Mondros Ateşkes Antlaşması, Mondros Ateşkes Antlaşmasının önemi nedir ?





Osmanlı Devleti ile Anlaşma Devletleri arasında I. Dünya Savaşı'nın silahlı çatışmalarını bitiren antlaşmadır. Osmanlı Devleti'ni savaşa sokan İttihat ve Terakki Fırkası, savaşın kaybedileceğini gördüğü için hükümetten çekilmiş, partinin ileri gelenleri gizlice ülkeyi terk etmiştir.

Yeni kurulan Ahmet İzzet Paşa Hükümeti, İtiaf Devletleri ile ateşkes görüşmelerine başlamıştır. Bu görüşmelerde Anlaşma Devletleri'ni İngiltere temsil etmiştir. Anlaşma Devletleri adına İngiliz Amirali Calthorpe, Osmanlı yönetimi adına da Bahriye Nazırı Rauf Bey arasında Limni Adası'nın Mondros limanında imzalanmıştır.
25 maddeden oluşan bu ateşkeste, Osmanlı Devleti'ni yok sayan çok ağır şartlar yer almıştır. Bu ateşkes geçici bir belge olmasına karşın içeriğinde ateşkesin hükümlerinden daha fazlasına yer verilmiş ve Osmanlı Devleti'nin kayıtsız şartsız teslimini içermiştir.
Osmanlı Devleti, bu ateşkesi imzalarken Wilson İlkeleri'ni bir güvence olarak görmüştür. Ayrıca Osmanlı Devleti'nin savaş gücünün kalmaması, Bulgaristan'ın savaştan çekilmesiyle Osmanlı Devleti'nin Almanya ile karayolu bağlantısının kesilmesi ve Alman yardımlarının ulaşamaması etkili olmuştur.



Bu antlaşmaya göre,
— Çanakkale ve İstanbul boğazları itilaf Devletleri'nin denetimine bırakılacak

— İç güvenliğin sağlanması için gerekli birliklerin dışında Osmanlı orduları dağıtılacak, silah ve cephaneleri Anlaşma Devletleri'ne teslim edilecek

— Anadolu dışındaki cephelerde savaşan Osmanlı askerleri itilaf Devletleri'ne teslim olacak


— Osmanlı Devleti'nin bütün limanları, tersaneleri, Toros Tünelleri İtilaf Devletleri'ne teslim edilecek

— Osmanlı Devleti müttefikleri ile tüm ilişkilerini kesecek

— Osmanlı Devleti'nin elindeki tüm esirler serbest bırakılacak

— Ülkedeki tüm haberleşme ile ulaşım araç ve gereçleri İtilaf Devletleri'nin kontrolüne bırakılacak

— İtilaf Devletleri kömür, akaryakıt gibi tüm ihtiyaçlarında Osmanlı Devleti'nin kaynaklarını kullanacak

— İtilaf Devletleri, güvenliklerini tehdit eden bir durum ortaya çıkarsa stratejik öneme sahip bütün yerleri işgal edebilecek (7. madde).

— Vilayet-i Sitte'de (Erzurum, Bitlis, Elazığ, Sivas, Van, Diyarbakır) bir karışıklık çıkarsa İtilaf Devletleri bu yerleri işgal edebilecek (24. madde).


Ateşkesin Önemi ve Sonuçları:

— Orduları dağıtılan Osmanlı Devleti'nin savunma gücü yok edilmiştir. Ayrıca egemenlik alanı daraltılmıştır.


— Osmanlı Devleti fiilen sona ermiştir.


— Boğazların denetiminin İtilaf Devletleri'ne bırakılmasıyla Rumeli ile Anadolu arasındaki bağlantı kesilmiş ve başkentin güvenliği tehlikeye düşmüştür.

— Anlaşma Devletleri savaş sürerken tasarladıkları ve aralarında paylaştıkları Osmanlı topraklarını işgal edeceklerini açıkça ortaya koymuşlardır. Ateşkesin 7. maddesi Anadolu'nun işgali için gerekçe oluşturmuştur.

— Ateşkesin 24. maddesi ile de Anlaşma Devletleri Ermenilere yurt vermeyi amaçlamışlardır.