Forum Aski - Türkiye'nin En Eğlenceli Forumu - Merkez yönetim özellikleri

Merkez yönetim özellikleri

-Bütün devlet hizmetlerinin devlet merkezinden yürütülmesini sağlar.
-Devlet hizmetleri elden yürütülür.
-Plan ve programlar merkezde yapılır.
-Bütün yetki ve sorumluluk merkezdedir.

Yararları :
-Devlet yönetiminde birliği sağlar.
-Devlet hizmetlerinin rasyonel bir biçimde yürütülmesini sağlar.
-Devlet yönetiminin güçlü olmasını sağlar.
-Mali denetiminin yapılmasını kolaylaştırır.

Olumsuz Yönleri :
-Yöresel ihtiyaçlar göz ardı edilir.
-Bürokrasi ve kırtasiyeciliği arttırır.
-Demokratik ilkelere pek uygun değildir.

YERiNDEN YÖNETiMiN ÖZELLiKLERi

-Yerinden yönetim ilkesine dayanan özerk kuruluşlardır.
-Kamu tüzel kişilikleri vardır.
-Karar organları seçimle iş başına gelir. ( seçimler 5 yılda bir yapılır )
-Görevleri yasa ile belirlenir, görevleriyle ilgili gelir kaynağı sağlanır.
-Ancak yargı kararları ile sıfatları sona erer.
-Genel yönetimin yerel yönetimler üzerinde ‘idari vesayet’ yetkisi vardır.
-Büyük şehirler için yasa ile ‘Büyükşehir Belediyesi’ statüsü verilebilir.

Yararları :
-Bürokrasi ve kırtasiyeciliği azaltır.
-Hizmetlerin yöresel ihtiyaçlara uygun yürütülmesini sağlar.
-Demokratik esaslara uygundur.
Olumsuz Yönleri :
-Ülke bütünlüğünü sarsabilir.
-Partizanca uygulamalara yol açabilir.

I.-GENEL YÖNETiM ( MERKEZ ÖRGÜTÜ)
Cumhurbaşkanı, Bakanlar Kurulu, Bakanlıklar ve yardımcı kuruluşlardan oluşur. ( Danıştay, Sayıştay, SPK, BDDK vs. )
NOT :
-Bakanlıkların tüzel kişiliği yoktur.
-Bakanlıkların hukuki, mali ve siyasi sorumlulukları vardır.
-Müsteşarların siyasi sorumluluğu yoktur.

II.TAşRA TEşKiLATI

A)iL YÖNETiMi: illerin kurulması kanunla olur. il yönetimi vali başkanlığında Hukuk işleri Müdürü, Defterdar, Milli Eğitim Müdürü, Bayındırlık ve iskan Müdürü, Tarım ve Köy işleri Müdüründen oluşur.
B)iLÇE YÖNETiMi: Kaymakam başkanlığında ilçe Yazı işleri Müdürü, Sağlık Ocağı Hekimi, ilçe Milli Eğitim Müdürü, Tarım ve Köy Müdüründen oluşur.

C)BUCAK YÖNETiMi: Bucak Müdürünce yönetilir. Bucakların kurulması içişleri Bakanlığının kararı, Cumhurbaşkanı’nın onayı ile olur.

YERiNDEN YÖNETiMLER (MAHALLi iDARELER)

iL ÖZEL iDARESi
-il sınırları içinde yaşayan kişilerin ortak gereksinimlerini karşılamak amacıyla kanunla kurulmuştur.
-il Özel idaresi kapsamında il Genel Meclisi, il Daimi Encümeni ve Vali yer almaktadır.
Vali :
-il özel idaresinin temsilcisi ve başındaki kişidir.
-il Özel idaresinin yürütme organı ve vesayet makamıdır.
il Genel Meclisi :
-il Özel idaresinin en üst karar organıdır.
-Halk tarafından 5 yıllığına seçilen üyelerden oluşur.
-Başkanı Validir.
-il Genel Bütçesini kabul eder.
-Yapılacak işlere ilişkin yıllık programları belirler.
-Yönetmelikler çıkarır.
-ilin mallarına ilişkin tasarruflar yapar.

il Daimi Encümeni :
-Üyeleri, her dönem başında yapılan toplantıda, il Genel Meclisi üyeleri arasından 5’i asil, 5’i yedek üye olarak seçilir.
-Danışma ve karar organıdır.
-Başkanı Validir.
-Kamulaştırma kararı verir.
-Bütçe tasarısını inceler.
-Cezai önlemler alır.

BELEDiYE iDARESi

-1930 yılında çıkarılan Belediyeler Kanunu’na göre kurulmuştur. Nüfusu 5000 ve üzeri olan yerlerde Belediye kurulur. (il ve ilçe merkezlerinde Belediye kurulması zorunludur.)
-Karar organları halk tarafından seçilerek oluşturulan ve kamu tüzel kişiliği olan kuruluşlardır.
-Belediye idaresinin temel organları, Belediye Meclisi, Belediye Encümeni ve Belediye Başkanı’dır.

a)Belediye Başkanı :
-Belediye idaresinin en üst makamıdır.
-Belediye idaresinin yürütme organı ve temsilcisidir.
-Doğrudan yöre halkı tarafından seçilir.
-Belediyeler üçlü kararname ile kurulur. ( Vali-içişleri Bakanı-Danıştay )
b)Belediye Meclisi :
-Belediye idaresi’nin en üst görüşme ve karar organıdır.
-Yöre halkının nispi temsil usulüyle 5 yıllığına seçtiği üyelerden oluşur.
-Başkanı Belediye Başkanıdır.
-Bütçe ve kesin hesap işlerini karara bağlar ve değişikliklerini yapar.
-Belediye imar planını kabul eder.
-Belediye zabıta yönetmeliklerini kabul eder ve inceler.

c)Belediye Encümeni :
-Belediyenin danışma ve karar organıdır.
-Üyeleri arasında Hesap işleri Müdürü, Sağlık işleri Müdürü, Yazı işleri Müdürü, Fen işleri Müdürü, Teftiş Kurulu Müdürü gibi daire başkanları yer alır.
-Kamulaştırmaya karar verir.
-Taşıma araçlarının ücretlerini belirler.
-Ceza verir ve acil durumlarda meclis yerine kararlar alır.

BÜYÜKşEHiR BELEDiYESi

-Kanunla kurulurlar.
-Büyükşehir adını taşıyan bir Büyükşehir Belediyesi ve Büyük şehrin sınırı içindeki ilçeleri adını taşıyan ilçe belediyelerini bünyesinde bulundurur.
-‘Büyükşehir Belediye Meclisi’, ‘Büyükşehir Belediye Encümeni’ ve ‘Büyükşehir Belediye Başkanı’ olmak üzere 3 temel organdan oluşur.

Türkiye’deki Büyükşehir Belediyeleri

-Ankara
-istanbul
-izmir
-Diyarbakır
-Mersin
-Adapazarı
-Bursa
-Adana
-Gaziantep
-Kayseri
-Eskişehir
-Konya
-izmit
-Antalya
-Samsun
-Erzurum

KÖY iDARESi

-1924 yılındaki köy kanunu ile kurulmuştur.
-Muhtar, köy ihtiyar heyeti ve köy derneğinden oluşur.

A)KÖY MUHTARI

-Köy idaresinin en üst makamıdır.
-Devlete ilişkin görevler yapar, devletin temsilcisidir. (yürütme organı)
-Güvenliği sağlar.
-Bulaşıcı hastalıkları ve salgınları hükümete iletir.
-Köyün sağlığı için gerekli önlemleri alır.

B)Köy Derneği
-Köydeki bütün seçmenlerden oluşur.
-Köy ihtiyar meclisini ve köy muhtarını seçer.
-Köyün isteğe bağlı işlerini zorunlu hale getirir.

C)Köy ihtiyar Meclisi

-Köy derneği tarafından seçilen üyelerden oluşur.
-Köy işlerini sıraya koyar.
-Köy bütçesini kabul eder.
-Kamulaştırmaya karar verir.
-imece (elbirliğiyle bir kişiye veya topluluğa yardım etme) ve Salmaya (köy halkının gelir durumuna göre alınan vergi) karar verir.
-Köy imamı ve öğretmen Köy ihtiyar Heyetinin doğal üyesidir.

MERKEZ TEşKiLATINA BAĞLI ÖZERK KURULUşLAR VE HiZMET KURULUşLARI SERMAYE PiYASASI KURULU (SPK)
-19812de kurulmuş, kamu tüzel kişiliğine sahip bir kurumdur.
-idari ve mali özerkliğe sahip, düzenleyici bir kuruluştur.
-Kurul, Bakanlar Kurulu kararı ile atanan 7 üyeden oluşur.

Görevleri
-Sermaye piyasasının işleyiş kurallarını belirlemek.
-Halkın tasarruflarını menkul kıymete yatırarak, kalkınmaya katılımı sağlamak.
-Yatırım kuruluşlarını denetlemek ve halkı bilgilendirmek.
-Piyasaların adil ve etkin çalışmasını sağlamak.

BANKACILIK DÜZENLEME VE DENETLEME KURULU (BDDK)
-2000’de kurulmuştur. Kamu tüzel kişiliğine sahiptir.
-idari ve mali özerkliğe sahiptir.

Görevleri
-Tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerini korumak.

-Banka ve özel finans kuruluşlarının düzenli ve verimli bir şekilde çalışmasını sağlamak.
-Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nu idare ve temsil etmek
-2001’ de ilk görevini yapmıştır.

NOT : Bankalar Kanunu’na göre, Türkiye’de banka açmaya izin yetkisi Bakanlar Kurulu’na aittir.

TASARRUF MEVDUATI SiGORTA FONU (TMSF)

-2001 yılında, BDDK ile ilgili olarak kurulan, kamu tüzel kişiliği olan bir kuruluştur.
-Devletin icra yoluyla el koyduğu banka, finans ve yatırım kuruluşlarını devlet adına, özel sektöre devredilene kadar işleten kuruluştur.

DEVLET PLANLAMA TEşKiLATI (DPT)

-Türkiye’nin ekonomik kalkınmasını hızlandırmak amacıyla, 1960 yılında kurulmuştur.
-Başbakana bağlı bir kuruluştur. Devletin ekonomik, sosyal ve kültürel amaçlarının belirlenmesinde hükümete danışmanlık görevi yapar. (kalkınma planları ve yıllık programlar hazırlar)

RADYO TELEViZYON ÜST KURULU (RTÜK)

-Ulusal ve bölgesel yayın kuruluşlarını denetleyen, tarafsızlığını sağlayan, denetleyici bir kuruldur.
-Üyelerini, siyasi parti gruplarınca gösterilen adaylar arasından TBMM Genel Kurulu seçer.

iSTANBUL MENKUL KIYMETLER BORSASI (iMKB)
-1983 yılında, Türkiye’de kıymetlerle ilgili işlemler (alım-satım) yapmak amacıyla kurulmuştur.
-Sermaye Piyasası Kurulu’nun gözetim ve denetimi altında faaliyet gösteren kamu tüzel kişiliğine sahip bir kuruluştur.
REKABET KURUMU

-Piyasaları denetleyen haksız rekabetin ve tekelciliğin oluşmasını engelleyen bir kurumdur.
-Üyeleri Bakanlar Kurulu tarafından atanır.

TÜRKiYE CUMHURiYETi MERKEZ BANKASI

-1930 yılında kurulmuştur. Bir kamu kuruluşu değildir.
-Devletin büyük ortak olduğu bir anonim şirkettir.

Önemli Görevleri :

-Bakanlar kuruluyla birlikte ülkede uygulanacak döviz kuru rejimini belirlemek.
-Banknot(kağıt para) basmaya yetkili tek kuruluştur.
-Fiyat istikrarını sağlamak ve para politikalarını belirlemek.
-Faiz hadlerini belirlemek ve faize müdahale etmek.
-Hükümetle birlikte enflasyon hedeflerini belirlemek ve bunu kamuoyuna taahhüt etmek.
-Piyasaya döviz satmak.

HAZiNE MÜSTEşARLIĞI

-Hazine ve dış ticaret müsteşarlığı adıyla kurulmuş 1994 yılında Dış Ticaret Müsteşarlığı’ndan ayrılmıştır.
-Başbakanlık bünyesindedir.
Görevleri:

-Ekonomi politikasının belirlenmesinde yardımcı olmak ve dış borçları idare-kontrol etmektir.
NOT : Türkiye’nin Uluslar arası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası gibi uluslar arası kuruluşlarla ilişkilerini Hazine Müsteşarlığı yürütür.