Stres kacinilmazdir. Hic kimse stresten uzak, stresten bagisik yasayamaz. Ancak onemli olan, iyi stresten kotu strese dogru kaymaya basladiginizda bunu fark etmek; ikisi arasindaki farki tanimak ve zaman icinde daha etkili olabilmenizi saglayacak sekilde stresi dogru yonetmektir.

Sizden beklenenleri yerine getirmek yada bunlari fazlasiyla karsilamak icin gerek duydugunuz kaynaklara sahip oldugunuzda stres, olumlu yuzunu gosterebilir. “Eustress” (yapici stres) olarak adrandirilan bu stres turu kisinin basarisina katkida bulunan motive edici bir etkendir. Yapici stres, zor bir isle ugrasirken ve bu isin ustesinden geleceginiz konusunda kendinize guvendiginizde hissettiginiz enerjidir. Ne var ki sizden beklenenler kaynaklarinizi ve dayanma gucunuzu astiginda yasayacaginiz stres; saglik sorunlarindan iliskilerinizin bozulmasina kadar pek cok olumsuz sonuca yol acabilir. Bu tur stresi “distress” (yikici stres) olarak adlandiriyoruz.

Basarili olmanin anahtari hangi stresin hangi gurupta yer aldigini bilmek; degisik stresli durumlara nasil tepki vereceginizi ogrenmek ve olumsuz stresi en iyi sekilde nasil yonetebileceginizi anlamaktir. Bu ozellikle liderligin kendine ozgu kosullariyla ortaya cikan ek stresle karsi karsiya kaldiginizda onem kazanir. Ornegin yetersiz bilgiyle karar vermek, catismalari yonetmek ve daha az kaynakla daha cok sonuc uretmek zorunda kaldiginizda oldugu gibi.

Biz; liderligin getirdigi stresin nedenleri uzerine pratik ip uclari sunuyoruz. Liderlik gorevlerine ozgu ve stresin artmasina katkida bulunan on etken belirledik; belirsizlik, kontrol sahibi olamama, teknik uzmanlik alaninin disinda bir is yapma, asiri stres, daha az kaynakla daha cok sonuc uretme zorunlulugu, iliskiler kurma ve catisma yonetimi, diger insanlarin gelistirilmesi ve destklenmesi, kisisel guvence eksikligi, yuksek beklentiler ve performans beklentileri.

Stres Yonetilebilir, Nasil mi?

Stresinizi daha iyi yonetmek icin neler yapabilirsiniz? Asagida bu konuda yararlanabileceginiz sekiz oneri yer almaktadir;

• Uyari isaretlerini iyi taniyin; bedeninizin strese nasil tepki verdigini bilin.
• Bir rituel olusturun; stres molalari vermeyi aliskanlik haline getirin.
• Kacin; isinizle eviniz arasina sinir koymak icin etkili yollar bulun.
• Bir destek sistemi olusturun; isyerinizde size yardimci olabilecek insanlardan bir gurup kurun ve boylece uzerinizdeki stresin bir kismindan kurtulun.
• Isinizi yeniden duzenleyin; daha kolay ve daha hizli bitirmenin yollarini arastirin.
• Dinlenmeyi ihmal etmeyin; gunluk is temponuz icinde kendinizi yenilemek icin zaman yaratin.
• Dengeyi yeniden tanimlayin; degerleriniz arasina yasam dengesini de ekleyin ve dengeli bir yasami destekleyecek turden faaliyetleri tercih edin.
• Egzersize onem verin; duzenli bir egzersiz programi olusturun. Bu program duygularinizi duzenlemenizde, rahatlayip gevsemenizde ve ozsayginizin artmasinda size yardimci olmalidir.
• Isimiz; yasamimizdaki baslica stres kaynaklarindan biridir ve liderlik konumunda olmak bu stresi daha da arttirir. Bugunku stres duzeylerinin bes yil oncesine gore daha yuksek olduguna inanan yoneticilerin sayisi giderek artmaktadir. Ustelik bu yoneticilerin calistiklari kuruluslar, stres yonetimi icin gerekli araclari verme konusunda cimri davranmaktadir.

Vidula Bal & Michael Campbell & Sharon McDowell-Larsen

(Vidula Bal bir isletmenin kidemli calisanlarindan, Michael Campbell kidemli bir arastirma uzmani ve Sharon McDowell-Larsen de Center of Creative Leadership’de egzersiz fizyologudur. Birlikte Managing Leadership Stres adli ktiabi yazmislardir.)

Hadi kabul edin; daha zor bir dunyada, daha zor kosullarda yasiyoruz. Bu da dogrudan stres demektir. Eger stres var ise onunla yasamayi da ogrenmeliyiz.