Forum Aski - Türkiye'nin En Eğlenceli Forumu - Diyet Yaparken Psikolojinizi Bozmayın!

Diyet Yaparken Psikolojinizi Bozmayın!

Diyet yaparken kendinizi yorgun halsiz mutsuz aşırı stresli ve depresif hissediyorsanız bir yerlerde yanlış yapıyorsunuz demektir. Beslenme ve Diyet Uzmanı Banu Kazanç diyetteyken dikkat edilmesi gereken noktaları yazdı...

Diyetinizi bilinçsizce uygulamayın

Diyet kişiye özeldir bu söylemi sıklıkla dile getiriyorum. Kişilerin kulaktan dolma bilgileri kılavuz edinmeleri fotokopi listelerle dostlarının uyguladığı diyetleri kendilerinde uygulamaya çalışmaları ciddi sağlık sorunları yaratıyor. Bilinçsizce uygulanan diyetler baş ağrısıkonsantrasyon bozukluğu yorgunluk ve kalp ritminde bozukluk tansiyon düşüklüğü adet düzensizlikleri kabızlık kansızlık ciltte kuruluk saç dökülmesi gibi pek çok sağlık sorununa neden olabiliyor. Yine hatalı diyet uygulamaları metabolizmayı yavaşlatarak kilo vermeyi engelliyor.

Herkese tek beden uyar mı?

Kilo yönetimi kişiye cinsiyete yaşa sağlık verilerine hatta mevsimlere bağlı olarak değişir. Diyet listeleri öğün gün ve hafta bazında planlanmalı farklılıklar içermeli. Sürekli aynı besinlerle diyet yaparak zayıflamaya çalışmak hiç sağlıklı değil.

Kilo almanın nedenlerini bilmek çözümü getirir

Her diyet programına başlandığında dönemsel sonuçlar alınır kilo probleminin çözümünde ise bu tek başına yeterli olmaz. Kilo alımının nedenlerini bilmek gerekir; probleme uygun çözümler üretilemezse uygulanan listenin dışına çıkılırsa verilen kilolar geri alınır. Ayrıca başarısız olan kilo verme girişimleri nedeniyle umutsuzluk oluşur ve bu kısır döngü de mutsuzluğa sebep olabilir.

Kilolu olmanız her zaman çok fazla yiyip hareketsiz olmanızdan kaynaklanmaz

Kilo alma konusunda suçlu her zaman siz olmayabilirsiniz! Kalp-damar hastalıkları tansiyon ve şeker gibi sağlık problemleri menopoz dönemi lohusalık kullandığınız ilaçlar hormon faaliyetlerinizdeki değişimler kilo almanıza neden olabilir. Genetik özellikleriniz de şişmanlamaya zemin hazırlayabilir.

Kilolu olmak kader mi yoksa sorumlu genler mi?

Kilolarımızı genetik özelliklerimiz de belirler ama onun ötesinde esas olan genlerin yanı sıra kuşaktan kuşağa aktarılan yaşam tarzıyeme biçimi ve beslenme alışkanlıklarıdır. Kötü beslenme alışkanlıkları da aynen genler gibi ailedeki yetişkinlerden çocuklarına geçer.

Beslenme alışkanlıklarımızı hangi faktörler etkiler?

Yemek açlığın giderilmesi karnın doyması beslenme ve büyüme ihtiyaçlarının karşılanmasının yanı sıra çoğunlukla kaygı ve sıkıntıdan kurtulmak için de yenir. Yemek aynı zamanda bir kültür öğesidir ve tercihlerimizde yeme kültürümüz belirleyici rol oynar. Akdeniz insanı zeytin yağı ağırlıklı beslenmeyi benimserken diğer bir yörede kebaplar etler hamur işleri revaçtadır. Sosyal yaşantımız da yemek tercihlerimiz üzerinde diğer önemli bir faktördür. Sıklıkla dışarıda yemek yemeyi gerektiren ortamlarda bulunmak yemek için yeterli zaman bulamamak saatlerin değişken olması yurtdışında veya sürekli toplantıda olmak tercihleri etkiler.

Yaşam ve beslenme tarzını değiştirmek

Yaşam ve beslenme tarzınızı birlikte değiştirmeye başladığınızda sonuca kilitlenmeyin çünkü bu bir süreçtir. Kötü yeme alışkanlıklarınız da kilo verememe sebeplerinin başında geliyor; bunları saptamak kilo vermede başarının önemli bir boyutudur. Nasıl ve ne zaman yediğiniz sosyal ortamlarda veya yalnızken aşırı yemek tüketmeniz yemek için zamanınız olmadığında beslenme niyeti ile tükettikleriniz önemlidir. Ayrıca yapacak bir şeyiniz olmadığında ya da stresli olduğunuzda ortaya çıkan yeme problemleriniz tabakta kalmasın dökülmesin atılmasın diye midenizi çöp tenekesi yerine kullanma tercihleriniz yeme alışkanlıklarınızın temelini oluşturur.

Yemek yeme ve davranış biçimleri

Yeme ile ilgili farklı davranış biçimleri sergileyebilirsiniz; bunlar çocukluktan gelen kendinizi yiyeceklerle ödüllendirme alışkanlıkları olabilir. Sosyal ortamlara uyum sağlamak adına ikram edilen yiyeceklere “hayır” diyemezsiniz. Üzüntü stres öfke gibi olumsuz duyguları yenmek için de yemeyi isteyebilirsiniz. Bazı yiyeceklere bağımlılığınız vardır ki bunlar çoğunlukla kilo aldıracak özellikte abur cubur olarak tarif edilenlerdir. Bazı dönemlerde özellikle de tatlılara karşı düşkünlüğünüz artabilir.

Yaşam tarzında değişiklik yapmanın çok kolay olduğunu sanmayın

Alışkanlıkların hepsini bir gecede tamamen değiştirmeyi farklı bir birey olmayı beklemeyin; önceliklerinizi belirleyin yapmak istediğiniz değişiklikleri sabır ve kararlılıkla yavaşça hayatınıza adapte etmeye çalışın.

Diyet yapma psikolojisi strese sürükleyebilir

“Diyete başladım” cümlesi yerine sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmayı öğrenmek için bir programa katıldığınızın ifadesi bile sizi rahatlatacaktır. “Diyet” hep bir kısıtlamayı çağrıştırıyor ama bu sözcük dilimize ve beynimize öylesine yerleşmiş durumda ki istenildiği etkiyi başka sözcüklerle sağlamak mümkün olmuyor.

”Kilo verdim mi vermedim mi” kaygılarından kurtulun

Sık sık tartılmanız gerekmiyor; kilo verip veremediğinizi her gün her saat takip etme huyunuzdan vazgeçmelisiniz. Aldığınız sonuçlar kafanızı karıştırır haftada bir gün tartılmanız yeterlidir. Kilo konusunda aşırı kaygılar yaşamanız sizi ister istemez gerilime itecektir. Aşırı gerginlik durumunda vücutta salgılanan hormonlar nedeniyle metabolizma yavaşlar ve kilo verilmez.

Daha önce diyet yaparken başarısız olabilirsiniz ama her diyetin kaderi aynı değildir

Diyet yapmak ilk hevesle kolay gibi görünür hele ilk haftalarda tartıdaki başarılar sizi mutluluktan uçurur ama sonrası daha önemlidir. Her hafta tartıda çok uğraşmanıza rağmen platolar yaşadığınız dönemlerin size hayal kırıklığı yaşatması planlarınızı sabote eden davetler ya da “birkaç çataldan ne olur” düşüncesiyle yediklerinizden pişmanlık duyup öfke ile daha çok yemeniz gibi durumları daha önce de yaşamış olabilirsiniz. Her diyetin kaderi böyle olmak zorunda değildir! Böyle yaparak hatalı davranmış olabilirsiniz şimdi kendinizi suçlamayı bırakın yarın bile değil “hemen şimdi kontrole başlıyorum” cümlesiyle motivasyonunuzu sağlamalısınız.

Aç kalarak değil düzenli ve dengeli beslenerek zayıflamalısınız

Ömrünüzü sürekli diyet yapma düşüncesiyle geçiriyorsanız açlık duymadığınız halde sürekli yemek yeme düşüncesinde olabilirsiniz. Bu duygudan vazgeçin.

Diyet listelerine uymak

Diyet listelerini uygularken listedeki yiyeceklerin daha azını tüketme eğiliminde olanlar daha çabuk kilo verecekleri düşüncesiyle hareket ediyorlar. Planlanandan daha az kalori alıyorlar metabolizmaları da yavaşlıyor. Ayrıca listede o gün bir tabak makarna yemeye izin varsa bu en büyük boy tabağı tepeleme doldurmak anlamını taşımıyor. Bu listeleri esnetme eğilimiyle yapılıyor.

Diyet yaparken mükemmeliyetçi tutum izlemeyin olumlu düşünmeniz yeterli

İşlerini dört dörtlük yapmaya odaklı mükemmeliyetçi tipler diyet yaparken de mükemmel olmaya çalışıyorlar. Küçük bir kaçamak bile suçluluk duygularını artırabiliyor. Bu kişiler günlük aktiviteleri gereği diyete tam uyamadıkları noktada bu yaptıklarını en büyük hata olarak algılayıp kendilerine öfkeleniyor ve aşırı yiyerek kendilerini cezalandırıyorlar. Tabii sonrasında da pişmanlık geliyor. Bu durum onların motivasyonlarını ciddi oranda düşürerek diyetlerinden vazgeçmelerine neden oluyor. Ya hep ya hiç tarzı düşünceler kişileri öfkeye itiyor; günlük hayatlarında pozitif düşünce tarzını kullanan kişiler ise kızgınlık öfke gibi duygularla daha etkili bir şekilde baş edebiliyorlar. Olumlu düşünceler diyet yaparken başarıyı beraberinde getiriyor. Bu nedenle diyet yaparken daima bardağın yarısının dolu olduğu algısıyla hareket etmek gerekiyor.

Diyet yaparken hedefleriniz olmalı

Diyet yaparken mutlaka adım adım ulaşmak istediğiniz hedefleri belirlemelisiniz bu sizi motive edecektir. Ama hedefler kolay ulaşılır olmalıdır; çıtayı yüksek koymanız sizi strese sokar hedefe ulaşamama ve başarısızlık hissi ise diyeti yarım bırakmanıza neden olur.

Kendiniz ve sağlığınız için kilo vermelisiniz

Öncelikle sağlıklı yaşamak ve kendiniz için kilo vermeyi amaç edinmelisiniz. Eşiniz arkadaşınız veya başka hiç kimsenin baskısı ile bu sorunu çözemezsiniz. Tabii ki çevrenizin olumlu katkıları da bu süreçte başarılı olmanıza katkı sağlayacaktır. Hedeflediğiniz kiloyu ideal kilo tablolarını baz alarak belirlemek yerine kendinizi sağlıklı zinde hissedeceğiniz ağırlık olarak belirlemelisiniz. Tabii ki diyetisyeninizin de yardımıyla. Kilo vermek için yeme alışkanlıklarınızı temelinden değiştirmeli ve kendinize vermek için ayda 4-5 kilonun üstünde hedefler koymamalısınız. Hedef küçültülürse diyete odaklanmak daha kolay olur. Tabii başarıya ulaştıkça kendinizi ödüllendirmeyi de unutmayın.

Kilo verme hızınıza dikkat etmelisiniz

Hızla kilo vermek istediğinizde canınızı en çok sıkan şey zamandır. Hızlı sonuç almak için sihirli formüller hep aranır araştırılır. “1 haftada 5 kilo” kulağınıza belki çok cezbedici gelebilir; doğru olan ise bu kadar kiloyu normal ve sağlıklı koşullarda ancak bir ayda verebileceğiniz gerçeğidir.

Kilo verirken bir ileri bir geri gitmemelisiniz

Kısa sürede verilen kilolar genelde vücuttan yağ kaybı yerine su ve kas kaybı olarak gerçekleştiğinden genellik hızla da geri alınır. Hatta başladığınız noktaya 1-2 kilo ekleyerek dönmenize neden olur. “Yoyo sendromu” olarak isimlendirilen kısır döngüyü yaşarsınız. Her geri dönüş ise size özgüvenizi kaybettirip motivasyonunuzu yitirmenize neden olacaktır. Sık sık başa dönüşler de metabolizmayı yavaşlatacaktır.

Tek besine dayalı düşük kalori içeren diyetler size zarar verir

Tek besine dayalı düşük kalori içeren diyetlerle kilo verebilirsiniz belki ama sağlığınızla ilgili ciddi problemler de yaşayabilirsiniz.

Cosmopolitan