İmzanın Tarihçesi

[Papatya]

İmzanın Tarihçesi





İMZA
Bir kimsenin her vakit aynı biçimde yazdığı adıdır, altına konulduğu yazıyı onayladığını, benimsediğini bildirir. «İmza» kelimesi Arapçada «geçmişe mal etmek» anlamına gelir. Yazılı bir belgenin altına konan imza ile o belge tamamlanmış, orada ileri sürülen meseleler artık geçmişin malı olmuş demektir. İmzanın özelliği kişinin malı olması, kişiye ait bulunmasıdır. Bir müessesenin imzası olmaz; ancak, temsilcisinin imzası olur.

Çağımızdan 35.000 yıl öncesine ait mağara resimlerinde, meselâ Fransa’daki Lascaux mağarasının duvarlarında bulunan av sahnelerinde, bazı hayvanların ayakları altına rastlayacak şekilde birtakım özel işaretlere tesadüf edilmektedir. Orta Asya’da yaşayan Türkler, Amerika yerlileri de kendi oymaklarını belirten özel işaretler kullanırlardı. Yalnız, bu damgalara imza denemez, çünkü imza, yazıyla başlar. Ondan öncekilere ancak «damga» veya «işaret» denebilir.

Osmanlı padişahları devrinde ilk imza, «tuğra» veya «damga» adıyla kullanılmıştı. Sonradan bu şeklin içine padişahın adının biçimlendirilerek yazılması âdet oldu. Fatih Mehmet, sırf bu tuğrayı çizmek üzere, fermanların altına nişan koymak için nişancılık rütbesini çakırdı. Sonraları tuğra çizenlere «tuğrakeş» denildi.

El yazısıyla ilk imzayı kimin attığı bilinmiyorsa da XVII. yüzyılda bunun bütün Avrupa’da yayın bir âdet olduğu anlaşılıyor. Hele, bankacılığın, ticari yazışmaların gelişmesi, imzanın yayılmasına yol açmıştır.

İmzanın maden veya ağaç üzerine, tersinden, kazılı şekline «mühür» denir. Mühür, baya sürülüp basılınca imza şeklini kâğıda çıkarmaya yarar.
Herkesin kendine göre bir yazı biçimi olduğu gibi imza atışı da değişiktir. Onun için, taklit edilmiş imzaları gerçeğinden ayırdetmek oldukça kolaydır.

Öte yandan elyazısı gibi imza da bir kimsenin yaradılışını, özelliklerini ortaya koyar. Grafoloji bilginleri bir imzadan sahibinin karakterini açıkça okuyabilirler.