İş hayatında kadınlar zayıf ya da yırtıcı olmak zorunda mı?

[Elois]

İş hayatında kadınlar zayıf ya da yırtıcı olmak zorunda mı?



Kadınların iş hayatında erkeklerle rekabet halindeyken karşılaştığı zorluklar neler? Bu zorluklarla nasıl baş edilir? Kadın yöneticilerin iş hayatına kattığı avantajlar neler? Çalışan kadın iş hayatı ile özel hayatı arasındaki dengeyi nasıl kurabilir?

iş hayatındaki kadınlar konusunda merak ettiğimiz sorularımızı Psikoterapist Deniz Aktosun yanıtladı.



Kadınlar iş hayatında gerek yönetici gerekse de çalışan olarak ne gibi zorluklarla karşılaşıyorlar?

En büyük zorluk dünyanın her yerinde iş hayatının örgüsünün (maskülen) erkek değerleriyle oluşturulmuş olması. Tabii ki bunun yoğunluğu ülkeye ve sektöre göre değişiyor ama genel prensipte iş hayatında başarılı görünülen özellikler daha maskülen olgular: çabuk karar verme, ataklık, risk alma, çatışmacı yapı, üstünlük kurma vs.

Bu özellikler aslında hem erkeklerde hem kadınlarda rastlanan özellikler; ama oran olarak daha çok erkekler bu özellikleri daha doğallıkla gösteriyor. Bunun biyolojik ve psikolojik nedenleri olduğu gibi ağırlıklı sosyolojik nedenleri de var.


Zorluklarla karşılaşan kadınlar ne yapmalılar?

Nedeni ne olursa olsun kadınların dezavantajlı başladıkları yerlerde çabuk karar verme, ataklık, risk alma, çatışmacı yapı, üstünlük kurma gibi özelliklerini ifade etmeyi öğrenmeleri ve öne çıkartmaları gerekiyor. Zaman zaman bu da kadınları kendinden yabancılaşmaya, otantik olamama gibi hislere götürüyor. Aynı zamanda da sosyolojik bir ikileme itiyor.

İş hayatı maskülen özellikleri şart koşarken, sosyal hayatın beklentileri aynı kadınların erkeksi özelliklerini cezalandırıyor. Hem kararlı ve sert olacak bu kadınlar hem de şefkat ve yumuşak bir cinsellik gösterebilecekler. Çoğu zaman bir problem çözerken ikisi de olabilmek neredeyse imkansız oluyor. Kadınlar çözüme ulaşsalar bile bir eksiklik ve yenilgi hissiyle kalkıyorlar masadan: ya zayıf ya da yırtıcı…

Kadın yöneticilerin erkek yöneticilerden daha zor anlaşılan kişiler olduğu yönündeki önyargı neden kaynaklanıyor sizce?

Kadınların sosyal ve biyolojik kodlanması daha karmaşık. Aynı anda birçok veriyi mesela, çevrelerindeki çoğu kişinin duygu ve düşüncesini değerlendirip anlamaya çalıştıklarından, kendilerini kesin ve net ifadelerden kaçınıyorlar.

Genelde erkekler çevreden gelen verilere daha kapalı oluyorlar ve kendi haklılıklarına inançları daha yüksek oluyor. Bu da onların daha kesin ve net ifadelerine böylece de daha açık ve tutarlı görünmelerine neden oluyor. Durumu daha etraflıca anladıklarını, daha iyi çözümler bulduklarını gösterir mi bu? Her zaman değil tabii.

Kadınların yönetimde olması şirkete neler kazandırır?

Çok rekabetçi, değişken ve hızlı bir dönemde yaşıyoruz. İş hayatındaki beklentiler ve tehlikeler çok fazla. Şirketler sadece atak ve hızlı politikalarla büyüyemiyorlar artık. Hem tüketicisini hem çalışanını incelikle dinleyebilecek, riskleri daha gerçekçi değerlendirebilecek bir yapılanma lazım her düzeyde. Bu hassas kulak, empati özelliği ve riskleri daha temkinli değerlendirmek de kadınsı özellikler.

Bunun için de şirketlerin farklılığa yer vermesi çok önemli. Rekabetçi bir pazarda hem kadınların hem erkeklerin şirket yönetimine önemli katkıları oluyor. Dolayısıyla yönetimin her katmanında kadın ve erkek özelliklerinin eşit ifade edilmesi şirketlerin yararına. Bu da en basit olarak kadın erkek oranın eşitlenmesiyle olabilir.

Yapılan birçok araştırmada yönetim kurulunda kadınların yer aldığı şirketlerin karlılığının daha sürekli olduğu görülüyor. Bu verilerin ışığında birçok şirket kadınları yönetime dahil etmek ve katılımını artırmak için özel programlar düzenliyor. Özellikle çocuklu kadınların çalışma hayatında kalmasını destekleyici çalışma koşulları yaratmaya çalışıyor.


Çalışan açısından kadın yöneticiyle çalışmanın avantajları ve dezavantajları var mıdır?

Her insan farklı ve her kadın yönetici farklı tabii ki. İkili ilişkilerin özelinde bu prensibi unutmamak lazım. İki birey ve onların iletişimi söz konusu olduğunda karşımıza çok karmaşık bir denklem çıkıyor.

Ama çok genel konuşursak bir kadınla çalışmanın avantajları ve dezavantajları şöyle sıralanabilir:

Kadınlar genelde daha uzlaşmacı ve katılımcı olurlar. Bu da takımların daha iyi çalışmasını ve bireylerin işi sahiplenme hissinin artmasını sağlayabilir.
Dezavantaj da keskin çizgilerin olmaması, rollerin ve görevlerin kesin olarak tanımlanmasından kaynaklı karmaşa yaşanması olabilir.



Çalışan kadın, iş ve ev dengesini nasıl sağlayabilir?

Bu dengeyi hayat içinde bir düzlemde almak lazım. İş ve ev dengesinin mutlak bir tanımı yok. Ev ve iş hayatının ağırlıkları bir kadının kişiliğine, hayatının hangi evresinde olduğuna ve ihtiyaçlarına göre değişebilir. Öncelikle bu konuda esnek olabilmek önemli. Yirmilerindeki bir kadın iş hayatına daha ağırlık verebilir, hayatında başka problemleri ve meşgalesi olan bir kadın iş hayatını bir süre için rölantiye alabilir. Hayatımızdaki değişikliklere, yaşımıza göre beklentilerimizi ve zamanlamalarımızı adapte ediyoruz.

İkinci olarak da hem ev hem iş hayatında belli eksiklerin kaçınılmaz olduğunu kabul etmek lazım. Aynı saatte çocuğunuzun müsameresi ve önemli bir toplantı varsa, ikisinde de olmanız mümkün değil. Anın şartlarına göre bir seçim yapın ve diğeri için suçluluk duymayı bırakın! Böylece seçiminizden hakkıyla zevk alabilirsiniz ve asıl mühim olan, huzur dengesine kavuşabilirsiniz.