Varşova Düklüğü (1807-1815)

[DeRDeST]

Varşova Düklüğü (1807-1815)

Varşova Düklüğü, Varşova Grandüklüğü (Fransızca: Duché de Varsovie; Lehçe: Księstwo Warszawskie), Napoléon tarafından oluşturulan bağımsız Leh devleti. 1772, 1793 ve 1795'teki paylaşımlarla Rusya, Prusya ve Avusturya tarafından üç kez parçalanan Leh ulusunun yeniden devletleşmesi çabalarının da odak noktası olmuştur.

Varşova Düklüğü, Prusya'yla savaşta Polonyalıların Napoléon'un safında yer almalarından sonra 7 ve 9 Temmuz 1807'de Tilsit Antlaşmaları'yla kuruldu. Başlangıçta ülkenin orta kesiminde 1793 ve 1795'te Prusya'nın ele geçirdiği en büyük eyaletlerden oluşuyordu. Özgür kent durumuna getirilen Danzig (Gdańsk), Rusya'ya bırakılan Białystok ili ve 1772'de Prusya'nın ele geçirdiği ama daha sonra düklüğe verilen Noteć (Almanca Netze) Nehri bölgesi bunun dışındaydı. 1795'teki üçüncü paylaşımda Avusturya'nın ele geçirdiği toprakları 1809'da geri alan düklük biraz daha genişledi.

Kuruluşundan kısa süre sonra 22 Temmuz 1807'de Napoléon Varşova Düklüğü'nde bir anayasa yürürlüğe koydu. Fransız anayasasını örnek alan düklük anayasasına göre III. August'un torunu ve Saksonya kralı I. Friedrich August'un başında bulunduğu güçlü bir yürütme organı kurulacaktı. Fransız Medeni Kanunu (Napoléon Yasaları) 1 Mayıs 1808'de Varşova Düklüğü'nde de yürürlüğe girdi. Varşova Düklüğü Viyana Barışı'yla (14 Ekim 1809) genişledi; Kraków, Radom, Lublin ve Siedlce bu ülkeye katıldı.

Napoléon, Rusya'ya karşı II. Polonya Savaşı'nı açınca Polonyalılarda daha büyük umutlar canlandı. Düklük olağanüstü bir çabayla savaş alanına 98 bin kişilik bir ordu sürdü. Ama Napoléon'un Rusya'da uğradığı yenilgi Varşova Düklüğü'nün de sonunu hazırladı. Ayakta kalan Polonyalı birlikler 1813-14 seferinde Napoléon'a bağlılıklarını sürdürdüler. Varşova büyükdüklüğü ordusu, Jan Henryk Dąbrowski ve Poniatowski'nin komutası altında, 1813-14 yıllarına kadar Napoléon Savaşları'na katıldı. Polonyalıların kahraman komutanı Prens Josef Antoni Poniatowski, imparatorun Leipzig'den çekilişini kolaylaştırmak için savaşırken öldü.

8 Şubat 1813'te Varşova'yı işgal eden Ruslar düklüğün denetimini ele geçirdiler. Ardından toplanan Viyana Kongresi (1814-15) Varşova Düklüğü'nün parçalanması kararlaştırıldı; Poznań Grandüklüğü Prusya'ya geri verildi, bağımsız Kraków Cumhuriyeti Rusya, Prusya ve Avusturya'nın koruması altına alındı; Polonya Kongre Krallığı Rusya'yla birleşerek çarı kral olarak tanıdı.