Forum Aski - Türkiye'nin En Eğlenceli Forumu

prostat büyümesinin nedenleri - prostat büyümesinin belirtileri - prostat büyümesinin tedavisi - benign prostat hiperplazisi
Prostat; erkek üreme sisteminin bir bezidir. Yaklaşık 20 gram civarında, bir kestane büyüklük ve şeklindedir. Üretra adı verilen ve mesanede (idrar torbasında) biriken idrarın boşalmasını sağlayan kanalın mesane altındaki kısmını çevreler.

Yaş: Bir erkek 40 yaşını, özellikle de 60 yaşını aştıktan sonra prostat bezinde kanser olmayan tipte büyüme oluşur. Benign (iyi huylu/selim) Prostat Hiperplazisi gelişme riski yaşla beraber artar. Seksen yaşındaki erkeklerin yaklaşık %80′inde selim prostat büyümesi mevcuttur. Ancak, erkeklerin sadece %40-50′sinde selim prostat büyümesine bağlı belirtiler ortaya çıkar.

Belirti ve bulgular:

Büyüyen prostat bezi, geçen üretrayı sıkıştırır ve mesanenin idrarı boşaltmasına engel olarak bazı sorunlara neden olur. Bu sorunlar, idrar akım gücünde ve kalibresinde azalma, idrar yapmaya başlama güçlüğü, kesik kesik idrar yapma, gün boyu sık aralıklarla, geceleri ise birden çok idrara çıkma, idrarın saçılarak çıkması, idrar sonrasında tam boşalmama hissi şeklinde ortaya çıkabilir. Eğer idrar yolları enfeksiyonu gelişirse, idrar yaparken yanma ve ağrı olabilir. Bazen aniden hiç idrar yapılamaz hale gelinebilir ya da yavaş yavaş mesane ve hatta böbrek hasarı gelişebilir.

Tanı:

Hastadan alınan hikaye, parmakla rektal muayene (makattan yapılan muayene), 10 yıldan fazla yaşam beklentisi olanlarda kanda PSA testi, idrar tetkiki ve gerekli görülürse idrar akış hızı testi ile tanı konur.

Tedavi:

Eğer yakınmalar hastanın yaşamını olumsuz yönde etkileyecek kadar şiddetli ise selim prostat büyümesinin tedavi edilmesi gerekir. Tedavi seçimi hastanın şikayetlerinin değerlendirildiği özel anket kağıtları (Uluslararası prostat semptom skoru

- IPSS) eşliğinde yapılmalıdır. Bu formlar değerlendirildikten sonra hasta şikayetleri az, orta ve çok olarak sınıflandırılır ve tedavi seçimi yapılır. Tedavide temel prensip hasta yakınmalarına uygun ve doğru tedavi şeklini seçmektir. Prostatın büyüklüğü hastanın yakınmaları ile doğru orantılı olmayabilir.

Tedavi Seçenekleri:

1. Gözlem: Hastanın yakınmaları az derecede ve IPSS skoru düşük ise, bekleyerek gözleme programına karar verilebilir. Hasta, yılda bir muayene edilir ve yakınmalarının daha kötüye gidip gitmediği belirlenir.

2. İlaç Tedavisi:

a. Alfa Blokörler: Prostat içerisindeki kasların gevşemesine ve hastaların yakınmalarında önemli oranda azalmaya neden olurlar. Prostatı küçültmeden etki gösterirler. Kullanımları kesildiğinde etkileri de kalıcı olmaz. Baş ağrısı, baş dönmesi, yorgunluk hissi, tansiyon düşmesi, ayağa kalkmada güçlük ve retrograd ejakülasyon (meninin idrar torbasına kaçması) gibi yan etkileri vardır. Doksazosin, Terazosin, Tamsulosin

ve Alfuzosin ülkemizde bulunan alfa blokör ilaçlardır. Bu ilaçlar BPH belirtilerini azaltmakla beraber hiçbiri cerrahi tedavi kadar başarılı değildir.

b. 5-Alfa Redüktaz İnhibitörleri: Finasterid ve Dutasterid bu gruptaki ilaçlardır. Prostatın küçülmesine neden olarak yakınmalarda iyileşme sağlarlar. İlacın tam etki göstermesi 3 ile 6 ay alabilir. Finasteride, prostat kanserini saptamada yardımcı olan kan prostat spesifik antijen (PSA) miktarını düşürür.

3. Cerrahi Tedavi: Selim prostat büyümesine bağlı olarak bazı sorunlar gelişmiş olan hastalarda cerrahi tedavi önerilir. Bu sorunlar, hiç idrar yapamama, böbreklerde hasar gelişmesi, sık idrar yolları enfeksiyonu, ciddi kanama, mesanede taş gelişmesi ve yakınmaların hasta yaşamını ciddi olarak olumsuz yönde etkilemesi şeklinde ortaya çıkabilir. Cerrahi tedavi diğer tedavi seçenekleri ile karşılaştırıldığında yakınmaların düzelmesinde en yüksek şansa sahiptir.

Selim prostat büyümesi tedavisinde üç tip cerrahi tedavi kullanılır:

a. Endoskopik (kapalı) ameliyatlar:

Transüretral Prostat Rezeksiyonu (TURP): BPH tedavisinde en sık kullanılan ve en etkin olduğu kanıtlanmış cerrahi yöntemdir. Kapalı prostat ameliyatı olarak da bilinir. Anestezi altında penisin ucundaki üretra ağzından özel bir enstrüman ile girilerek prostat parçalar halinde çıkartılır. TURP sonrası hastalar 2-3 gün sondalı kalırlar. Yakınmalar TURP’dan hemen sonra düzelir.
Transüretral Prostat İnsizyonu (TU-IP): Prostat dokusu çıkarılmadan geçirilen özel bir enstrüman ile kapalı olarak prostat bezinde bir veya iki derin çizik yapılır. Bu çizikler idrar yapmayı kolaylaştırır. Büyük olmayan prostatlarda uygulanır. Genç hastalar ve çocuk sahibi olmayı düşünen kişiler için uygun bir yöntemdir.
Lazer Prostatektomi: “Green light PVP” selim prostat büyümesi olan hastalarda lazer kullanılarak uygulanan endoskopik (kapalı yöntem) bir ameliyattır. Kullanılan lazer ışını yeşil ışık veren bir enerji hüzmesidir. Hu enerji prostat dokusunun 1-2 mm derinliğindeki bölümünün buharlaşarak yok olmasına neden olur. Bu sırada kanama kontrolü de kendiliğinden sağlanır. Bu yöntem ile yakınmalar hızla düzelir. Hastaneye yatış gerektirmeden uygulanabilir. Diğer ameliyatlara göre hastanın sondası erken çıkartılır.
Elektrovaporizasyon: Standart TURP operasyonunun yeni geliştirilen bir formudur. Prostat dokusu şiddetli elektrik enerjisi ile tahrip edilir. Standart TURP işlemine kıyasla daha az kanama görülür. Ancak uzun dönem yarar ve riskleri henüz bilinmemektedir. Prostatron ve TUNA, üretradan yerleştirilen kateter aracılığı ile mikrodalga enerjisi (Prostatron) veya radyofrekanslı enerji (transü-retral iğne ablasyonu, TUNA) kullanılarak prostatın ısıtılması prensibine dayalı tedavi yöntemleridir. Yan etkileri TURP’a göre daha az olmakla beraber uzun dönem sonuçları TURP kadar başarılı değildir. Prostatik stentler, operasyon olamayacak kadar riskli , akciğer vs. gibi hastalığı olanlarda ve diğer tedavi olanaklarının başarısız olduğu durumlarda kullanılır. Stentler,idrar kanalını açık tutan küçük aletlerdir.

b. Prostatektomi: Prostatektomi (ameliyatla prostatın çıkartılması) prostat çok büyükse veya beraberinde mesane taşı varsa açık prostatektomi yapılır. Karın alt kesimi kesilerek içerdeki prostat çıkarılır.

Seyir:

Bütün bu tedavi yöntemleri, yakınmaları belli oranlarda düzeltirler. TURP en yüksek oranda, bekleyerek gözleme ise en düşük oranda iyileşme sağlar. Bekleyerek gözlemleme programına alınan ya da ilaç tedavisi kullanan hastaların yakınmaları daha da şiddetlenirse cerrahi tedaviye karar verilebilir.

Tedaviden önce hastanın yakınmaları ne kadar şiddetli ise, TURP işleminden o kadar çok fayda görür. Eğer prostat yeniden büyürse ya da idrar kanalında daralma olursa yeniden cerrahi gerekebilir. TURP’dan sonraki 8 yıl içinde hastaların ikinci bir ameliyat gerekebilir.

alıntı