Alt Islatma (Enürezis)

[Estetika]

Sorunlarını rahatça konuşamayan toplumlarda olduğu gibi bizim toplumumuzda da birçok insan özellikle cinsel sorunlar, aile problemleri ve alt ıslatma gibi dışarıda konuşamadıkları problemleri çözümsüz olduğunu hayal eder veya faydalı olabilecek yardımları en başından elinin tersiyle iter. İçinde bulunduğu durumun çözümünün zor veya imkansız olduğunu hisseden bazı insanlar stres içinde durumu daha acı hale getirir fakat bilindiği gibi birçok psikolojik durumun çözümü hayal edilenden çok daha rahat ve keyiflidir.

Enürezis, yani halk arasında alt ıslatma çocuklarda, ergenlerde ve nadir olarak yetişkinlerde görülen bir durumdur. Kişi gece farkında olmadan yatağını ıslatır ve belirli aralıklarla veya sık sık bu durum tekrarlanır. Özellikle altı yaş ve sonraki yaş grubundaki çocuklarda suçluluk veya cezalandırma gibi sıkıntılı duygular buna sebep olabilir. Önceden bunu bir sorun olarak görmeyen kişi genellikle sosyalleşmeye başladıkça bu sorunun getirdiği sıkıntılarla mücadele etmek zorunda olduğunu görebilir. Ergenlerde ise bu durum daha net görülür çünkü kişi bu durumu içselleştirerek yaptığı bir hataya karşılık bir cezalandırma, eksiklik veya başarısızlık olarak yorumlayabilir.
Fizyolojik bir kontrol sonrası idrar yollarında organik bir sorun yoksa alt ıslatma psikolojik temele dayanan bir sorun olarak yorumlanır. Alt ıslatmayla ilgili ilginç bir detay da kişinin gün içinde kolayca idrarını tutabilmesi ve tuvalete gidebilmesidir fakat aynı kontrol gece uykuda olmadığından idrarını tutamayan kişi kendinde bir sorun olduğu fikrine kapılır. Çoğu zaman aileler çocuklarının uykusunun çok ağır olduğundan ve tüm sorunun bundan ibaret olduğundan bahsederler. Oysa geceleri ağır uyuyan birçok kişi kolayca yatağından kalkıp tuvalet ihtiyacını gidererek rahat uykusuna devam eder.


İdrar yollarını kontrol eden kaslarda bir sorun olmadığı sürece kişiye derin bir rahatlık seviyesinde yeni öğrenimler kazandırılabilir. Böylece gündüz kaslarını otomatik olarak kullanabilen beyin aynı kontrolü gece de sağlayabilmeyi öğrenir. Derin bir uykuda uyuyan annenin bebeğinin sesine hemen uyanması gibi rahatlatıcı tedavi süresince kişi belirli uyaranlara (idrar kesesi) karşı farkındalık kazanarak gece kolayca tuvalete kalkabilir ve bu beceriye sahip olmanın keyfiyle huzurlu bir uyku uyur.

[diLemma]

Alt Islatma Enüresiz

Enürezis, hem çocukları hem de ebeveynleri olumsuz yönde etkileyen ve sık karşılaşılan bir bozukluktur.

Enürezis, istem dışı tekrarlayıcı biçimde idrar kaçırma olarak tanımlanabilir. Başka bir ifadeyle normal gelişim gösteren bir çocuğun 4-5 yaşlarını doldurduğu halde tıbbi bir neden olmaksızın altını ıslatmasıdır.

Çocuklar genellikle 4,5 yaşına kadar mesane kontrolünü tamamlamış olurlar. 3 yaş civarında gündüz kontrol kazanılırken, gece kontrolü 4,5 yaşına kadar uzayabilir.

Bir çocuğun enürezis tanısı alabilmesi için en az 5 yaşını doldurmuş olması ve en az 3 ay süreyle haftada iki veya daha fazla olmak üzere idrar kaçırma sorununun olması gerekmektedir.

Enürezis birkaç tip ve biçimde görülebilir:

(Nocturnal tip) Yalnızca gece alt ıslatma.
(Diurnal tip) Yalnız gündüz alt ıslatma.
Hem gece hem gündüz altını ıslatma.
Ara sıra alt ıslatanlar. Üşüme, aşırı sıvı tüketme gibi nedenlerle ya da yeni bir kardeşin dünyaya gelmesi, travmatik yaşantılar, sert disiplin uygulaması, şiddete maruz kalma ile bir dönem için ortaya çıkabilir.
NEDENLERİ

Çocukluk DönemiDerin uyku ya da derin uyku yaratacak aşırı yorgunluk, idrar yolları veya böbreklerle ilgili yaşanan sorunlar, zihinsel gelişim yetersizliği, omurga veya sinir sistemi ile ilgili sorunlar, çok fazla üşüme gibi organik, fizyolojik nedenler. (sözü geçen fiziksel nedenlere bağlı idrar kaçırma durumlarında enürezis teşhisi konulamaz)

Birinci derece akrabalarında da aynı sorunun yaşandığı çocuklarda, ayrıca ikizlerden birinde alt ıslatma sorunu bulunduğunda diğer ikizde görülme gibi genetik nedenler.

Enüreziste en sık rastlanan nedenler arasında ise her zaman psikolojik etkenler almaktadır:

Çocuğun hem fiziksel hem de psikolojik açıdan tuvalet eğitimi alabilecek olgunluğa erişmeden, çok katı bir tutumla tuvalet eğitimine zorlanması enürezise neden olabilmektedir. Diğer yandan çok pasif ve yetersiz kalan tuvalet eğitiminin de enürezise neden olabileceği söz konusudur.

Küçük kardeş doğumu, anaokuluna başlama, okul değiştirme, sevilen birinin kaybı gibi kriz yaşantıların da enürezise neden olduğu sıklıkla görülmektedir.

Aile içinde veya çocuğun yakın çevresinde yaşanan psikolojik veya fiziksel şiddet hali de enüresiz nedenleri arasındadır.

Aşırı mükemmeliyetçilik ya da çocuğun fazla eleştirilmesi gibi anne baba tutumları sonucunda da ortaya çıkabilmektedir.

Anne babanın aşırı koruyucu bir tutum benimsemesi ile çocuğun bebeksi kalma eğilimi sonucunda görülebilmektedir.

Ebeveyn kaybı, evde ya da dışarıda çocuğun istismara maruz kalması, aile içi şiddet ve sert disiplin uygulamaları da idrar kaçırmanın muhtemel nedenleri arasında sayılabilir.

Halk arasında enüresiz - alt ıslatma sorunu kendiliğinden zamanla geçebilen bir sorun olarak düşünülse de, tedaviyle sürecin kısaltılması çocuğun daha az yaralanması açısından çok önemlidir.

Bu yüzden 5 yaşını doldurmuş ve hala alt ıslatma sorunu olan her çocuk mutlaka tedavi edilmelidir.

Yasemin KULAÇ

Uzm. Klinik Psikolog

ALINTI