Trombopoetin

[Sultan ŞAH]

Trombopoetin

Trombopoetin, Trombopoietin veya TPO 1994'de bulunmuş olan bir hormon. Trombopoetin, trombosit üretimini kontrol eden başlıca hormondur.

Yapısı

Bir glikoprotein olan trombopoetin türüne göre 353-356 amino asitten oluşur. Esas yapım yeri olan karaciğerin dışında, böbrek, kemik iliği ve dalakta da yapılır. Trombopoetin molekülü 353 amino asitli oluşmasına rağmen ilk 195 amino asitli kısmı tüm fonksiyonları gösterebilir. Molekül ilk sentezlendiğinde daha uzundur, fakat proteolitik parçalanmayla karboksi terminalinden kısalarak esas molekülü oluşturur. Ayrıca, yapısal olarak sinir hücrelerinin gelişiminde görev alan bazı nörotrofinlere benzer.

Görevi

Trombopoetin megakaryositlerin farklılaşmasını (diferansiasyon) ve böylece de trombosit üretimini düzenler. Son yıllarda yapılan çeşitli çalışmalar, trombopoetininin özellikle trombosit salınımından önceki son dönem megakaryosit farklılaşmasında mutlak gerekli olduğunu göstermiştir.

Trombosit sayısı ile kandaki trombopoetin düzeyleri arasında ters ilişki vardır. Trombosit sayısı akut olarak azaldığında trombopoetin düzeyi hızla yükselmeye başlar. Fakat trombopoetin salınımını sağlayan mekanizma henüz tam olarak anlaşılamamıştır.

Trombopoetin trombosit sayısının artmasına neden olmasının yanında, trombositler üzerinde bulunan reseptörler aracılığıyla trombositlerin adezyon (yapışma, bağlanma) ve agregasyonunu da arttırır.

Genetik

Trombopoetin geni 3. kromozomda q27-28’dedir. Bazı kalıtsal trombositozlarda bu gende anomali oluşmuştur. Ayrıca bazı lösemi durumlarında da bu gende anomali tespit edilmiştir.