Triküspit yetmezliği (TY), triküspit kapağın sağ ventrikülün kasılması sırasında tam kapanamaması ve bunun sonucunda sağ ventrikülden sağ atriuma kanın geri kaçmasıdır. Buradaki problem; sağ ventrikülün, pulmoner artere attığı kanın bir kısmının tekrar sağ atriuma kçaması ve böylece sağ ventrikülün işinin (yükünün) artmasıdır. Olayın ne kadar önemli olduğu, oluşturacağı şikayet ve tedavi şekilleri tamamen geri kaçışın ne kadar olduğuna bağlıdır. Geri kaçışın miktarına göre (bu; eko veya anjiyografide ventrikülün değerlendirilmesi ile yapılır) TY derecelendirilir (birinci, ikinci, üçüncü derece gibi.). Artan dereceler TY'nin daha önemli olduğunu gösterir.



Nedenleri

TY, bir çok özelliği nedeniyle diğer kapak hastalıklarından farklılık gösterir:

Normal sağlıklı erişkinlerin %70'inde çok hafif derecelerde bulunur (normal veya fizyolojik olarak kabul edilir) ve bir şikayete neden olmaz. Fizyolojik TY, normal muayenede pek fark edilmez ancak eko yapılırsa anlaşılır. Bunun bir önemi yoktur, dolayısıyla bir şey yapılmasına da gerek yoktur.

Fizyolojik olmayan (dolayısı ile kaçağın daha fazla olabileceği) TY'inde ise en büyük neden, yine diğer kapak hastalıklarından faklı olarak, organik (kapak yapısında bozukluk) değil fonksiyoneldir (kapağın bağlı bulunduğu yapılar olan sağ atrium veya sağ ventrikülün genişlemesi sonucu triküspit kapağı oluşturan yaprakçıkların uç uca gelememesi). Bu şekilde fonksiyonel TY'ne neden olan durumlar:

Sol kalp yetmezliği
Mitral darlığı veya mitral yetmezliği
Akciğer hastalıkları (KOAH, pulmoner hipertansiyon yapan durumlar)
Bazı doğumsal kalp hastalıkları (ASD, VSD, PDA)
Pulmoner darlık

Sıklığı fonksiyonel kadar olmasa da kapağın yapısının bozulmasına neden olarak (organik) TY oluşturan nedenler de vardır:

Göğüse gelen künt darbeler
Romatizmal (sıklıkla diğer kapaklar da hastalanmıştır)
Endokardit
Ebstein anomalisi
Bağ dokusu hastalıkları (Marfan gibi)

Şikayetler

Çoğunlukla şikayet oluşturmaz ama TY'nin ileri olduğu durumlarda; boyunda toplardamarların belirginleşmesi ve nabzın görülmesi, sağ ventrikül aşırı yükten dolayı yetmezliğe girdiği zaman ise karaciğer büyüklüğüne bağlı bu bölgede ağrı, karında sıvı birikimi (asit) ve bacaklarda şişlik (ödem) oluşur. Fonksiyonel TY'de allta yatan hastalığın (sol kalp yetmezliği, KOAH vs) oluşturduğu şikayetler de ön planda olabilir.

Tedavi

Fonksiyonel TY, alttaki neden tedavi edilebilirse azalabilir. Organik TY'inde ise hafif veya orta dereceli olanlar, idrar söktürücü ilaçlarla izlenir. Önemli TY'inde ise diğer kapak hastalıkları varsa ve bundan dolayı cerrahi gerekiyorsa bu esnada triküspit kapağa da müdahale edilir. Cerrahi olarak tedavide kapak tamiri (repair) yapılır, ancak bu mümkün olmuyorsa değiştirilir. Başka kapak hastalığının olmadığı tek başına olan önemli organik TY'inde cerrahi tedavi seçeneği tartışmalıdır.