Çocuklarda Utangaçlık ve Çekingenlik Nedenleri

[Jaqen]

Çocuklarda Utangaçlık ve Çekingenlik Nedenleri

Utangaçlık çocukluk döneminde sık görülen bir duygu biçimidir. Bu aşırı olmadığı sürece geçici ve normaldir. Ancak aşırı derecede utangaçlık normal değildir ve bir psikolojik sorundur. Bazen çocukların çok konuşmasından, istediği gibi hareket etmesinden ve ara sıra yaramazlık yapmasından çoğu anne baba yakınır. Utangaç çocuk ise bu kişiliğin tam tersidir. Utangaçlık duygusu çocuklarda yaygın görülen bir durumdur. Bazı ebeveynlere göre bu durum ileride düzelir, çocuk büyüdükçe utangaçlık duygusunu üzerinden atar. Belki bazı çocuklarda bu durum büyüdükçe düzelir. Fakat her çocuk aynı değildir ve her çocuk büyüdükçe utangaçlık duygusunu üzerinden atacak diye bir kesinlik yoktur.



Aksine bu durum devam ederse, yetişkinlik çağında başarılı olmasını engelleyebilir. Yani çocukluk döneminde ve yetişkinlik döneminde kişi kendini ifade edemez ve kendini gösterme şansından eksik kalır. Bu nedenle durum fark edildiği andan itibaren bu duygunun yok olması için elinizden geleni yapmalısınız.

Çoğu yerlerde sessiz sakin çocuk iyidir. Söz dinler, yaramazlık yapmaz ve anne babaya bir sorun çıkarmaz. Bu düşünce yanlıştır. Çocuğun sadece şimdiki durumunu değil geleceğini de düşünmelisiniz. Çocukluk dönemi gelecek döneme bir yatırımdır ve eksik yatırım hiçbir zaman başarı getirmez. Çocuk duygu ve düşüncelerini dürüst bir şekilde dile getirmeli, açıkça anlatmalı ve her zaman haklarının farkına varıp haklarının ihlal edilmesine izin vermemelidir. Böyle bir çocuk utangaç değil, girişkendir. Ancak haklarının ihlal edilmesine bir tepki vermiyor ve duygularını uygun bir dille anlatamıyorsa çocuk utangaç ve pasiftir.

Çocuklarda Utangaçlık ve Çekingenlik Nedenleri

Utangaçlığın nedeni;

İlk olarak çevre ve aileden kaynaklanır. Utangaç olmayan bir çocuk anne baba ya da çevre davranışlarından utangaç olabilir. Utangaç çocuk çevresine ve en önemlisi kendisine karşı güvensizdir. Kendini önemsemez ve değersiz olarak hisseder. Hiçbir faaliyette bulunmak ve görev almak istemez. Bu durumdan dolayı hep kendini yargılar ve eleştirir. Utangaçlığın nedenlerinden en önemlisi anne baba modelidir. Aşırı koruyucu, eleştirici anne baba ya da silik anne baba modelleridir. Çocuk ebeveynleri örnek aldığı için onlar gibi olmaya çalışır. Ayrım yapan, kardeşler arasında kıyaslama yapan ve çocuğa kendini değersiz hissettiren davranış sergileyen anne baba modelleri de bu duruma etkendir. Diğer önemli nedense dayak atan, zorlayan ve çocuğu aşağılayan anne baba modelidir. Çocuğu sosyal çevresinden ve arkadaşlarından koparılması sonucu çocuk utangaç olabilir. Diğer bir nedense, çocuğun anne babaya bağımlı yetiştirilmesidir. Çocuk yalnız kalınca nasıl davranacağını bilemez, anne ve baba onun için bir güvendir. Onların eksikliği güvensizlik duygusu oluşturur.

Utangaç çocuğa nasıl davranılmalı?

Böyle durumlarda anne ve baba çok dikkatli davranmalıdır. Çocuğu suçlamayıp, aşağılayan kelimeler söylememelidir. Utangaçlığa neden olan sorun bulunmalı ve çözülmelidir. Çocuğa sevildiğini hissettirmelisiniz. Bunu da beraber vakit geçirerek, oyun oynayarak yapabilirsiniz. Çocuğu başkalarıyla kıyaslayarak neden sen böylesin gibi cümleler söylemek yanlıştır. Çocukla uygun bir dille, onu sıkmayarak konuşmalısınız. Eğer sıkılıyorsa başka bir gün konuşun ve konuşmak içi çocuğu zorlamayın. Arkadaşlarıyla oynamasına, sosyal etkinliklere katılmasına izin verin. Ayrıca okulla ve öğretmeniyle görüşerek çocuğun durumu hakkında konuşulmalıdır. Çocuğu suçlamayın ve sorunun nedenlerini araştırmaya çalışın.