Demokrasinin Unsurları

[Asrevya]

Demokrasinin Unsurları

Milli egemenlik: Devletin, bütün faaliyetlerini milletin aldığı yetki ile millet adanı yürütmesi demektir.

Özgürlük ve Eşitlik: insanların, birey ve topluma zarar vermeden istediğini yapması, vatandaşların kanunlar önünde hak ve ödevler açısından eşit tutulması anlamına gelir.

Özgürlükler ikiye Ayrılır:

Kamu Özgürlüğü: Bireyin insanca yaşamasına olanak sağlayan özgürlüklerdir. Kişilerin temel hak ve özgürlükleri kamu özgürlüğünü oluşturur. Kamu özgürlüklerini, dokunulmaz, vazgeçilmez ve devredilmez.

Siyasi Özgürlük: Vatandaşın devlet yönetimine katılmasını sağlayan haklardır. Türk vatandaşlığı hakkı, seçme ve seçilme hakkı, siyasi faaliyetlerde bulunma hakkı, kamu hizmetine grime hakkı, vatan hizmeti en önemli siyasi hak ve özgürlüklerdendir.
Demokrasinin gereği olarak seçme, seçilme ve siyasi faaliyetlerde bulunma hakkının kullanılması bir takım ilkelere dayanmaktadır.

Bunlar:

Genel Oy İlkesi: Herkesin serbestçe, ırk, cins, düşünce, din ve mezhep ayrımı gözetilmeksizin oyunu kullanabilmesi ve yönetime katılması demektir.
Çoğulculuk İlkesi: Seçimlere birden çok siyasi parti ve adayın katılması demektir.
Meclis Hükümeti: Bakanların tek tek TBMM tarafından seçilmesiyle oluşturulan hükümet modelidir.

(I. TBMM’de uygulanmıştır).
Kabine Sistemi: Cumhurbaşkanı tarafından milletvekilleri arasından atanan bir başbakan tarafından oluşturulan ve meclisten güvenoyu almasıyla göreve başlayan hükümet modelidir.

Azınlık Hükümeti: Milletvekili sayısı bakımından mecliste çoğunluğu sağlayamamasına rağmen bir partinin hükümeti kurması ve meclisten güvenoyu almasıyla oluşturulan hükümet biçimidir.

Çoğunluk İlkesi: En çok milletvekillini kazanan siyasi partinin iktidara gelmesi demektir.
Çoğunluk sistemi, basit, salt ve nitelikli olmak üzere üç şekilde uygulanır.
Basit çoğunluk sistemi: Nisbî çoğunluk da denilen bu sistemde, seçime katınla adaylar içinde en çok oyu alan kişi seçilmiş sayılır.

Salt Çoğunluk Sistemi: Mutlak çoğunluk da denilen bu sistemde adayın seçilebilmesi için geçerli oyların en az yarısından bir fazlasını alması gerekir.

Nitelikli Çoğunluk Sistemi: Bu sistemde seçilebilmek için, geçerli oyların belli bir bölümünü almış olmak gereklidir. (beşte üç, üçte iki vb.). Bu sisteme genellikle anayasa değişikliklerinde başvurulur.

Bir de Nisbî Temsil Sistemi vardır ki, her siyasi partinin aldığı oy oranına göre mecliste temsil edilmesini sağlayan sistemdir. Ancak, parlamento çok sayıda partinin bulunmasına yol açtığından hükümetin kurulması ve işlemesini zorlaştırmaktadır. Bu bakımdan tercih edilmemektedir.

ALINTI