Bilinçli tüketici ve hakları

Bilinçli tüketici nasıl olmalıdır?



Bir mal satın alırken nelere dikkat etmelisiniz?

1) Bir mal satın alırken gerçekten bu mala ihtiyacınız olup olmadığını düşününüz.
2) Satın alacağınız malın fiyatının bütçenize uygun olup olmadığına bakınız.
3) Malı teslim almadan sözleşmeyi imzalamayınız ve peşin ödemede bulunmayınız.
4) Alacağınız malın sağlam ve ayıplı olup olmadığına dikkat ediniz.
5) Taksitli olarak kapıdan ve kampanyalı mal satın alırken, hazırlanan sözleşme metnini imzalamadan önce mutlaka okuyunuz.
6) Sözleşme kağıdında aşağıdaki bilgilerin bulunmasına dikkat ediniz.
a) Satıcının adı, ünvanı ve adresi,
b) Sözleşmenin düzenlendiği tarih (Sözleşmeye geçmiş tarih atılması cayma hakkını ortadan kaldırdığından geçmiş tarih atılmadığından emin olunuz.)
c) Satın alınan malın cinsi ve miktarı,
d) Malın teslim tarihi, (malı teslim almadan tarih atmayınız)
e) Malın peşin fiyatı, taksitli fiyatı ve faiz oranı.

B. YASAL HAKLARINIZ :

Yalnızca kapıdan, posta ve katalog yoluyla yapılan satışlarda;
1) Hiçbir gerekçe göstermeden bir malı teslim aldığınız tarihten itibaren ( 7 ) gün içinde kabul etmek veya reddetmek hakkına sahipsiniz.
2) Malı almaktan caydığınızı yani "Cayma Bildirimini" satıcıya 7 gün içinde iadeli taahhütlü mektupla, noter aracılığıyla gönderilen ihbarname ile veya bizzat elden teslim ederek ulaştırabilirsiniz.
3) Satın aldığınız malın ayıplı olduğunun anlaşılması halinde, malın teslim tarihinden itibaren 15 gün içerisinde satıcı firmaya başvurarak malın değiştirilmesi, ödediğiniz bedelin iade edilmesi, ücretsiz olarak onarılması veya ayıbın neden olduğu değer kaybının bedelden indirilmesi haklarından birini talep edebilirsiniz.
4) Satıcı tercih ve talep ettiğiniz seçeneği yerine getirmekle yükümlüdür.
5) Satın alınan malın ayıbı gizli nitelikte ise, hakkınızı aramak için kanuni süre 2 yıldır. (Gizli ayııbnı ispat edilmesi gerekir.)

C. SORUNLARINIZ İÇİN BAŞVURU :

Satın alınan mal veya hizmetle ilgili olarak satıcılarla aranızda çıkabilecek sorunların çözümünde; Tüketici Sorunları Hakem Heyetlerine veya Tüketici Sorunlarına bakmakla görevli mahkemelere başvurabilirsiniz.
a. Başvurular, uyuşmazlık konusunu içeren dilekçe ve delil oluşturan ilgili belgelerle birlikte Hakem Heyetlerine yapılır. Hakem Heyetleri Kaymakamlık ve Valilik bünyesinde bulunmaktadır.
b. Kapıdan satışlarla ilgili uyuşmazlıklarda tüketicinin bulunduğu yerdeki Hakem Heyetlerine,
c. Diğer uyuşmazlıklarda ise mal ve hizmeti satın aldığınız satıcının bulunduğu yerdeki Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlıklarına başvurulur.

D- ÖNERİLER :

1. Çocuklarınızı ve ailenizi bilinçli bir tüketici olarak yetiştiriniz.
2. Satın aldığınız dayanıklı tüketim malları için Garanti Belgesi almayı ve onaylatmayı unutmayınız.
3. Satıcıların aldatıcı ve yanıltıcı sözlerine kanmayınız.
4. Eğer bir mal satın almışsanız ve sorunlarınız varsa hiç zaman kaybetmeden yasal sürede ilgili hakem heyetine müracaat etmeyi ihmal etmeyiniz.

TÜKETİCİ HAKLARI

1) Temel İhtiyaçların Karşılanması Hakkı: Barınma,ısınma, aydınlanma, içecek ve kullanacak su bulma,haberleşme, ulaşım tüketicilerin en temel ihtiyaçlarıdır. Her tüketici, bu temel ihtiyaçların karşılanmasını talep edebilir.
2) Sağlık Ve Güvenlik Hakkı: Satışa sunulan her türlü mal ve hizmetin insan yaşamı ve sağlığı açısından kullanıcısına zarar vermeyecek durumda olmasıdır.
3) Bilgi Edinme Hakkı: Tüketicinin mal ve hizmeti satın alırken doğru karar verebilmesinin sağlanması için tüketicinin gerekli bilgilere ulaşabilmesi ve zararlı, yanıltıcı reklamdan, etiketten, ambalajdan korunmasıdır.
4) Eğitilme Hakkı: Tüketicinin hak ve çıkarlarını koruyabilmesi, tüketici bilincine sahip olması için eğitim kurumlarında eğitilmesidir.
5) Zararların Giderilmesi Hakkı: Satın alınan mal veya hizmetten dolayı tüketicinin uğramış olduğu zararın giderilmesi, o mal veya hizmetin yeniden tüketiciye ulaştırılmasıdır.
6) Sağlıklı Bir Çevrede Yaşama Hakkı: Sağlık koşullarına uygun bir çevrenin oluşumunda ülke ve
Doğal kaynakların doğru kullanımı ile çevrenin korunması, temiz ve sağlıklı bir şekilde gelecek nesillere bırakılmasıdır.
7) Ekonomik Çıkarların Korunması Hakkı: Tüketiciye kıyaslama imkanı verecek çeşitte mal ve hizmetin en uygun fiyattan sunulması, satış sonrası her türlü teknik destek ve servisin tüketiciye ulaştırılmasıdır.
8) Seçme Hakkı: Tüketicilerin çeşitli ürün ve hizmetlere istedikleri zaman ulaşabilmeleri anlamındadır. Rekabetin tam olarak işlemediği pazarlarda devlet aksaklıların giderilmesi için yapacağı düzenlemeler ile uygun kalite ve fiyatlarda mal ve hizmetlerin tüketicilere sunulmasını sağlamalıdır.
9) Temsil Edilme, Örgütlenme, Sesini Duyurma Hakkı: Yukarıda sayılan hakların elde kullanılabilmesi, tüketicilerin haklarını koruyabilmeleri, mağduriyetlerinin giderilmesinde bir araya gelerek güç birliği oluşturmaları ve hükümetlerin ekonomik ve siyasi politikaların da dikkate alınma ve kamu kurumlarında temsil edilebilmesidir.