Uygurlar (745 -840)

[SrKn]

Uygurlar (745 -840)
Kutluk Bilge Kül Kağan tarafından Ötüken bölgesinde kurulmuş olan Uygurlar sonraları Karabalgasun’u başkent yapmışlardır.

- ilk Türk devletleri arasında Yerleşik hayata geçen ilk devlettir.

- Modern tarımla uğraşmışlardır. Bunun için kanallar açılmıştır.

- Kağıt ve matbaayı kullanan ve aynı zamanda ilk kez bu matbaayla kitap basan ilk Türk devletidir.

- Minyatür, tezhip eserleri ve mimari eserler bırak ilk Türk devletidir. Katabalgasun Yazıtları da Uygurlar tarafından bırakılmıştır.

- Göktanrı inancından kopan ve Mani Dini’ni seçen ilk Türk devletidir. Zaten yerleşik hayata geçmesi de Mani Dini’nin etkisiyle olmuştur. Ayrıca Moğolların Türkleşmesine katkıda bulunmuşlardır.

- Orta Asya’da uygarlık olarak çok gelişmiş olan Uygurlar ilk kez kütüphane kuran ilk Türk devletidir.

- Hukuk kurallarını yazılı hale getirmeleri, borç, kira gibi konularla ilgili sözleşme yapılmaları Uygurların hukuk alanında geliştiğini göstermektedir.

- Kendilerine ait olan Uygur alfabesini oluşturmuşlardır.

- Kırgızların saldırıları sonucu yıkılan Uygurlar, Kansu ve Turfan Uygurları olarak ikiye ayrılmışlardır. Kansu bir diğer adı Sarı Uygurlar Çin’de kurulmuş ve Moğollar tarafından yıkılmıştır. Doğu Türkistan’da kurulan Turfan Uygurları sonradan Moğolların egemenliği altına girmiş ve onların Türkleşmesini sağlamışlardır. Turfan Uygurları günümüzde Çin’de Sincan Uygur Özerk Bölgesinde yaşamaktadırlar.