Amuderya Irmağı



Afganistan’dan doğan Amuderya Irmağı, Tacikistan ve Afganistan sınırını oluşturur. Eski SSCB’de Orta Asya bölümünün en uzun ırmağı olan Amuderya, Aral Gölü’ne dökülür. Uzunluğu 2.540 km olan ırmağın, Tacikistan ve Afganistan sınırını belirleyen uzunluğu 1.415 km’dir.

Eskiden Oxus Irmağı olarak bilinen Amuderya Irmağı, 150.000 yıl önce, pliyosen çağında, yer kabuğundaki hareketlilik sonucu oluşmuştur. Şu anki Amuderya Irmağı’nın yerinde eskiden var olduğu düşünülen, efsanevi şehir Amu’nun bulunduğunun sanılması, ona Amuderya denilmesinin sebebidir. Ceyhun Nehri diye de adlandırılan bu nehir, yüzyıllardır önemini hiç yitirmemiştir.



Amuderya Irmağı’nın Tarihi

Türkler’in tarihinde çok önemli bir yere sahip olan Amuderya Irmağı, Türkler tarafından Ceyhun Nehri adı ile anılmaktadır. Bu ırmağın kenarında ve civarında pek çok Türk şehirleri kurulmuş ve bu şehirler ticaret açısından bölgeye zenginlik getirmiştir. Tam bir katliam yaratan Araplar, bu zengin ve bereketli alanları Türkler’in elinden almak istemişlerdir. Ancak Araplar Ceyhun nehrini aşamadıkları için, bu amaçlarına ulaşamamışlardır. Amuderya kelimesinin anlamı Arapça’da asi anlamına geldiği için bu ırmağa, Asi Nehri de denmektedir.

Amuderya Irmağı Hakkında Son Gelişmeler

Ukrayna’nın bir mimarlık şirketi tarafından yapılan çalışmalar sırasında, Amuderya Irmağı’nın altında birçok tünel olduğu keşfedilmiştir. Bu tünellerin yaklaşık 400-500 yıl önce yapıldığı düşünülmektedir. Tahmin edilen yapılış sebebi, develerle kaçakçılık yapmak için tünellerin yapıldığıdır. Ancak kesin olarak bilinmemektedir. 2013 tarihinde ırmağın üzerine yapılmış olan, karayolu ve demir yolu köprüsü hizmete açılmıştır.