Arp Nasıl Çalınır?


Genellikle klasik batı müziğinde kullanılan arp, telli çalgılar grubunda yer alan üçgenimsi yapıda bir çalgıdır. Lir, bu enstrümanın atası olarak kabul edilebilir. Modern orkestra çalgıları içinde telleri parmaklarla çekilerek çalınan tek çalgı olan arpı şimdi biraz daha yakından tanıyalım.

Ahşaptan yapılan arpın yüksekliği yaklaşık 170 cm’dir. Teller, üçgenimsi bir çalgı olan arpın iki ahşap kolu arasına dikey şekilde yerleştirilmiştir. Toplamda 47 adet olan teller, nota değerlerine göre farklı renkte olurlar. Notaların birbirinden ayrılmasını kolaylaştıran bu uygulama ile do telleri kırmızı, fa telleri mavi veya siyah renkte olurlar. Gerilmiş olan tellerin parmak ile çekilip bırakılması sonucunda oluşan titreşimle arptan ses çıkışı meydana gelir. Titreşen bu tellerin farklı uzunlukta olması, farklı notaların oluşmasını sağlar. Arpın alt kısmında ise toplam 7 adet pedal bulunur. Tellere bağlı olan pedalların ayaklar yardımıyla 3 farklı konumdan birine getirilmesiyle, notaların kendi değerlerinin yanında bemol ve diyez değerleri de çalınabilir. Pedallardan 4 tanesi sağ, 3 tanesi de sol ayakla kontrol edilir.

Arp çalgısını çalan kişiye “arpist” denir. Arpist, taburenin ucunda dik bir şekilde otururur ve arpı sol omzunun üzerine yatırır. Bu şekilde arp dengede olup arpiste yük binmesi engellenir ve pedallar da daha rahat kontrol edilir. Arpın yapısı nedeniyle daha aşağı seviyede tutulan sol el ile baslar, sağ el ile de tizler çalınır. Arpın büyük yapısından dolayı arpistin uzaktaki tellere de rahatça ulaşabilmesi için kollarının uzun olması gerekir. Ayrıca arpın çalınması esnasında herhangi bir yerden destek alamayacakları için kolların güçlü olması da önemlidir. Tırnakların kısa olması da arp çalınırken tırnakların tellere sürtüp cızırtılı ses çıkmasını engeller.

Arp çalınması, nota bilgisinin yanında el ve ayakların koordinasyonunu gerektirir. Aynı anda hem ellerin hem de ayakların kullanılarak çalınması nedeniyle arp çalmanın diğer çalgılara göre daha zor olduğu söylenebilir. Ancak arp, beynin her iki lobunu da çalıştırdığından, özellikle çocuklarda zeka gelişimini olumlu yönde etkiler. Arp çalmaya başlamak için 8-10 yaş aralığı idealdir.