Varil Bombası Nedir?



Savaş literatürüne yeni giren kavramlardan biri olarak ‘’varil bombası’’, son dönem Orta Doğu savaşlarında adından en çok söz ettiren silah olmuştur.Savaş teknolojilerinin akıl almaz boyutlara ulaştığı günümüzde geliştirilen her yeni teknikle akıllı tasarım ürünü silahlar hem daha yüksek ölümcül bir etki sağlarken hem de sivillere zararı en aza indirmiştir ancak asimetrik savaşın yoğun olduğu alanlarda bu akıllı teknoloji ürünü savaş araçları konseptinin tam tersi ilkel teknoloji ürünü silahların sahneye çıktığına şahit olmaktayız.

Uçan ölüm olarak adlandırılan varil bombaları yarım yüzyıldan fazladır değişik savaş alanlarında kullanılırken 2011’de patlak veren Suriye iç savaşında yoğun ve geliştirilmiş türleriyle kullanılarak on binlerce insanın ölümüne yol açtığı için uluslararası gündeme yerleşen en önemli silahlardan biri olmuştur.Özellikle modern savaş füzelerine ve hava kuvvetlerine sahip olmayan ülkeler tarafından isyancı güçlere karşı kullanılan bu bombalar , tasarımındaki ilkellik sebebiyle sivil katliamlarının da baş sorumlusu olmuştur.

Teknik Özellikleriyle Varil Bombası
İç piyasadan herhangi bir şekilde kolaylıkla temin edilebilen petrol varilleri, büyük yemek kazanları, eski su depoları veya sanayi tüplerinin içine konulan bir miktar tnt,amonyum nitrat(gübre),fueloil vb. gibi patlayıcı ve yanıcı maddelere ilaveten sözkonusu nesneye eklenen çivi ,somun,rulman, cam parçalrı gibi şarapnel parçalarıyla güçlendirildikten sonra doğrudan askeri bile olmayan helikopter,kargo veya tarım uçaklarından atılan basit , ucuz ve pratik bir bombadır. Bombanın yoğun olarak kullanıldığı Suriye’de zamanla bu bomba kanatçıkların eklenip tepkimeli veya zaman ayarlı patlayıcı mekanizmaların eklenmesiyle daha etkili ve güdümlü hale getirilmiştir.Özellikle mühümmat sıkıntısı çeken devlet güçleri tarafından tercih edilmesinin sebebi hem üretimin kolay olması hem de maliyetinin 200-300 dolar gibi son derece ucuz olmasıdır.Ağrırlığı 100 kg.den 1000 kg ye kadar değişebilen bu bombalar hava araçlarndan uçaksavar silahlarının ulaşamayacağı bir irtifadan belirlenen bölgeye bırakılır güdümsüz oldukları için hava şartları müsaitse bile hedefini tam olarak bulması çok zordur . Bu yüzden sivil katliamlarında adı çokça anılmaktadır.Bombanın sivil katliamlarına yol açması nedeniyle uluslararası savaş mahkemeleri tarafından kullanımı yasaklanmış ve terör silahı olarak kabul edilmiştir.Varil bombalarının içi klor gazı doldurularak kimyasal silah olarak kullanılabildiği gibi yangın bombası(napalm) olarak kullanıldığı da kaydedilmiştir.

Varil Bombasının Kronolojisi
Askeri kayıtlara ilk kez 1948 Arap-İsrail Savaşları’yla giren varil bombaları Vietnam’’dan Sri Lanka’’ya Hırvatistan’’dan Sudan’’a; Irak’tan Suriye’’ye kadar bir çok değişik coğrafyada kullanım geçmişine sahiptir.

İsrail
Varil bombaları 1948 Arap-İsrail Savaşı sırasında İsrail Hava Kuvvetleri tarafından kullanılmıştır. Temmuz 15-16, İsrail Hava Kuvvetleri Dekel Operasyonu sırasında Saffuriyya adlı bir kasabaya varil bombaları atmıştır. Bu saldırılarda onlarca insan yaralanmış ve yüzlerce hayvan telef olmuştur.

Amerika Birleşik Devletleri
1968 Nisanında, Vietnam Savaşı’nın Inferno Operasyonu sırasında, Amerika Birleşik Devletleri, orman yangınlarını başlatmak ve Ho Şhi Minh ormanda Viet Cong gerillalarını dışarı çıkarmak için, yangın çıkaran ve göz yaşartıcı gaz yayan onlarca dolu varil atmıştır.

Sri Lanka
Sri Lanka İç Savaşı sırasında, varil bombaları hükümet güçleri tarafından kullanılmıştır. Sri Lanka Hava Kuvvetleri, modern bombacıları yeterli düzeyde olamayan Sri Lanka ordusu, Çin Y-12 nakliye uçaklarıyla Jaffna yarımadasının kuzeyindeki sivil alanlarına 300 kilogram ağırlığında ahşap varil içinde bombalar atmıştır.

Hırvatistan
1991 yılındaki Sırp – Hırvat Savaşında Hırvat güçleri Rus yapımı Antonov An-2 tarımsal uçaklarıyla Sırp güçlerinin üzerine varil bombaları atmıştır. Bojler Bomba (kazan bomba) olarak adlandırılan bu bombalar daha çok psikolojik yıkıcı etkiler doğurmak için kullanılıyordu. Sonradan savaş koleksiyonerleri tarafından toplanıp sergilenmiştir.

Sudan
Varil bombalarının en uzun süre kullanıldığı yer Sudan olmuştur. Askeri tarihçilere göre bu bombalar 1990’lardan beri Sudan’da kullanılmaktadır. Bombalar isyancı nüfus üzerine Rus yapımı Antonov An-24 ve Antonov An-26 nakliye uçaklarından atılmaktaydı.

Suriye
Mart 2011 yılından beri başlayan çatışmalardan beri kullanılan varil bombalarının en yoğun ve ölümcül şekilde kullanıldığı yer Suriye olmuştur. İç savaşın başladığı günden bu yana Suriye Ulusal Konseyi (SNC) tarafından Aralık 2013’’te yapılan açıklamaya göre, 20.000 ‘den fazla kişinin bu bombalar nedeniyle öldüğü tahmin edilmektedir Halep varil bombaları Suriye hükümetinin kullanım odak noktası olmuştur. Birçok uluslararası gözlemci komşu ülkelere ve Avrupa’ya kaçan Suriyeli mültecilerin büyük oranda varil bombaları sebebiyle göç ettiğini iddia etmektedir.

Irak
Irak ordusu Anbar Çatışmaları (2013-14) sırasında, Felluce ve çevresinde terörist güçlerle mücadele edebilmek için birçok defa varil bombaları kullanmıştır.


bilgiustam