabilir. Ne kadar sabırsız, sinirli veya kızgın olursanız olun onu asla sarsmayın. Bir bebeği sert bir şekilde sarsmak, körlük, beyin hasarı hatta ölümle sonuçlanabilir.

Bütün bebekler belli bir neden olmadan da ağlarlar. Bu onun yabancı bir hayata adapte olmasının bir parçasıdır.

Uyku düzeni

İlk zamanlar bebeğiniz gece ve gündüz farkını bilmez. Ama bunu ona öğretmeye hemen başlayabilirsiniz. Gece beslenmelerinde ve altını değiştirmelerde ışığı yakmayıp, işiniz bitince onu hemen yine yatırın. Eğer öğleden sonraları 3 veya 4 saatten fazla uyursa, uyandırıp onunla oynayın.

Büyüdükçe öğünlerin arası açılır. 4-5 aydan sonra genellikle gece 6-8 saat arası hiç uyanmadan uyurlar. Zaman zaman sallayarak, sırtına hafifçe vurarak, yürüyerek veya yalancı bir emzikle uyumalarına yardımcı olabilirsiniz. Bazıları müzikle uyur.

Emzik kullanımı

Bebekler gelende 18 aylık olana kadar emme gereksinimi duyarlar. Bu sürede emme gereksinimini karşılamak için parmaklarını, elbiselerini ya da emzik emebilirler. Damak ve diş yapısında sorunlar, emzik emmeyi üç yıldan daha uzun sürdürenlerde gözlenir.

Emzik asla cocuğu susturacak bir araç olarak kullanılmamalıdır. Örneğin yere düşen çocuğun ağlamasını kesmek için emzik vermek yerine kendi ilginizle şefkatinizle teselli etmeye çalışın. Gece emzikle uyuma alışkanlığının gelişmemesine özen gösterin. Çünkü gece yarısı ağzından emziği düşerse uyanır, emzik tekrar verilene kadar da uyumayabilir.

Bebek masajı

Bebek masajı anne-bebek arasındaki duygusal bağı geliştirecek ve daha çok yakınlaşmanızı sağlayacak güçlü bir iletişim yoludur. Bebeğinize sabırla, sevgiyle ve şefkatle dokunmanız onun gelişimine büyük katkıda bulunacaktır. Masaj, gaz ve dışkılama problemi yaşayan bebeklerin büyük ölçüde rahatlamasını sağlar. Masaj bebeğinizi sakinleştiren ve rahatlatan, bedensel ve ruhsal gelişimini olumlu yönde etkileyen keyifli bir etkinliktir.

Bebeğinizin bilinçli bir rahatlama yeteneği kazanması, büyümenin yaratacağı zorluklarla başa çıkmasında ona yardımcı olacak çok önemli bir avantaj ve bu ilk günlerinde ona verebileceğiniz en değerli hediye olacaktır.

Bunun yanı sıra masaj dokunma sitimulusu kanalıyla vücutta bir dizi olayı başlatır. Mesela insülin salgılanması artar. Bu da gıdaların emilimini arttırarak gelişmeyi hızlandırır. Ayrıca bağışıklık sistemini güçlendirir. Dolaşımı aktive ederek kalbin iş yükünü azaltır, solunum ve sindirim sistemini rahatlatır. Bebek kendini döndürebilme kabiliyetini ancak üçüncü aydan sonra kazandığı için özellikle ilk üç ayda masaj çok yararlıdır.

Alt değiştirme

Bebeğinizin altını yüksek bir yerde değiştirirken onu bir an olsun yalnız bırakmayın: DÜŞEBİLİR! Bebekler günde 4-6 defa çiş yaparlar. Bu ağrılı olmamalıdır. Bir rahatsızlık durumu görürseniz, doktorunuza bildirin.

Çoğu bebekte pişik görülür. Bu, emzirilen bebeklerde daha azdır. Pişiğin sebebi genellikle bebeğin altının ıslak veya kakalı kalmasıdır. 8-10 ay arası bebeklerde pişik daha çok görülür. Altı kuru ve temiz değilse, sık kaka yaparsa ve gece değiştirilmezse, asitli yemekler yerse ve antibiyotik alırsa pişik artar.

Bununla birlikte, özellikle ilk günlerde altını değiştirmek için bebeği uyandırmak, tekrar uykuya dalmasını güçleştireceği için, bunun yerine kalın bir tabaka halinde pişik kremi sürülerek cildin dışkıyla teması önlenmelidir. Ancak ishal söz konusu ise gece de altının değiştirilmesi gereklidir. Çişli bezlerden sonra yalnızca ıslak bir bezle silerek değiştirin. Kakalardan sonra akan su altında veya küvette yıkanmalıdır. Her zaman önden arkaya doğru silinmelidir.

Deri bakımı

Bebekler, soğuk havalarda haftada iki-üç, sıcak havalarda her gün yıkanmalıdır. Göbek kordonu düşmeden su seviyesini göbek altında tutun, süngerle yıkayın. Musluk suyu kullanın. Sabun mümkün olduğu kadar kullanmayın veya nemlendirici içeren bir sabun seçin.

Süt ve diğer besin artıklarının temizlenmesi için mutlaka yüzünü yıkayın. Gözlerini içten kışa yıkayın ya da ıslak temiz bezle silin. Kız bebeklerde genital organların en iç kısmı sabunla yıkanmamalıdır.

Şampuan

Saçlar haftada bir-iki kez, gözleri yakmayan bir bebek şampuanı ile yıkanır.

Losyon ve kremler

Yenidoğanın cildi normalde losyon ve krem gerektirmez. Gereksiz yere kullanılan yağlı kremler sivilce oluşumuna ve cildin pürüzlüğünü kaybetmesine neden olur. Bebeğin cildi kuru ise günde iki kez bebek losyonu sürün. Talk pudrası kesinlikle kullanmayın.

Tırnak bakımı

El tırnakları haftada bir-iki kez, ayak tırnakları ise ayda bir-iki kez banyo sonrası bebek törpüsüyle törpülenmeli ya da bebek tırnak makasıyla uyku sırasında kesilmelidir.

Göbek bakımı

Göbek kordonuna ilk bir-iki gün klemp konur. Kordon bir-üç haftada düşer. Bu süre içinde günde iki kez alkol sürülmesi yeterlidir. Kordon düşene kadar kundak bezini göbeğin altından bağlayın ya da göbeği kapatan bölümü makasla kesin.

Giysilerinin temizlenmesi

İlk birkaç ay bebeğinizin eşyalarını ayrı yıkayın ve sabunlu kalmamasına özen gösterin ve deterjan ile yumuşatıcı kullanmayın.