Hava Yastığı Nasıl Çalışır?


Otomotiv sektöründe yaklaşık 50 yıldır varlığını sürdüren bir öğedir hava yastığı. Amacı ise olası bir kaza durumunda, sürücünün ve yolcuların, kazadan minimum hasar almasını sağlamaktır. İlk patenti 1953 yılında alınan hava yastıkları, yaklaşık 30 yıla yayılan bir süre boyunca gelişimine devam etti. Emniyet kemerlerine ek olarak tasarlanan hava yastıkları, çoğu kazada emniyet kemerinden çok daha fazla faydalı olmaktadır.

Hava yastıkları, belli bir hızın üzerindeki çarpışmalarda devreye girecek şekilde ayarlanmıştır. Genelde bu hız sınırı 20-25 km/s'dir. Bu sebeple bu hız sınırının altındayken gerçekleşen kazalarda hava yastıkları devreye girmez. Zaten bu hızda gerçekleşen kazalarda tehlike, emniyet kemeri tarafından da engellenebilecek düzeyde olacaktır.

Bir hava yastığı sistemi üç parçadan meydana gelir;

Katlanarak direksiyonun içine ve diğer uygun konumlara yerleştirilen ince, naylon yastık,

Kaza anında çarpmayı algılayan ve elektrik devresini kapatan sensor (algılayıcı),

Kaza anında reaksiyona girerek çok miktarda azot gazı çıkararak yastığın şişmesini sağlayan, reaksiyon kalıntılarını zararsız bileşiklere dönüştüren kimyasal maddeler içeren şişme sistemi.

Şişme sisteminde meydana gelen gaz reaksiyonları;

Algılayıcı bir çarpma kuvveti algıladığında şişme sistemine bir elektrik etkisi gönderir, bunun sonucunda şişme sisteminde yer alan sodyum asidin parçalanarak azota dönüşmesini sağlar.

İlk reaksiyondan sonra, zararlı olabilecek sodyum gazı da ortaya çıkar. Bu gaz da sistemde bulunan potasyum nitrat ile reaksiyona girerek zararsız hale getirilir, hatta yastığın şişmesine yardımcı olacak bir miktarda azot da ortaya çıkar.

Son aşamada, potasyum oksit ve sodyum oksit de, silikon dioksit ile reaksiyona girerek yanmayan, zararsız hale getirilir.

Bu reaksiyonların gerçekleşmesi, hava yastığının azotla dolması ve araç içinde yer alanları kazadan korumak için bulunduğu bölmeden çıkması yaklaşık olarak 0.1 saniyeden daha az bir süre alır.

Azot gazı üretimi sona erdiğinde ise, gaz molekülleri hava yastığında bulunan hava deliklerinden dışarı süzülür. Yastığın basıncı yavaş yavaş düşer ve yastık bir örtü haline gelir. Bu aşama da yaklaşık 1-2 saniyede meydana gelir. Sürenin kısa olmasının sebebi de, kazanın ertesinde, sürücünün direksiyona hakim olmasının gerekebileceği varsayımıdır.