Fizik tedavi nedir?

[YeşiL6]

Fizik tedavi nedir?

Hastalıkların tedavisinde fizik ajanların (ısı, hareket ışın, elektrik) kullanıldığı bir tıp dalı.
Fizik tedavi, vücudun motor (hareketle ilgili) fonksiyonlarını etkileyen hastalık veya ağrıların tedavisini, hastaların rehabilitasyonunu (eski hale getirilmesini) sağlayarak yapan bir uzmanlık dalıdır. Bu sebeple "fizik tedavi-rehabilitasyon" bilim dalı olarak da adlandırılır. Fizik tedavi hastaların daha rahat ve verimli bir hayata dönmesini gaye edinir.

Esas itibariyle insan vücudu muhtelif enerji şekillerinin husule geldiği muazzam bir yapıdır. Bu muazzam yapı içinde meydana gelen fiziki ve kimyevi olaylar, sıcaklık, mekanik hareket gibi neticeler sağlar. Organizmanın kendi içinde meydana gelen bu fizik enerji şekillerinin yanında dışarıdan da fiziki enerjilerin verilmesi ve enerji şekli ve dozuna göre vücutta çeşitli değişikliklerin meydana getirilmesi mümkündür.
Fizik tedavi vasıtalarının hemen hepsi, insan vücuduna cilt yoluyla tatbik edilen vasıtalardır. Derimiz sadece koruyucu değil, daha birçok vazifesi olan bir organımızdır. İç organların bir kısmı, hemen üzerlerindeki bir kısmı da daha uzak noktalardaki deriyle, sinirleri vasıtasıyla sıkı bir temas ve münasebet halindedir. Deriden yapılan tesirler ile iç organlarda ortaya çıkan olaylara revülsiyon denir.
Genel olarak fizik tedavi, deri ve derialtı dokusunda, damarlarda değişiklikler husule getirip, metabolizmaya tesir etmek için kullanılır. Tarihin çok eski devirlerinden beri insanlar, fiziki ajanları, hastalıkların tedavisinde kullanmışlardır. Başlangıçta güneş, tabii sıcak su kaynakları, torpidobalığının elektrik deşarjları gibi tabii fizik enerji kaynaklarını tedavi vasıtası olarak kullanan insanlar, teknik ilerledikçe yeni fiziki kaynakları hastaların istifadesine sunmuşlardır.

Sun’i fizik vasıtalarının tedavi sahasında kullanılmaya başlanmasındaki en mühim amil, elektrik enerjisinin keşfi ve kullanılmaya başlanmasıdır. Elektriğin hastalıkların tedavisinde kullanılmaya başlanılması ise 18. yüzyılda Benjamin Franklin tarafından gerçekleştirilmiştir. Fizik tedavi bir tıbbi servis olarak Birinci Dünya Savaşından sonra gelişti. Bu gelişmeye çocuk felci salgınları ve savaşların sonucunda ortaya çıkan sakatlanmış genç insan yığınları sebep oldu. Daha sonraları fizik tedavi, kırık, yanık, verem, bel ağrıları, bayılmalar ve sinir harabiyetleri ile de ilgilendi.
Fizik tedavi, ortopedik cerrahi ile de yakından ilgilidir. Bundan başka hemen her tıp dalında uzmanlaşmış hekimler tarafından fizik tedavi hastalara sık olarak tavsiye edilmektedir. Fizik tedavinin amaçları şöylece özetlenebilir: Ağrının giderilmesi, kuvvet ve hareket gibi fonksiyonların yeniden sağlanması, zaruri hareketleri yapabilmesi için hastaya gereken eğitimin verilmesi, vücudun çeşitli fonksiyonlarının ölçülmesi. Bu son konudaki testler: kas kuvveti, eklem hareketlerinin derecesi, soluk alma kapasitesi, kalp fonksiyonlarının ölçülmesi gibi konuları ihtiva eder.

Tedavi tipleri: Sık kullanılan metodlar şunlardır: Isı, masaj, hareket (egzersiz), elektrik akımı ve fonksiyonel eğitim. Isı: Genellikle tedavi edilen bölgede ağrıyı azaltıcı ve dolaşımı tenbih edici etkisi sebebiyle kullanılır. infrared lambaları, kısa dalgalı radyasyon veya diatermi akımları, sıcak nemli kompresler, sıcak su, erimiş haldeki parafin mumu veya ultrason (ses ötesi) dalgaları şeklinde uygulanır.

Masaj: Temelde dolaşıma yardımcı olmak, ağrıyı veya kas kasılmalarını (spazmı) azaltmak gayesiyle uygulanır. Masaj daha çok eller vasıtasıyla, bazen da girdaplı su veya mekanik cihazlar vasıtasıyla yapılır. Egzersiz: En çok uygulanan tedavi şeklidir. Bu yolla eklemdeki hareket miktarı arttırılır veya kasın uyumlu bir şekilde hastanın kontrolü altında kasılıp gevşemesi sağlanır. Hareket fizik tedavi uzmanı tarafından yaptırılır.

İyice eğitilen hastalar da düzenli olarak kendi başlarına belli eksersizleri yapabilirler. Pasif denilen başkasının yaptırdığı veya kendisi bir güç harcamadan yapılan hareketler eklemin hareket kabiliyetini arttırmada yardımcı olabilirler. Bir kasın kuvvetlenmesi lüzum ettiğinde hastaların aktif hareketler yaparak kasları çalıştırmaları gerekmektedir. Çeşitli egzersiz cihazları mevcuttur. Egzersiz tedavisi eklem hareketini kısıtlayan durumlarda, felçlerde, soluk alma bozukluklarında kullanılır.

Elektrik akımları: Sathi kaslara ciltten düşük akımlar uygulanarak kasılma sağlanabilir. Bu metod zayıflamış kasların alıştırılması ve sinirlerin sağlam olup olmadığını anlamada kullanılır. Fonksiyonel eğitim: Bu yolla hastanın sakat haline rağmen rahat ve güvenilir bir hayat sürmesi ve ihtiyaçlarını karşılayabilmesi sağlanır. Bu tip bir eğitim uzun zaman alır. Hastaya sadece sakat kısımlarını değil, diğer uzuvlarını da kullanmasını gerektiren çeşitli meşguliyetler öğretilir.