Petrol Nedir - Petrol Nasıl Oluşur - Petrol Hakkında

[Perii]

Petrol Nasıl Oluşur
Petrol Nedir, Petrol Hakkında, Petrol Nasıl Oluşur, Petrolün Özellikleri



Petrol; çok koyu renkli, kendine özgü hafif bir hafif bir kokusu olan, yoğunluğu 0,8 ile 0,95 arasında değişen ve hidrokarbonlardan oluşan, yanıcı ve kaygan doğal madeni yağdır.

Yeraltı yataklarından çıkarılan petrolün gaz (rafineri gazı, propan, bütan), yakıt (benzin, süper benzin, reaktör yakıtı, gasoil), eritici, düzel yağı, fuel oil, mazot, yağlama yağları, parafinler, bi-tümler ve petrol koku gibi işlenmiş ürünler verebilmesi için rafine edilmesi gerekir. Petrolün hammaddesinin, denizlerde, denizkulaklarında, göllerde ve ırmak ağızlarının kıyıya yakın bölümlerinde çoğalan hayvansal ya da bitkisel canlı organizma (amipler, yosunlar, çok küçük hayvancıklar vb) artıklarından oluştuğu sanılır. Petrolün ancak tortul arazilerde bulunması bu kanıyı güçlendirir. Bu organik madde dibe çökeldikçe yavaş yavaş tortu tabakalarıyla kaplanır ve gittikçe daha derine gömülerek zamanla hidrokarbon durumuna dönüşür. En yeni kuramlar bu dönüşümün, önceleri havayla yaşayan bakterilerin etkisiyle oluştuğunu ileri sürerler. Dönüşüm sırasında, kükürt, oksijen ve azot, hidrokarbonlar ve organik artıklara karışarak uçucu bileşikler biçiminde ortaya çıkar. Bu ürünler tortul tabakayla karşılaşıp, tabakanın ağırlığı sonucu katılaşarak ana kaya denilen bir oluşuma neden olur. Bunu izleyen jeolojik dönemde ise petrol, göç diye adlandırılan bir olayın sonucunda kumtaşları, kireçtaşları gibi daha gözenekli ve daha geçirgen kayalar ve kumlar tarafından emilerek yer değiştirir ve depo kayalar olarak bilinen günümüzdeki petrol yataklarını oluşturur.


Petrol ilk çıkarıldığı zaman topraklı maddelerle karışık bir durumdadır. İçinde oksijenli, sülfürlü ya da azotlu başka elementlerin de bulunduğu az çok doymuş hidrokarbon karışımıdır. Belirli bir kimyasal bileşik değil de, karışım olduğundan, bulunduğu kökene göre değişim gösteren özellikler taşır, genellikle iki çeşide ayrılır: 1- İçlerinden etilenik ve benzenik karbür izleri bulunan, hemen hemen yalnızca halkasız doymuş hidrokarbonlardan oluşan ve daha çok Teksas, Kanada ve Pennsiylvania’dan çıkarılan Amerikan tipi petroller, 2- Kapalı zincirli doymuş karbürler, benzenik karbürler ve birkaç etilenik karbür içeren Rusya tipi petroller. Tüm öteki petroller, bu iki çeşidin değişik oranlarda karışımlarıdır. Ham petroller, arıtma işlemlerinde uzman olan kişiler tarafından, parafinik, naftenik ve karışık olmak üzere sınıflandırılırlar. Petrolde bulunan çeşitli elementlerin oranı yaklaşık olarak şu değerlerdedir: Karbon: % 83-87, hidrojen: 11-14, oksijen: % 3’ten az, kükürt: % l’den az, azot: % 5’ten az. Temel enerji kaynaklarından biri olan petrole İsa’dan çok önce Hazar Denizi’ndeki Apreşon Yarımadası’nda rastlandı. Petrolün asıl önemi, 19. yüzyılın ortalarında ABD’de anlaşıldı. Yavaş yavaş kömürün yerini alan petrol, insanların en çok yararlandığı maddelerden biri durumuna geldi. ABD’de petrol üretimine 1860’tan sonra büyük önem verildi. Taşınması güç olduğundan 1865’te ilk petrol boruları yapıldı. 1870’ten sonra petrol üretimi hızla arttı. 1878’de birçok gemi tankere dönüştürüldü. 1880’de yeni petrol kaynakları bulundu. 1901’de başta Teksas olmak üretimine başlandı. 1860’ta İtalya’da, daha sonra Rusya, Kanada, Hindistan, Endonezya vb gibi Amerika, Avrupa ve Asya’nın çeşitli ülkelerinde petrol üretimine geçildi.


Ortadoğu’da ilk petrol 1913’te İran’da, 1927’de Irak’ta, 1936’da da Suudi Arabistan’da, onu izleyen yıllarda da öteki Körfez ülkelerinde bulundu. İkinci Dünya Savaşı’nı izleyen yıllarda petrol arama çalışmalarına hız verildi; dünyanın birçok yerinde yeni rezervler bulundu. OPEC’e bağımlı kalmak istemeyen Batılı ülkeler Kuzey Denizi’nde denizaltı yatakları saptadılar ve üretime geçtiler. İkinci Dünya Savaşı’nda petrol gereksinimi çok arttı. Alev makinelerinde, napalm bombalarında, yapay kauçuk yapımında petrolden yararlanıldı. Savaştan sonra otomobillerin, uçakların daha da gelişip büyük bir hızla çoğalması petrol endüstrisinin gelişmesini sağladı.