Bilardo Nedir - Bilardoyu Kim Buldu ?


Bilardo, üstüne çuha gerilmiş, arduvazla kaplı dikdörtgen bir masada, istaka denen uzun bir sopa ve değişen sayıda toplarla, farklı oyun şekilleri ve kurallarıyla oynanan masa oyunudur. Masanın kenarlarına içten yerleştirilmiş kauçuk bantlar da aynı kumaşla kaplanır. Peki bilardoyu kim buldu?

Bilardo ilk defa 15. yüzyıl ortalarında Fransa’da oynanmaya başlandı. Sonraki yüzyıllarda çeşitli Avrupa ülkelerinde ve Amerika’da yaygınlaştı. Bilardo çeşitleri temeldeki benzerliğe rağmen değişik oyun kaidelerine göre oynanır.

“Karambol” da denen Fransız bilardosu deliksiz masada oynanır. İngiliz bilardosu snooker ve öteki delikli bilardo oyunları her köşesinde ve uzun kenarlarının ortasında birerden toplam altı deliği bulunan masada oynanır.

Bilardo; üç bantlı bilardo, Fransız bilardosu, çizgili bilardo, delikli bilardo, rotasyon, snooker, çanak, golf bilardosu, beyzbol bilardosu, bogatel, şans ègal gibi çeşitleri vardır.

Bilardo topları ilk zamanlar fildişinden yapılmaktaydı. Fildişinden yapılan bilardo toplarının hem çok pahalı hemde fillerin ölümüne neden olması insanları yeni arayışlara itti. Plastik’in icadından sonra, 19. yüzyıl sonlarında Amerika Birleşik Devletleri’nde Bilardo çok popüler olmaya başlamıştı. Ardı ardına açılan salonlar ve bilardoda kullanılan fildişinden yapılan bilardo topları, binlerce filin katledilmesine neden oldu. Hayvan hakları savunucuları bu zalimliğe karşı çıkmaktaydılar, ayrıca üreticiler içinde fildişi pratik değildi ve oldukça pahalı idi. John Wesley Hyatt dükkanında yaptığı çalışmalarda esnek ama güçlü yeni bir plastik türü keşfetti. Hyatt keşfi ile bilardo topları yapmayı denedi. Fakat ilk denemelerde yaptığı topların kullanmak için yeterince sert olmadığını farketti. Daha sonra yaptığı çalışmalar ile icadını dayanıklı hale getirdi. Hyatt selüloit plastik icat eden kişi olarak 15 Haziran 1869 günü New York’ta patent aldı. Wesley, bulduğu plastiğe “selüloid” adını verdi.

Bilardo son yıllarda, spor dalları içinde önemli bir yer kaplamaya başlamıştır. Şu anda, Avrupa’nın en çok ilgilenilen spor dalları arasında beşinci sıradadır.