Dişide üreme sistemi

[Toprak]

DİŞİDE ÜREME SİSTEMİ

Dişi üreme sistemi 4 kısımda incelenir. Ovaryum( yumurtalık): Karın boşluğunun altında oval biçimli çift yapıdır.yumurta hücresini oluşturur. Follopi tüpü(döllenme borusu): Bir ucu kirpikli huni bir ucu döl yatağına bağlı kanaldır. Döllenme burada gelişir. Uterus(döl yatağı): Karın boşluğunun altında idrar torbasının arkasında yer alır. Düz kaslardan yapılı büyüyüp gelişebilen bir organdır. Embriyonun yerleşip geliştiği yerdir. Rahimde denir ******: Uterusun alt ucunda bulunur. Kanal şeklinde yapıdır. Yumurtanın yada yavrunun dışarı atıldığı yerdir. Yumurta yumurtalıkta bulunan folikülde oluşur. Folikül içi büyür ve içi sıvı ile dolar. Yumurta olgunlaşır. Folikül yırtılır ve yumurta dışarı atılır. Buna ovulasyon denir. Folikül hücreli ise yağ damlacıkları taşıyan sarı cisme(korpus luteuma) dönüşür. Korpus luteum üreme olaylarının düzenlenmesinde görevlidir. Ovulasyon sırasında ve sonrasında döl yatağı büyür, kalınlaşır, kan damarları çoğalır ve genişler. Bırakılan yumurta döllenme borusuna oradan da uterusa geçer. Döllenme olursa döllenmiş yumurta döl yatağına yerleşir ve gelişir. Döllenme olmazsa döl yatağının içi parçalanır. Ve döllenmemiş yumurta, döl yatağı parçaları, kan ve doku sıvısı ****** yoluyla dışarı atılır. Bu olaya regl olma (adet kanaması) denir. Bu olaylar her ay devam tekrarlanır. Buna mentruasyon periyodu denir. Mentruasyon periyodu şu aşamalarda gerçekleşir. Folikül evresi: Folikülün geliştiği evredir. Yeni bir yumurta olgunlaşır. 10-14 gün sürer. Döl yatağının iç kalınlaşmaya başlar. Ovulasyon evresi: Olgunlaşan yumurtanın folikülden atıldığı evredir. Döl yatağının iç çeperi iyice kalınlaşır. Bol kan ve doku sıvısı ile dolar. Embriyonun gelişime hazır hale gelir. Korpus luteum evresi: Folikül hücrelerinin sarı renkli korpus luteuma dönüştü evredir. 10-14 gün sürer. Korpus lueum embriyonun gelişiminde etkilidir. Serbest kalan yumurta, yumurta kanalıyla döl yatağına gider. Yumurta kanalından geçişi 4-5 gün sürer. Bu sırada yumurta spermle karşılaşırsa döllenme olur. Döllenen yumurta döl yatağına yerleşir. Gebelik olur. Menstruasyon periyodu durur. Mentruasyon evresi: Yumurta döllenmemiş ise döl yatağı parçalanır. Döllenmemiş yumurta, kan, doku sıvısı ve döl yatağı parçaları ******dan dışarı atılır. Hipotalamusun salgıladığı RF hipofizi uyarır ve hipofizden FSH, LH,LTH ve oksitosin salgısını uyarır. FSH, ovaryumdaki folikülün gelişimini ve gelişen folikülde yumurta oluşumunu sağlar. Ayrıca gelişen folikülden östrojen salgılatır. Östrojen döl yatağının gelişimi sağlar. İkincil eşey karakterlerin ortaya çıkmasını sağlar. Süt bezi ve kanallarının gelişimin sağlar. Ayrıca hipofizi uyararak FSH salgısını azaltır ve yeni bir yumurta oluşumunu engeller. LH, folikülün yırtılarak yumurtanın ovaryumdan atılmasını sağlar.yırtılan folikülün korpus luteuma dönüşmesini ve progesteron salgılamasını sağlar. Progesteron korpus luteumun devamını sağlar. Döl yatağını embriyo gelişimi için hazırlar ve embriyonun döl yatağına tutunmasını sağlar.Süt ve süt kanallarının gelişimine yardımcı olur. Hipotalamusu etkileyerek LH salgısını azaltır. Ovulasyonu engelleyerek gebeliğin devamını sağlar. LTH(Prolaktin) , korpus luteumun devamını sağlar. Annelik iç güdüsünü geliştirir. Süt bezlerinin gelişimi ve salgılanmasında etkilidir. Progesteron salgısını devam ettirerek embriyonun uterusa tutunmasını sağlar. Oksitosin , döl yatağı kaslarını kasarak doğumu kolaylaştırır. Oluşan sütün salgılanmasını sağlar.