Rektum Nedir? Anatomisi ve Fonksiyonu Nedir?



Rektum, dışkının geçici bir süre depolanmasını sağlayan sindirim sisteminin alt parçasıdır. Bu makalede rektumun anatomisi ve fonksiyonu hakkında bazı bilgiler vereceğiz.

Biliyor Muydunuz?

Bağırsak hareketlerinin sıklığı konusunda hiç bir kural yoktur. Ancak, sağlıklı bir birey için sıklık haftada üç kez veya günde üç kez arasında değişmektedir.

İnsan sindirim sistemi, sindirim sürecinden sorumludur. Sindirim sürecinin her biri son derece önemli olan bir çok aşamaları bulunmaktadır. Böyle önemli aşamalardan biri de vücuttan sindirilmemiş gıda ve atık ürünlerinin kaldırılmasını içeren aşamadır. İşte bu aşamada rektum devreye girmektedir.

Rektum Nedir?

Sindirim kanalının sigmoid fleksuradan anüse kadar olan parçasına rektum denilmektedir. Ayrıca anüste son bulan kalın bağırsağın son bölümü olarak da ifade edilebilir.

Rektum Anatomisi:

Sindirim sistemi ağızdan anüse kadar, uzunluğu yaklaşık 8.3 metre olan boru şeklinde bir yapıdır. Sindirim sisteminin son bölümü çekum, kolon, rektum, anüs bölümlerini içeren yaklaşık 1,8 metre uzunluğundaki kalın bağırsaktır. İnsanlarda rektum yaklaşık 10-12 cm arasında ortalama bir uzunluğa sahiptir. Yukarıda bahsedildiği gibi sigmoid kolonu anüse bağlamaktadır. Rektumun dış duvarı boylamasına kaslarla çevrelenmiştir. Pankreas, dalak, karaciğer gibi organların yanı sıra üreme organları ve idrar yolları rektuma yakın yer almaktadır. Bu nedenle kolorektal kanser (hem kolon hem de rektumu ilgilendiren kanser türü) gibi durumlar kalın bağırsağın dışına çıktığı takdirde komşu organları etkileyebilir.

Rektumun Fonksiyonları:

Rektumun fonksiyonu, dışkılamaya kadar dışkıyı geçici bir süre depolamaktır. Bir kişi bir yiyeceği ilk kez çiğnediği andan itibaren sindirim sürecinin bir parçası olarak, sırasıyla mide, ince bağırsak ve son olarak kalın bağırsaktan geçmelidir. Sindirim işlemi sırasında biriken sindirilmemiş gıda ve atık maddeler, dışkı maddesi şeklinde rektum içine doğru hareket eder. Bu dışkı maddesini toplamak ve dışkılama sürecine kadar geçici olarak saklamak rektumun fonksiyonudur. Böylece dışkı anüsten atılana kadar, rektum içinde saklanmaktadır.

Rektum Nasıl Çalışır?

Sindirilmemiş yiyecekler ve diğer artık maddeler dışkı formunda rektuma ulaşıp, rektumu doldurduğunda sensörler bu durumu beyine bildirir. Daha sonra beyin dışkılamanın uygun olup olmadığına karar verir. Sinyaller beyin ile birlikte, dışkı tahliyesi için, kişiyi hazır hale getirmek için karın duvarı kasları, anal kanal, göğüse gönderilir. Eğer beyin dışkılamanın mümkün olduğuna karar verirse, sfinkter gevşer ve rektum kasılır böylece dışkılama gerçekleşir. Eğer beyin dışkılama için uygun olmadığına karar verirse sfinkter kasılır, rektum dışkıyı daha uzun bir süre tutar ve bir süre için tuvalete gitme dürtüsünün uzaklaşmasını sağlar.

Rektum ile ilişkili olabilen belirli hastalıklar veya sorunlar olduğunda rektal muayene teşhis için yapılabilir. Bu durumlar arasında erkeklerde prostat kanseri ve benign prostat hipertrofisi, fekal inkontinans ve basur bulunmaktadır. Kolonoskopi veya sigmoidoskopi rektumu görüntülemek için rehberli kamera kullanılan endoskopinin türleridir. Bu tetkikler gerekirse biyopsi almak için de kullanılabilmektedir ve kanser gibi hastalıkları teşhis etmek için de kullanılabilir. Örneğin rektal kanser endoskopi yardımı ile tespit edilebilmektedir.

Vücut sıcaklığı rektumdan ölçülebilmektedir. Cıvalı termometre 3- 5 dakika boyunca, dijital termometre bip sesi gelene kadar vücutta tutulmalıdır. Normal rektum sıcaklığı genel olarak 36 ile 38 ° C arasında değişmektedir ve ağızdan ölçülen sıcaklıktan 0.5 °C, koltuk altından ölçülen sıcaklıktan 1 °C kadar daha yüksektir. Çocuk hekimleri bebeklerin ve küçük çocukların vücut sıcaklıklarının rektumdan ölçülmesi gerektiğini önermektedir. Bunun nedeni rektal sıcaklığın çekirdek vücut sıcaklığına en yakın olmasıdır ve küçük çocuklarda vücut sıcaklığının doğruluğu çok önemlidir. Oysaki son zamanlarda ortaya çıkan timpanik ve alın termometreleri kullanımlarının daha kolay olması sebebiyle aileler ve doktorlar tarafından daha sık kullanılmaya başlanmıştır ve rektumdan ateş ölçümünün önemi unutulmaya başlamıştır.