Demir Hangi Besinlerde Bulunur ?



Demir nedir?

Demir, vücudumuz için çok fazla önemi olan bir mineral çeşididir. En önemli etkisi vücutta oksijenin her bölgeye taşınabilmesine yardımcı olmasıdır. Bunun dışında hemoglobin dediğimiz kanın içerisinde oksijen taşınmasını sağlayan yapıların da üretilmesine katkı sağlamasıdır. Eğer bir insanın metabolizmasında yeterli sayıda demir bulunmazsa doğal olarak vücutta daha az kırmızı renkli kan hücresi üretilmekte ve bunun sonucunda hemoglobin sayısında da azalma meydana gelmektedir. Hemoglobin sayısının azalması dokulara iletilen hayati derecede önemli oksijen miktarının da azalmasına ve bir hastalık çeşidi olan “demir eksikliği anemisi” ortaya çıkmaktadır. Bu duruma acil önlem alınması ve tedavi sürecini yürüttüğünüz uzman hekiminizin size sunduğu demir takviyelerini düzenli kullanmak ve bunun yerine size verebileceği demir açısından ağırlıklı olan beslenme programınıza harfiyen uymak gereklidir. Bu durumların hepsinin oluşmasını önleyebilmek için normal beslenme programınızda içeriğinde demir bulunan besinlere ağırlık vererek beslenmeyi denemeniz mümkündür.

Demir kaç çeşide ayrılır?

Vücudumuza gıdalar yoluyla alınan demirin iki çeşidi bulunmaktadır. Bunun ayrımı hemoglobine bağlı olan demir ve hemoglobine bağlı olmayan demir sayesinde yapılabilmektedir. Hemoglobin molekülüne ait bir parça içeren demire “HEM demir” adı verilmektedir. Hemoglobin molekülü içermeyen demire ise “HEM olmayan demir” adı verilir. Örnek vermek gerekirse, herhangi bir et ürünüyle beslendiğimizde bu üründeki demir miktarının %60’ı HEM demir, %40’ı ise HEM olmayan demirdir. Bitkisel ürünleri baz aldığımızda ise genel olarak hepsinde HEM olmayan demir faktörlerine rastlanmaktadır. Yani burdan çıkarılacak sonuçla etsel gıdalarda bitkisel gıdalara göre daha çok yararlı demir molekülü bulunmaktadır.

Vücutta demir emilimini etkileyen faktörler nelerdir?

Bağırsaklarda emilebilen pek çok mineral bulunmaktadır. Demir de bunlardan biri olmasına rağmen demir mineraliyle birlikte vücuda alınan çinko, kalsiyum, magnezyum ve bakır gibi diğer mineraller bağırsaklarda emilim işlemleri sırasında demirin emilimini azaltmaktadır. Bu minerallerin içerisinde özellikle kalsiyum minerali, demirin emilmesini diğer minerallere göre özellikle daha da zorlaştırmaktadır. Bu nedenle mümkün olduğunca kalsiyum ve demir içeren besinleri aynı anda tüketmemek gerekmektedir. Yani mümkün olduğunca süt, yoğurt ya da ayran gibi ürünleri demir içeren besinlerle birlikte vücuda almamak en mantıklısı olacaktır. Bunun dışında kafeinli içecekleri demir içeren yiyeceklerle birlikte tüketmek de HEM olmayan demir emilimini zorlaştırmaktadır. Bunun da önüne geçebilmek için özellikle çay içeceğini ve bunun yanında kahve içeceğini yemeklerden önce ve sonra tüketmemeye özen göstermek gerekmektedir. Tam tersi olarak vücudun daha iyi demir emilimini sağlayabilmek de mümkün. Bunun için hem sebze ürünlerini hem de et gibi hayvansal ürünleri bir arada tüketmek yeterli olmaktadır. Böylelikle HEM demir yapısı ve HEM olmayan demir yapısı birbirini tetikleyerek daha çok emilim yaşanması sağlanmaktadır.