Tacirler

Bir ticari işletmeyi kısmen dahi olsa kendi adına işleten kimseye TACİR denir.

Tacirin taşıması gereken özellikler :

-Faaliyette bulunacak bir ticari işletmenin mevcut olması

-Ticari işletmenin tacir tarafından veya tacir adına işletilmesi

-Tacirin ticari ehliyetinin olması(Ticari işlerde uğraşanlarda Kanunun aradığı şartlara Ticari ehliyet denir.)

Ticari ehliyette aranan şartlar ;

-Reşit olmak(18 yaşını doldurmak)

-Kısıtlı olmamak(Mahkumiyet veya silah altında bulunmamak)

-Akli dengesinin veya sıhhatinin çalışmaya elverişli olması

-Kamu kuruluşlarında görevli memur olmamak

Tacirin görevleri :

-Ticaret ünvanı seçmek ve kullanmak. Ticaret ünvanında işin niteliği ve önemini işletmenin mali durumunu belirten ek ve ilaveler bulunabilir. Gerçek kişilerin ad ve soyadları Ticaret ünvanı sayılabilir. Ayrıca Türk Ticaret Kanununa göre Türk TürkiyeCumhuriyetMilli kelimelerini bulundurulması Bakanlar kurulunun izni ile olur.

-İşletmelerini Ticaret siciline kayıt ve ilan ettirmek

-Defter tutmak zorunluluğu



Defter tutma bakımından Tacirler ikiye ayrılır ;

1.Sınıf Tacirler

2.Sınıf Tacirler

1.Sınıf Tacirler : (Vergi Usul Kanunu 177.Maddeye Göre )

1.Bent : Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımları tutarı 15.000.000.000 TL' yi ; veya Yıllık satışları tutarı 18.000.000.000 TL' yi aşanlar

2.Bent : Birinci bentte yazılı olan işler dışındaki işlerle uğraşıp da bir yıl içinde elde ettikleri Gayri safi iş hasılatı 7.500.000.000. TL' yi aşanlar

3-1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 15.000.000.000 TL' yi aşanlar

4.Bent : Her türlü ticari şirketler

5.Bent:Kurumlar vergisine tabi diğer tüzel kişiler

6.Bent:İhtiyari olarak Bilanço esasına göre defter tutmayı tercih edenler



2.Sınıf Tacirler : (Vergi Usul kanunu 178.maddeye göre)

1-)177.Maddenini dışında kalanlar ikinci sınıf tacirdir.

2-) Kurumlar vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutmalarına Maliye Bakanlığı’nca müsaade edilenler.



NOT:Yeniden işe başlayan tüccarlar yıllık iş hacimlerine göre sınıflandırılıncaya kadar 2.sınıf tüccar gibi hareket edebilirler.



Tacirlerin Sınıf Değiştirmesi



A-) 1.Sınıftan 2.Sınıfa geçiş :İş hacmi bakımından 1.sınıfa dahil olan tüccarların durumları aşağıdaki şartlara uyduğu takdirdebunlar bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlayarak 2.sınıfa geçebilirler ;

1-)Bir hesap dönemin iş hacmi 177’nci madde de yazılı hadlerden %20’yi aşan nisbette düşük olursa veya;

2-)Arka arkaya üç dönemin iş hacmi 177’nci madde de yazılı hadlere nazaran %20’ye kadar bir düşüklük gösterirse.



B-) 2.Sınıftan 2.Sınıfa Geçiş: İş hacmi bakımından 2.sınıfa dahil tüccarların durumları aşağıdaki şartlara uyduğu takdirdebunlar bu şartların tahakkukunu takib eden hesap döneminden başlayarak 1.sınıfa geçerler.

1-)Bir hesap döneminin iş hacmi 177’nci madde de yazılı hadlerden %20’yi aşan bir nisbette fazla olursa veya;

2-)Arka arkaya 2 hesap döneminin iş hacmi 177’nci madde de yazılı hadlere nazaran %20’ye kadar bir fazlalık gösterirse.



C-)ihtiyari olarak Sınıf Değiştirme : 2.sınıf tüccarlar diledikleri takdirde bilanço esasına göre defter tutabilirler.Bu suretle 1.sınıfa dahil olanlar hakkında evvelki maddenin hükümleri cari olur.



TACİRLERİN DEFTER TUTMASI

Tacirler ticari faaliyetlerinde Kanunun emrettiği şekilde Resmi defter tutmak zorundadırlar.

Tacirler Muhasebe açısından iki türlü defter tutarlar.

1.)Bilanço esasına göre defter tutma: 1.Sınıf tacirler bilanço esasına göre defter tutarlar.

1.Sınıf Tacirler Yevmiye defteriDefter-i Kebir Envanter defteri tutmak zorundadır. Kasa defteri

ve Kambiyo(Çek/Senet) defteri tutmak zorunlu değildir.

YEVMİYE DEFTERİ : Günlük Defter de denir.Kayda geçirilmesi icap eden muamelelerin tarih sırasıyla ve madde halinde tertipli olarak yazıldığı defterdir.Yevmiye defteri müteselsil sıra numaralı olur.

DEFTER-İ KEBİR : Yevmiye defterine geçirilmiş olan muameleleri buradan alarak usulüne göre hesaplara dağıtan ve tasnifli olarak bu hesaplara toplayan defterdir.

ENVANTER VE BİLANÇO DEFTERİ: Envanter defterine işe başlama tarihinde ve müteakiben her hesap döneminin sonunda çıkarılan envanterler ve Bilançolar kaydolunur ve bu güne Bilanço Günü denir.Envanter defteri Ciltli ve müteselsil sıra numaralı olur.




2-)İşletme esasına göre defter tutma : 2.Sınıf tacirler işletme defteri tutarlar.işletme defterinin sol tarafına gidersağ tarafına hasılatlar yazılır.

Gider kısmına Satın alınan mallar veya yaptırılan hizmetler karşılığında ödenen veya borçlanılan paralar ile işletme ile ilgili diğer bütün giderler.

Hasılat Kısmına Satılan mal bedeli veya yapılan hizmet karşılığı olarak tahsil edilen paralarla tahakkuk eden alcaklar ve işletme faaliyetinden elde edilen diğer bütün hasılatlar kaydolunur.

Gayri menkuller ve tesisat gibi gibi amortismana tabi olan kıymetler işletme hesabına intikal ettirilmez.Ancak bunlar için ayrılacak olan Amortismanlar gider kaydolunabilir.

Resmi Defterlerin Tasdik Zamanı :

1-Öteden beri ticari faaliyetlerine devam etmekte olanlar defteri kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda;

2-Hesap dönemleri Maliye Bakanlı tarafından tespit edilenlerdefterin kullanılacağı hesapdöneminden önce gelen son ayda;

3-Yeniden işe başlayanlar işe başlama ;

Sınıf değiştirenlersınıf değiştirme tarihinden önce;

Yeni bir mükellefiyete girenler ise mükellefiyete girme tarihinden önce;

Vergi muafiyeti kalkanlarmuaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde ;

4- Tadike tabi defterlerin dolması dolaysıyle veya sair sebeplerle yıl içinde defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce ;

herhangi bir notere tasdik ettirmek zorundadır.

Örneğin ; X firması 12 Şubat 1999 tarihinde iş başlayacak ise resmi defterlerini en az 11 Şubat 1999 Tarihinde notere tasdik ettirmek zorundadır.2000 yılında kullanacağı defteri ise 1999 yılının Aralık ayı içersinde notere tasdik ettirecektir.1999 yılında kullandığı defteri 2000 yılında da kullanmaya devam edecek ise o zaman da 2000 yılının Ocak ayı içinde Ara Tasdik yaptırmak mecburiyetindedir.

Defter ve Vesikalrın Muhafazası: Defter tutmak mecburiyetinde olanlartuttukları defterleri ve ticari faaliyetlerinde kullandıkları resmi belgeleriVergi usul Kanununa göre 5 yıl Türk Ticaret Kanununa göre 10 yıl muhafaza etmek mecburiyetindelerdir.Çünkü tacirler Maliye müfettişleri tarafından her an incelemeye tabi tutulabilirler. İnceleme sırasına tacir bu resmi defterlerini ve belgelerinin müfettişe ibraz etmek zorundadır.