Misak-I Milli / Peymân-ı Milli [ Milli Ant] (28 Ocak 1920)

[Mavi]

Misak-I Milli / Peymân-ı Milli [ Milli Ant] (28 Ocak 1920)
1.Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür bölüne­mez.
Açıklamalar:
1.Bu madde, Erzurum ve Sivas Kongresi’nin de ilk maddesidir.
2.Ülkeyi bölmek isteyenlere karşı bir tepkidir.
3.Kurtarılacak vatanın sınırları belli olmuştur.

2. İşgal altındaki Arap topraklarının geleceği bölge halkının vereceği oylara göre belirlenecektir.
3.Kars, Ardahan ve Batum’un geleceğinin belir­lenmesi için halk oylaması yapılacaktır.
4.Batı Trakya’nın geleceğinin belirlenmesi için halk oylaması yapılacaktır.
5.İstanbul ve Marmara Denizi her türlü tehlikeden uzak tutulursa; Boğazların dünya ticaret ve ulaşı­mına açılması mümkündür.
6.Azınlık hakları komşu ülkelerde Müslüman azın­lığa verilen haklar kadar olacaktır.
7.Siyasi, iktisadi ve hukuki gelişmemizi engelleyen sınırlamalar (kapitülasyonlar) kabul edilemez.

Misak-ı Milli’nin Önemi:
1.Milli mücadelenin hedefi kesin olarak belli oldu
2.Milli sınırlar meclis onayından geçti
3.Milliyetçilik anlayışının yerleştiği görüldü
4.Meclis kapitülasyonlara ilk ciddi tepkiyi gösterdi.
5.Milli mücadele için meclisin desteği alındı
6.Kurtarılacak vatan belli oldu
7.Türk halkının temel hakları dile getirildi.
8.Ulusal devlet anlayışı kabul edildi
9.Alınan kararlar Turancılığın benimsenmediğini gösterdi
10.Ümmetçiliğin yerini ulusçuluk aldı
11.Mustafa Kemal’in askerlik hakları iade edildi
12.Misak-ı Milliyi öfkeyle karşılayan İtilaf Dev­letleri İstanbul’u resmen işgal etti.
13.Tam bağımsızlık ilkesi benimsendi

Açıklamalar:
1.Misak-ı Milli’de hedefler belirlendiği halde; he­deflere gidilecek yolun belirtilmemesi Mustafa Kemal’e hareket serbestliği verdi.
2.Misak-ı Milli kararları Wilson Prensipleri ile çelişmez.
3.Misak-ı Milli’de Osmanlı borçlarının ödenmesine de değinil­miştir.
4.Ulusal egemenlikten bahsedilmedi
5.Misak-ı Milli, Lozan Konferansı’nda bütün dün­yaca kabul edildi.
6.Sınırların belirlenmesinde Mondros Mütarekesi­nin imzalandığı anda işgal edilmeyen yerler ve Türkle­rin çoğunlukta olduğu bölgeler ölçü alındı.
7.Misak-ı Milli, ilk defa Londra Konferansı’nda dün­yaya duyu­ruldu.

İstanbul’un Resmen İşgali (16 Mart 1920)
Osmanlı Meb’usan Meclisi’nin Dağıtılması
Sebepleri:
1.Meclis-i Meb’usan’ın Misak-ı Milli’yi ilan etmesi
2.Mustafa Kemal’in otoritesini kırmak
3.Milli mücadeleyi Türk halkının gözünde kötü göstermek
4.Pan-islamist eğilimlerin ve giderek güçlenen Bol­şevik yayılmacılığın İngiltere’nin bölgesel çıkarla­rını tehdit edecek duruma gelmesi

Sonuçları:
1.Osmanlı Meclisi dağıtıldı
2.Damat Ferit Paşa tekrar hükümet başkanı oldu
3.İstanbul’daki Türkler de kurtuluş adına İstan­bul’da ümit kalmadığını görünce Anadolu’ya geçti
4.Damat Ferit Paşanın tekrar yönetime getirilmesi halkı İstanbul hükümetinden soğuttu
5.TBMM’nin açılışına zemin hazırlandı
6.Padişah tutuklu duruma düştüğünden dolayı; Mustafa Kemal’e padişah adına söz söyleme imkanı doğdu
7.Türk halkı, güvendikleri İngilizlerin, çirkin yüzü-nü gördü.
8.İngilizler Osmanlı meclisine saldırmakla milli iradeye ve demokrasiye karşı olan saygısızlıklarını gösterdiler
9.Bazı mebuslar sürgün edildi, bazı mebuslar tu­tuklandı; bazıları ise Anadolu’ya kaçtı.
10.İstanbul’dan Anadolu’ya göç başladı
11.Mustafa Kemal’in meclisin İstanbul’da toplan­mamasını isteme haklılığı ortaya çıktı.

İşgalciler halkın kendilerine karşı tepkisini önle­mek ve işgalden Milli Mücadelecileri sorumlu tut­mak için şu genelgeyi yayınladılar:
1.İşgal geçicidir
2.Saltanatın devamını ve güçlenmesini istemekteyiz
3.Anadolu’da işgal devletlerinin isteklerine muhale­fet edildiği takdirde; İstanbul da Türklerin elinden alınacaktır.
4.İstanbul’dan verilecek emirlere uyulmalıdır.

Mustafa Kemal’in İşgale Tepkisi:
1.İşgalciler kınandı
2.İstanbul ile ilişkiler kesildi
3.Anadolu’daki bazı işgalci subaylar, Malta’ya sürgün edilen Türk mebuslarına karşılık tutuklandı
4.Osmanlı’nın Anadolu’daki gelir kaynaklarına el kondu
5.İşgalcilerin sevkiyat yaptıkları Ulukışla-Geyve Demiryolu işlemez hale getirildi.
Not: İstanbul’un işgal edildiğini Anadolu’ya Telgrafçı Hamdi Bey haber vermiştir.

Ankara’da Büyük Millet Meclisi’nin Açılması
Büyük Millet Meclisi Hükümeti’nin Kurulması
TBMM’nin Açılış Amaçları:
1.Milli iradeyi egemen kılmak
2.Ulusal güçleri bir arada tutmak
3.Bağımsızlığı sağlamak
4.Bağımsızlı ve egemenliği sağlayacak otorite ve gücü oluşturmak
TBMM’ye öncelikle, işgal dolayısıyla İstan­bul’dan kaçıp gelen mebuslar kabul edilerek; meclis Meclis-i Meb’usan’ın devamı gibi gösterilmiştir.

Mustafa Kemal’in Meclisin Çalışma Şartlarını Belirlemek İçin Meclise Sunduğu Öneri:
1.TBMM’nin fevkinde hiç bir güç yoktur.
Açıklama:
1.TBMM bütün güçlerin üzerinde kabul edilmiştir.
2.İstanbul’daki otorite meclis otoritesinin altında kabul edilmiş­tir.
2.Hükümet kurmak gereklidir.
Açıklama:
1.Bu madde meclisin kuruculuk yönünü gösterir

3.Geçici olduğu bildirilerek bir hükümet başkanı tanımak; ya da padişah vekili çıkarmak doğru de-ğildir.
Açıklama:
1.Bu madde açılan meclisin daimi olduğunu vurgu­lamaktadır.

4.Mecliste yoğunlaşan ulusal iradenin yurdun alın yazısına doğrudan doğruya el koymasını kabul et-mek temel ilkedir.
5.Yasama ve yürütme TBMM’ye aittir.
Açıklama:
1.18 Eylül 1920’de kurulan İstiklal Mahkemeleri­nin üyeleri de milletvekillerinden oluştuğundan dolayı yargı da meclisin eline geçmiştir.
2.Yasam, yürütme ve yargının mecliste toplanma­sına güçler birliği ilkesi denilir.
3.Güçler birliği ilkesi olağan üstü durumdan dolayı kabul edil­miştir. Hızlı karar alınıp; alınan kararların hızlı uygulanması amaçlanmıştır.
4.Güçler birliği ilkesi demokrasiye uygun değildir. Demokrasiye uygun olan kuvvetler ayrılığı ilkesi 1961 Anayasası ile kabul edilmiştir.

6.Meclisten seçilecek bir kurul meclis adına hükümet işlerine bakar. Oluşturulan bu İcra Vekilleri Heyetinin başkanı meclisin de başkanıdır.
Açıklama:
1.Kurulan bu sisteme meclis hükümeti sistemi deni­lir. Bu sis­temde bakanlar meclisten tek tek seçilir.
2.Meclis hükümeti sisteminde hükümet üyeleri meclisten tek tek seçildiğinden dolayı hükümetin kurulması gecikir; dolayısıyla da yürütme olumsuz etkilenirdi.
3.Meclis hükümeti sistemi cumhuriyet ilan edilene kadar devam etmiştir.
4.Saltanat devam ettiğinden dolayı devlet başkan­lığı kurumu oluşturulamamıştır. Meclis başkanlığı ile hükümet başkanlığı aynı kişide toplanmıştır.

7.Padişah ve halife baskı ve zordan kurtulduğu zaman, meclisin düzenleyeceği yasal ilkeler doğrultu­sunda yerini alır.
Açıklama:
1.Birliğe ihtiyaç duyulan bu dönemde padişahlık ve halifelik kurumunun açıkça karşısına geçilmemiştir.
2.Bu madde ileride saltanat ve halifeliğin kaldırıla­bileceğini göstermektedir. Çünkü padişah ve halife­nin durumunu meclisin belirleyeceği dile getiril­miştir.
Not: Bu önerge Teşkilat-ı Esasiye Kanunu kabul edilene kadar meclisin çalışma şartlarını belirlemiştir.

TBMM’nin Açılmasının Önemi:
1.Milli egemenlik ilkesi kurumlaştı
2.Halkçı, ulusçu ve demokratik bir Türk devleti oluştu
3.Temsil heyetinin görevi sona erdi
4.Ulusal örgütlenme tamamlandı

TBMM’nin Özellikleri:
1.İhtilalcidir; İstanbul’daki otoriteye rağmen mec­lis açılmış, yeni bir devlet oluşturulup; hıyanet-i vata­niye gibi kanunlar çıkarılmıştır.
2.Kurucudur; yeni bir hükümet ve yeni bir devlet ortaya çıkarılmış; bir devlet için gerekli olan ka­nunlar ve anayasa hazırlanmıştır.
3.Halkçı, demokratik ve ulusçudur.
4.Milli egemenlik ilkesi temel ilkedir.
5.Güçler birliği ilkesi kabul edilmiştir
6.İstiklal mahkemelerini kurmakla yargı gücünü ortaya koymuştur.
7.Kurtarıcı bir meclistir.
8.Meclis hükümeti sistemi kabul edilmiştir.
9.İlk meclisteki vekiller arasında fikir birliği yok­tur. Misak-ı Milli (bağımsızlık) birleştikleri tek fikirdir. Meclisin bu özelliğinden dolayı da bu mec­lis inkılâpları yapmaya uygun değildir. Saltanatı kaldır­ması, bu meclisin inkılâpçı olduğunu göster­mez. Çünkü saltanatın kaldırılması Lozan öncesinin olağan üstü durumundan kaynaklanmıştır.
10.İlk ilişkilerini Rusya ile kurdu ve ilk elçisini Rusya’ya gönderdi.
11.30 Nisan 1920’de varlığını dünya devletlerine duyurdu.

TBMM’nin Otoritesini Artırma Çalışmaları:
1.İstanbul hükümetinin çalışmaları yok sayıldı
2.Otoriteyi artırıcı tedbirler alındı
3.Hıyanet-i Vataniye Kanunu çıkarıldı
4.İstiklal mahkemeleri kuruldu
5.İsyanlar bastırıldı
6.Anayasa ilan edildi

TBMM’nin Birliği Sağlama ve Devam Ettirme Çalışmaları:
1.Devrimler savaş sonrasına bırakıldı
2.Meclis-i Meb’usan’ın üyeleri TBMM’ye kabul edildi
3.Kurulan devletin yeni bir cumhuriyet olduğu açıkça ifade edilmedi
4.Güçler birliği ilkesi kabul edildi
5.Padişah ve halifeye karşı, savaş bitene kadar açıkça tavır takınılmadı
I. Meclis 23 Nisan 1920 ile 1 Nisan 1923 tarihleri arasında çalışmıştır.
11 Ağustos 1923’de ise II. Meclis çalışmalarına başlamıştır.

Yeni Türk Devleti’nin İlk Anayasası (20 Ocak 1921)
Anayasa: Bir devletin en temel kanunudur.
Devletin yönetim şeklini, hak ve sorumlukları tespit eder.

Teşkilat-ı Esasiye Kanunu
Teşkilat-ı Esasiye’nin Yapısı:
1.Gerekli görüldüğünde Kânun-i Esâsi’nin uygu­lanması uygun görülmüştür.
2.Yasama, yürütme ve yargı meclise aittir.
3.Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir.
4.TBMM süre dolmadan seçimleri yenileyebilir.
5.Savaşa ve barışa TBMM karar verir.
6.Şer’i hükümlerin yürürlüğünü TBMM yapar.
7.Bakanlar meclis tarafından seçilir.
8.Vekiller iki yılda bir seçilir.
9.TBMM başkanı icra vekilleri heyetinin de başka­nıdır.

Teşkilat-ı Esasiye’nin Özellikleri:
1.Olağan üstü durum için hazırlandığından dolayı geniş kapsamlı değildir.
2.Milli Egemenliği yansıtan ilk siyasi belgedir.
3.Temel hak ve hürriyetlere yer verilmemiştir.
4.23 madde bir ek bölümden oluşur.
5.Yeni devlete işlerlik kazandırdı.
6.Laik bir anayasa değildir.
7.Kuvvet ve yetkinin kaynağı millettir.
8.Meclisin üstünde güç yoktur.
9.En önemli değişikliğini cumhuriyetin ilanı ile gördü.
10.Yeni devletin kurulduğunu belgeledi.
11.TBMM’nin meşruluğunu tanıttı.
12.Amasya Genelgesinden itibaren oluşan ruh resmi hüviyet kazandı.
13.Meclis hükümeti sistemi benimsendi.
14.Milli egemenlik ilkesi yasallaştı.

Teşkilat-ı Esasiye’nin Geç İlan Edilme Sebepleri:
1.Kânun-i Esâsi’nin varlığı.
2.TBMM’nin kendisini tam olarak ispatlayama­ması.
3.Yeni bir anayasanın kabulü yeni bir devletin oluştuğunu gösterir ki bu da birliği zedeleyebilirdi.