Sıra Gecesi Nasıl Yapılır?



Türkiye'nin Şanlıurfa ili ile özdeşleşmiş ve müziğin, sazın olduğu sohbet edilen toplantılara sıra gecesi adı verilir. Urfa'da ise bu toplantılara sıra gezmek denilir. Sıra gecesindeki sıra kelimesi sırası ile herkesin evinde bu toplantıların yapılması nedeni ile kullanılmıştır. Bu toplantıların ana odak noktası musiki ve edebiyattır. Türkiye'de sıra gecelerinin en tanınmış sanatçısı ise Kazancı Bedih'tir. Sıra gecelerinde son derece güzel şiirler okunur, şarkılar söylenir ve birçok şair marifetlerini gösterir. Sıra gecelerinin bir başka güzel yönü ise insanların birbirleri ile sohbet etmeleridir. Günümüzde teknolojinin gelişmesi ve internetin nerede ise cebimize kadar girmesi ile birlikte insanlar sohbet etmeyi unuttular. Sıra gecesi bu yönü ile de imrendiren bir özelliğe sahiptir.

Sıra gecesi geleneği eski tarihlerden itibaren günümüze kadar gelebilmiş bir gelenektir. Sıra geceleri sadece erkekler arasında yapılır ve küçük yaştaki erkek çocukları bu toplantılara götürülürler ki bir toplumda nasıl davranmaları, nasıl konuşmaları gerektiğini öğrenebilsinler diye. Halkın benimsediği şarkıcılar ve müzisyenler bu toplantılara katılarak çoğunlukla uzun hava olmak üzere yöresel türküler ve şiirler seslendirirler.

Sıra gecelerinin ikramı da bir o kadar bol ve güzeldir. Ayrıca sıra gecelerine sıradakilere sorulmadan başka kişiler davet edilmez. Sıra gecelerinde sadece müzik, sohbet ve ziyafet yaşanmaz ayrıca birçok oyun da oynanır. Bu şekilde bir aktivite ile aynı kültürden insanlar arasında birlik ve beraberlik sağlanmış olur.

Şanlıurfa için sıra gecelerinin çok ayrı bir önemi vardır. Çünkü Kurtuluş Savaşı döneminde İngilizler Urfa halkını büyük bir baskı altında tutarken Urfa'nın kurtuluşu için mücadele edecek yaklaşık 12 kişi bir sıra gecesinde bir araya gelmişlerdir ve Müdafa-i Hukuk Urfa cephesini oluşturmuşlardır.

Son dönemlerde ise sıra geceleri biraz yozlaşmaya dejenere olmaya başlamıştır. Birçok yerde sıra gecelerinde halk müziğinin yerine pavyon müzikleri çalınmaya başlamıştır. Aslına bakıldığında bu yozlaşmanın yaşanması çağın ilerlemesi ile birlikte neredeyse kesindi. Ancak hala eski tür içinde tamamen müziğin, edebiyatın ve sohbetin olduğu sıra geceleri yapılmaktadır. Bu sıra gecelerinin zamanında toplumların yaşantısında büyük bir yer edindikleri ise aşikardı.

Bütün bunları göz önüne aldığımızda sıra gecelerinin daha çok yöresel müzikleri, sanatçıları ve bireyler arasında sohbeti ön plana çıkaran şekilde yapılmasında fayda vardır. Ayrıca geçmişteki gibi bol ziyafetin verilmesi de tarihi yaşatmak adına önemlidir. Yozlamış şekilde yapılan sıra gecelerinin isminin sıra gecesi bile olmaması gerekir çünkü sıra gecesine dair içerisinde ne bir müzik, ne bir sanatçı ne de bireyler arasında bir diyalog vardır. Ayrıca bu dönemde sıra gecelerinde çocukların toplum içerisinde nasıl davranmaları gerektiği hususunda dikkat edilmesi de toplum adına büyük bir kazanç olacaktır.