Muhakeme etmek yada eleştirel düşünmek
 

“Muhakeme etmek” akılcıl düşünce ya da mantıklı düşünme kapasitesi anlamına gelir. Diğer taraftan “eleştirel düşünme” değerlendirmenin zihinsel sürecini veya bilgiyi analiz etmeyi ifade eder. Bunun için sağlam bir temel ya da sağlıklı bir kendini algılamayı bir kez oluşturduğunuzda, eleştirel düşünmeniz ya da muhakeme edebilmeniz önem kazanır. Etrafınızdaki herkes düşünür; bununla birlikte düşüncelerimizin çoğu tepkisel, yanlı, bihaber ve çoğunlukla önyargılıdır. En çok da gelişigüzel ve disiplinsizdir.

Eleştirel düşünceye neden ihtiyacımız var?

Her eyleme geçtiğimizde, bunun sonuçlarını ve içindeki rolümüzü değerlendirmek için verili durumda nelerin meydana geldiğini değerlendirebilmemiz ve kararlaştırabilmemiz gerekir.

Bu da düşünce biçimimizi düzenlememizi, elimizdeki bilgiyi özümsememizi, gerçek olanla düşünce olan arasındaki ayrımı yapmamızı ve ardından potansiyel sonuçları tartmamızı gerektirir.

Bir sorun karşısında duygusal tepki vermektense eleştirel düşünerek şöyle stratejiler geliştirebiliriz:

- Bir deneyimden ders çıkarma
– Tekrar meydana gelmesini önleme
– Mantıklı, etkin bir çözümle sonuçlandırabilme

Yaşadığımız hayatın kalitesi, düşünce kalitemizle doğrudan orantılıdır. Eleştirel düşünce öz-disipline, öz-gözleme ve problem çözmeye dayanan bir düşünme biçimidir. Açık fikirli olmayı, her şeyi bir perspektife yerleştirmeyi ve olumlu bir tavırla yaklaşmayı destekler.



Muhakeme etmediğimizde veya eleştirel düşünmediğimizde, kendimizi gelip geçici, dengesiz ya da öngörülemeyen duygulara maruz bırakırız. Elbette bu, duygularımızı reddetmemiz ya da bastırmamız anlamına gelmemelidir; duygular kim olduğumuz konusunda hayati ve önemli unsurlardır. Bunun yerine, onları aleyhimize değil lehimize nasıl kullanabileceğimizi öğrenmek zorundayız.

Eleştirel düşünce duygularımızı dengelememize yardımcı olur; bu da sağduyulu olmamızı ve bilinçli, doğru kararlar vermemizi sağlar.

Eleştirel düşünce çoğunlukla doğal yollardan edinilmez. Çaba, eğitim ve üstünde çalışmayı gerektirir.