Aktüerya Nasıl Hesaplanır?

[DeRDeST]

Aktüerya Nasıl Hesaplanır?

Kişilerin ölüm, doğum, emeklilik, hastalık, sakatlık gibi hayatını deprem, hırsızlık, sel, kaza, yangın gibi mal varlığını etkileyen tesadüfi, tahmin edilemeyen vakalarla ve bu vakaların finansal durumlarıyla ilgilendiği bilim dalı Aktüerya'dır. Aktüer, sigorta primlerini istatistik ve olasılık hesaplamaları yoluyla belirleyen ve ileriye yönelik stratejik değerlendirmeleriyle sigorta akdinin genel ve temel ilkelerini belirleyen uzman kişiye verilen addır. Aktüerlerin görevi olasılık ve istatistiki hesaplamalarla sigorta prim, kar payı ve rezervlerinin hesaplanmasıdır. Aktüer finansal zararların azaltılmasında ve iktisadi istikrarın sürdürülmesinde önemli bir rol oynar.

İnsan hayatını etkileyebilecek ölüm, doğum, emeklilik, hastalık, sakatlık gibi vakalarla maddi nüfusu etkileyebilecek sel, kaza, hırsızlık, deprem, yangın gibi afetlerin muhtemel risklerini ölçmek, yönetmek, değerlendirmek şartıyla aktüer kişisel ve toplumsal refahın devamına katkıda bulunur. Aktüerlerin geliştirdiği risk uygulamaları ciddiye alınmadığında ekonomide istenmeyen durumlar ortaya çıkar.

Aktüer olmak isteyen adayların matematik birikimi güçlü, bilgisayardan faydalanarak sayısal analizler yapmaktan hoşlanan, araştırmacı, yeniliklere açık, girişimci, ekonomi ve bankacılıkla yakından ilgili kişiler olması gerekir.

Aktüerya programının amacı aktüerya, matematik, istatistik, finans, sigortacılık, bankacılık, iktisat, bilgisayar gibi alanlara hakim, toplum bilimi, felsefe, psikoloji gibi sosyal bilim dersleriyle donatılmış ve bu bilgileri alakalı olduğu her alanda kullanabilecek medeni, yaratıcı ve problemleri bağımsız olarak çözebilecek aktüerler yetiştirmektir.

Genel olarak aktüerler kişinin hayatta kalması durumunda geride kalanların gelirlerinin veya kişilerin sakat kalmamaları durumunda kendisine gelecekte olası hak edilecek gelirlerin bugünkü peşin değerini varsayıma dayalı olarak hesaplarlar. Bu hesaplamaların yapılabilmesi için şahıslar ile ilgili veriler sağlanmalı ve aktüerler bu veriler üzerine yorum yapmamalıdır. Yorum yapma hesaplamalar sonucunda hukukçular tarafından yapılır.

Aktüeryanın hesaplanabilmesi için gerekli olan veriler şunlardır:

Zarar veren şahıs veya kurumun kusur oranı

Zarara uğrayan kişi malul kaldıysa malullük oranı

Zarara uğrayan kişinin (vefat eden veya malul kalan) mesleği, yıllık net gelir durumu, doğum tarihi

Zarara uğrayan kişi vefat ettiyse geride kalan ve zarara uğrayanın desteğinden mahrum kalan şahısların doğum tarihleri, yakınlık durumları, cinsiyetleri

SGK tarafından bağlanan aylıklardır.