TORNACI

[Narsinha]

TANIM



Torna tezgahına bağlanan ve tezgahın ekseni etrafında dönen makine parçası üzerinde, bu eksene dik veya eğik olarak çeşitli metal ya da benzeri parçaları uygun görülen bir kesici yardımıyla işleyen kişiye tornacı denir.



GÖREVLER



- İşlenecek iş parçasına göre; tezgahı ve bu işte kullanılacak araçları ve ölçü aletlerini hazırlar,

- İş parçasını amaca uygun bir biçimde bağlar,

- Uygun kesici seçer, biler ve ayarlarını yapar,

- İşlenecek parçanın ve kesicinin cinsine göre, kesme hızını, devir sayısını, kesicinin ilerlemesini seçer; uygun soğutma sıvısını kullanır,

- Tezgahın kumanda kollarını ve ölçü tamburlarını kullanarak (elle veya otomatik), iş parçasını modeline veya resmine uygun bir biçimde işler, ölçü kontrollerini yapar ve teslim eder,

- Tezgahın basit bakım ve onarımlarını yaparak bir sonra yapılacak iş için aktif hale getirir.



KULLANILAN ALET VE MALZEMELER



- Torna tezgahı ve araçları,

- Amaca uygun kesiciler,

- Ölçme ve kontrol aletleri (kumpas, mikrometre, ibreli ölçü aletleri, mastarlar vb.),

- Güvenlik araçları (gözlük, talaş kancası vb.),



MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER



Tornacı olmak isteyenlerin;

- Uzun süre ayakta çalışabilecek kadar dayanıklı,

- Göz ve ellerini eşgüdümle kullanabilen,

- Dikkatli, tedbirli,

- Makinelerle çalışmaktan hoşlanan,

- Gürültüden rahatsız olmayan

kimseler olmaları gerekir.



ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI



Tornacılar fabrika ve atölyelerde çalışırlar. Çalışma ortamı gürültülü ve talaş kaplıdır. Tornacı ayakta ve bağımsız olarak çalışır, birinci derecede alet ve makinelerle ilgilidir. Zaman zaman işveren ve diğer çalışanlarla etkileşime girebilir.



ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Meslekte çalışma olanağı oldukça fazladır. Özellikle sanayinin gelişmiş olduğu illerde çalışma alanı geniştir. Çalışma daha çok özel işyerlerinde yoğunlaşır. Kişiler kendi işlerini kurarak çalışabilecekleri gibi, büyük endüstri işletmeleri ve küçük ölçekli işletmelerde de çalışabilirler.



MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda tüm Mesleki Eğitim Merkezlerinde ve Endüstri Meslek Liselerinin tesviyecilik bölümlerinde verilmektedir.



MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI



Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;

· En az ilköğretim okulu mezunu olmak,

· 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.

· Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,

· Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.



Endüstri meslek liselerine girebilmek için en az ilköğretim okulu mezunu olmak ve bu okulların giriş şartlarına uygun olmak gerekmektedir.



EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ



Bu mesleğin eğitim süresi Mesleki eğitim merkezlerinde, lise ve daha üst düzeyde genel eğitim almış olanlarda 1 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 2 yıldır. Eğitimin süresi endüstri meslek liselerinde ise 4 yıldır.

Eğitimde;

- Çırağın veya öğrencinin yapacağı işlem ve işler önce öğretmen veya usta öğreticiler tarafından anlatılır,

- Bu işlemler, öğretici tarafından yeteri kadar yapılarak öğrencinin görerek öğrenmesi sağlanır,

- Öğrencinin o anda, kendisine gösterilen işlem ve işler hakkındaki bilgileri yoklanır. Gösterilen işleri yapması sağlanır.

- Pratik uygulamalarda, iş güvenliğinin sağlanmasına, iş kazalarından kaçınma yollarının öğretilmesine ve çırakların bu kurallara uygun davranışlar geliştirmelerine özen gösterilir.



MESLEKTE İLERLEME

- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Tornacılık mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır.

- Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.

- Meslek lisesi mezunları da doğrudan ustalık sınavına girebilirler. Ustalık belgesine sahip olanlar bağımsız işyeri açabilirler.

BENZER MESLEKLER: Tesviyeci, frezeci, vargel ve planyacı



EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

- Meslek eğitimi sırasında çıraklık eğitimi alan öğrenciler, asgari ücretin % 30'undan az olmamak üzere ücret almaktadırlar. Ayrıca, sigortaları da Milli Eğitim Bakanlığı bünyesinde oluşturulan bir fondan karşılanmaktadır.

- Endüstri meslek lisesine devam eden öğrenciler de staj sırasında asgari ücretin %30'undan az olmayan ücret alırlar.

- Eğitim tamamlandıktan sonra aylık kazanç asgari ücretin iki katı veya daha fazla olmaktadır.

- Toplu iş sözleşmesinin uygulandığı işyerlerinde ise, ücret, toplu iş sözleşmesine göre belirlenmektedir.



DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER



- İlgili Eğitim Kurumları,

- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,

- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi Bulunan Türkiye İş Kurumu İl Müdürlükleri.

Kaynak: İskur