Forum Aski - Türkiye'nin En Eğlenceli Forumu - Türk Devletlerinin Yıkılış Nedenleri

Türk Devletlerinin Yıkılış Nedenleri

[Link'i Görebilmeniz İçin Kayıt Olunuz.! Kayıt OL]

* * *Tarih boyunca Türkler tarafından birçok devlet kurulmuş ve bu devletler kısa bir süre sonra yıkılmışlardır. Türk devletleri birlik ve beraberlik içinde oldukları zamanlarda, en kötü şartlarda bile olsa, daima toparlanmasını bilmişler; ancak birlik ve beraberliklerinin bozulduğu, birbirlerine düştükleri zamanlarda da çok çabuk yıkılmışlardır. Türk düşmanlarının birliğimizi ve beraberliğimizi bozmak, bizi zayıf düşürmek için fırsat aradıkları günümüzde, iç birlik ve beraberliğimizi daha da güçlendirmek, daha bilinçli bir dayanışmaya girişebilmek için milletimizin geçmişini bilmek zorundayız.

* * *"Eski türk devletlerinin yıkılış nedenleri, iç birlik ve beraberliğin bozulması" konusunu üç bölüm halinde inceleyeceğiz. Birinci bölüm, "Türklerin tarih sahnesine çıkışı"dır ki bu bölümde, "Türk" kelimesinin ne anlama geldiğini, Türklerin ilk olarak nerede tarih sahnesine çıktıklarını ve türklerin özelliklerini izah edeceğiz. İkinci bölümde, "eski Türk devletleri ve özellikleri"ni anlatacağız. Bu bölümde tarihte yaşamış ve yıkılmış eski Türk devletlerini ve özelliklerini açıklayacağız. Üçüncü bölümde ise "genel olarak eski Türk devletlerinin yıkılış nedenleri" ni anlatacağız. Bu bölümde, eski Türk devletlerinin hemen hemen hepsinin aynı sebeplerden dolayı yıkıldıklarını göreceğiz.

* * *Günümüzden 2500-3000 yıl önce Türkler tarih sahnesinde görünmeye başlamışlardır. Türk kelimesi, tarih kitaplarında "güçlü, kuvvetli, düzenli" anlamına gelmektedir. Türklerin belirgin bazı özellikleri şunlardır:
Türkler, insanların haklarına ve özgürlüklerine saygılıdırlar.
Türkler, büyüklerine saygı, küçüklerine sevgi gösterirler.
Türkler, ailelerine bağlı, anne ve babalarına saygılı, kardeşlerine karşı şefkatlidirler.
Türkler, herkesin dini inançlarına saygılıdırlar.
Türkler, namusludur, iyi ahlâk sahibidir.
Türk milleti, dünyanın en kibar ve en terbiyeli milletidir.
Türk insanı iyilikseverdir, yardımseverdir,temizdir.
Türk milleti ve askeri cesurdur, sır saklamasını bilir.
Türk milleti ve askeri, vatanına ve milletine bağlıdır; Türk milleti asker bir millettir, vatanı ve milleti için ölmekten çekinmez.
Türk milleti cihangir bir millettir, tarihte sınırları geniş pek çok güçlü devlet kurmuştur.
Türkler teşkilatçı, uyumlu, pratik, yönetici, kurucu, vatansever insanlardır. Birlik ve beraberliğin sağladığı dayanışma ile düzenli bir yaşz tarzını kendilerine alışkanlık haline getirmişlerdir.

* * *Türkler zafer ve hükümdarlık bayrağını hep sağlam ellerde tutarak eski çağlardan bugüne kadar taşımışlardır. Zaman zaman bayrağı taşıyan eller değişmiş olsa da bayrak asla elden düşmemiş, yerlerde sürünmemiştir.

* * *Fransızların ünlü komutanı, Napolyon, Türkler için şunları söylemektedir: "insanları yükselten iki büyük meziyet, özellik vardır: erkeğin cesur, kadının sadık olması. Bu iki özelliğin yanı başında her iki cinsi, kadınla erkeği şereflendiren tek bir iyi özellik vardır: Vatana, icabında her şeyi tereddütsüz feda edecek kadar, bağlı olmak. Bu iyi özellikler, en büyük kahramanlığı, hayatın zorluklarına karşı göğüs germeyi doğurur. İşte, cesur Türkler bu çeşit kahramanlardandır ve ondan dolayı, Türkler savaşta asla yenilemezler."

* * *Türkler tarih sahnesine ilk olarak Orta Ssya'da çıkmışlardır. Ancak, Türkler, daha sonra, şu üç önemli sebepten dolayı batı'ya doğru göç etmişlerdir.
* * *Bu sebeplerden birincisi; kuraklık ve salgın,
* * *ikincisi; yabancı devletlerin Türkler üzerindeki baskısı,
* * *üçüncüsü; Türklerin kendi aralarında devlet yönetimini ele geçirme mücadeleleridir.

* * *Türkler, göç ettikleri yerlerde birçok egemen devletler kurmuşlardır. Ancak, bin bir mücadele ile kurulan Türk devletleri iç birlik ve beraberliklerinin çeşitli sebeplerle bozulması sonucu kolayca yıkılmışlardır.

* * *İlk büyük Türk devletini Hunlar kurmuşlardır. (m.ö.204) Hunların komutanı Mete Han, bütün Türk topluluklarını kendi yönetimi altına alarak Hun Devleti'ni büyük bir imparatorluk haline getirmiştir. Ulusal varlığımızın temeli bu imparatorluk ile atılmıştır. Mete Han, vatan toprağının bölünmez bir bütün olduğunu vurgulamıştır. Mete Han vatan toprağının bütünlüğüne olan inancını şu şekilde dile getirmiştir:
"Benden eğerimi isteyin vereyim, atımı isteyin vereyim, çadırımı isteyin vereyim, fakat vatanımdan hiç kimse bir karış toprak istemesin vermem."
"Arazi devletin temelidir. millete ait olan bir şey hiç kimseye verilemez."

* * *Profesyonel bir savaş taktiği, milli birlik şuuru devlet için ölme inancı ve milli gurur hunların en belirgin özelliklerindendir.

* * *Hun İmparatorluğu'nda yaşayan Türk boyları Çinlilerin oyununa gelerek, tahriklerine kanarak birbirleriyle kavga etmeye başlamışlardı. Bu nedenle, Çinlilerin kışkırtmaları sonucu, Büyük Hun İmparatorluğu'nda iç ayaklanmalar çıkmıştır. Bu iç ayaklanmalar sebebiyle, Büyük Hun İmparatorluğu, Kuzeybatı Hun Devleti ve Güneydoğu Hun Devleti olarak ikiye ayrılmıştır. Yine, çinlilerin kışkırtmaları ve tahrikleri sonucu, Kuzeybatı Hun Devleti ve Güneydoğu Hun Devleti birbirlerine karşı yıllarca savaşmışlardır. Bir süre sonra, Çinliler, birbirlerine karşı savaşmaktan dolayı iyice güçsüzleşen Hun devletlerini kolayca yıkmayı başarmışlardır.(m.s.216)

* * *Büyük Hun İmparatorluğu'nun kuzeybatı ve güneydoğu olarak ikiye ayrılmasından sonra kuzeybatı Hunları doğudaki Moğol kavimlerinin baskıları sebebiyle batıya doğru ilerlemek zorunda kalmışlardır. Batıda büyük bir üstünlük elde eden kuzeybatı Hunları* m.s.48'de Batı Hun İmparatorluğu'nu kurmuşlardır. Çinliler kendi idarelerindeki güneydoğu Hunları ile birlikte Batı Hun İmparatorluğu'na saldırmışlardır. M.S. 216 yılına kadar direnen Batı Hunları bu tarihten sonra avrupa'ya göç etmişlerdir.

* * *Büyük Hun İmparatorluğu'nun yıkılmasından sonra, avrupa'ya göç eden Hunlar Avrupa Hun İmparatorluğu'nu kurmuşlardır (m.s.375). Avrupa'da devlet kuran ilk Türk kavimi Hunlardır. Avrupa Hun İmparatorluğu, en güçlü, en kudretli dönemini İmparator Atilla zamanında yaşamıştır. İmparatorluk; baba, oğul ve kardeşler arasındaki taht kavgaları sebebiyle kısa bir süre sonra yıkılmıştır (m.s.454).

* * *Büyük Hun İmparatorluğu’nun yıkılmasından sonra hunların bir kısmı Hindistan'a göç ederek Ak Hun İmparatorluğu'nu kurmuşlardır (m.s.420). İmparatorluk iç ayaklanmalar ve komşu devletlerle birbiri ardına yapılan savaşlar neticesinde zayıflamış, ve Göktürk Devleti tarafından yıkılmıştır(m.s.462).

* * *"Türk" adıyla kurulan ilk Türk devleti Göktürk Devleti'dir (m.s.552). Göktürk Devleti'nde de, tıpkı Büyük Hun İmparatorluğu'nda olduğu gibi, Türk boylarının Çinlilerin kışkırtmaları ve oyunları ile devlet yönetimine karşı baş kaldırmaları sonucu iç ayaklanmalar ve isyanlar çıkmış, bu sebeple Göktürk Devleti, Doğu Göktürk Devleti ve Batı Göktürk Devleti olarak ikiye ayrılmıştır. Çinliler, bu kez, Doğu Göktürk Devleti ve Batı Göktürk Devleti'ni birbirlerine karşı kışkırtmışlar, tahrik etmişlerdir.* Bu sebeple, Doğu Göktürk Devleti ve Batı Göktürk Devleti birbirlerine karşı savaşmışlar, daha sonra, Çinliler, savaşmaktan dolayı iyice güçsüzleşen bu iki devleti de kolayca yıkmışlardır (m.s.630).

* * *Göktürk Devleti'nin yıkılmasından sonra, Göktürkler, "Kutluk Devleti" ni kurmuşlardır. Ancak, Kutluk Devleti'nin yönetimi altında bulunan Türk boyları, yine Çinlilerin kışkırtmaları ve tahrikleri sonucu devlet yönetimine karşı ayaklanmışlardır. Bu arada, Göktürk prensleri de yönetimi ele geçirmek için birbirleri ile kıyasıya mücadele etmeye başlamışlardır. Devlet içindeki ayaklanmalar ve Göktürk prensleri arasındaki mücadele sebebiyle, Kutluk Devleti gücünü kaybetmiştir. Güçsüzleşen Kutluk Devleti'ni, diğer bir Türk boyu olan Uygurlar yıkmıştır (m.s.743). Göktürk Devletleri’nin yıkılmasından sonra dört tarafa yayılan Türk toplulukları gittikleri yerlerde Türk adını, teşkilatını ve kültürünü yaşatmışlardır.
Kutluk Devleti döneminde Göktürk yazısıyla yazılmış olan, Orta Asya Türk tarihini aydınlatan "Göktürk Yazıtları" dikilmiştir. Milli birlik, Türk olma gururu, Türk milletinin büyüklüğü, Türk milletinin köklü bir millet oluşu, Türk milletinin sonsuza kadar yaşayacak bir devlete sahip olacağı, Türk devlet gücü ve Türk milletini yıkmak için uygulanan yöntemler Göktürk Yazıtlarının içinde açık bir şekilde ifade edilmiştir. Şöyle ki:
" Çin… küçük kardeş ve büyük kardeşi birbirine düşürdüğü için, bey ve milleti karşılıklı çekiştirttiği için, Türk milleti il yaptığı ilini elden çıkarmış, kağan yaptığı kağanını kaybedivermiş…"

* * *"Çin milletinin sözü tatlı, ipek kumaşı yumuşak imiş. Tatlı sözle, yumuşak ipek kumaşla aldatıp uzak milleti öylece yaklaştırırmış. Yaklaştırıp, konduktan sonra, kötü şeyleri o zaman düşünürmüş. Tatlı sözüne, yumuşak ipek kumaşına aldanıp çok çok, türk milleti, öldün; Türk milleti, öleceksin…!"

* * * Orta Asya'da kurulan Avar İmparatorluğu Göktürkler tarafından yıkılınca, Avarlar da Hunlar gibi Avrupa'ya göç ederek Avar İmparatorluğu’nu yeniden kurmuşlardır (m.s.565). Avarlar güçlü bir devlet ve teşkilat düzenine sahiptiler. Ancak Avar İmparatorluğu da, yönetimi altında bulunan çeşitli milletlerin ayaklanmaları ve diğer devletlerle birbiri ardına yaptığı savaşlar neticesinde güçsüzleşmiş ve kısa bir süre sonra da yıkılmıştır (m.s.803).

* * *Doğu Avrupa'da kurulan ilk düzenli devlet Hazar İmparatorluğu’dur (m.s. 651). Hazarlar; Şaman, Yahudi, Hıristiyan ve İslam dinlerine karşı hoşgörülü davranmışlardır. Hazar devleti; sürekli, sağlam ve düzenli bir devlet teşkilatı, kuvvetli orduları ve dinlere karşı hoşgörüsü sayesinde çevresinde yaşayan Türk ve Türk olmayan milletlere barış ve huzur ortamı sağlamıştır. Arapların ve Rusların saldırılarıyla Hazar İmparatorluğu gücünü kaybetmiş, ve bir süre sonra, hem yönetimi altındaki Türk boylarının ayaklanmaları hem de doğudan gelen diğer Türk boylarının saldırıları sebebiyle yıkılmıştır (m.s.983).

* * *Uygur Devleti m.s.744 yılında Orta Asya'da kurulmuştur. Uygurlar, bu dönemde medeniyetin zirvesine çıkmışlardır. Uygur Devleti'nin yıkılışı da aynen Büyük Hun İmparatorluğu ve Göktürk Devleti'nin yıkılışındaki gibi olmuştur. Uygur Devleti'nde de, Çinlilerin oyununa gelen, tahriklerine kapılan Türk boyları ayaklanmışlardır. Bir süre sonra, devleti yöneten hanedan içindeki hakan oğullarının, yönetimi ele geçirmek için birbirleriyle mücadeleleri ve çıkan iç ayaklanmalarla güçsüzleşen Uygur Devleti, yine, diğer bir Türk boyu olan Kırgızlar tarafından yıkılmıştır. (1335).

* * *M.S.940 yılında Asya'da kurulmuş olan Karahanlı Devleti, Müslümanlığı resmi din olarak seçmiştir. Karahanlı Devleti, devleti yöneten hanedan içinde özellikle, kardeşler arasındaki taht kavgaları sebebiyle ikiye ayrılmıştır. İyice güçsüzleşen devlet, başka bir Türk devleti olan Selçuklular tarafından yıkılmıştır. (1212).

* * *Gazne Devleti Afganistan'da kurulmuş bir Türk devletidir (m.s. 963). Gazne Devleti'nde de, devleti yöneten hanedandaki kardeşler arasında taht kavgaları olmuştur. Hem bu taht kavgaları hem de Selçuklular karşısında 1040 yılında, Dandanakan'da aldıkları yenilgi sebebiyle güçsüzleşen devlet, Afgan yerlilerinden olan Gurlular tarafından yıkılmıştır (1183).

* * *Selçuklular, Orta Asya'dan Anadolu'ya kadar uzanan bölgede büyük Selçuklu İmparatorluğu'nu kurmuşlardır (1040). Selçuklular, Anadolu'yu bir Türk vatanı haline getirmişlerdir. İmparatorluk, kardeşler arasında çıkan taht kavgaları ve Türk boylarının (Oğuzların) ayaklanmaları sebebiyle yıkılmıştır (1157). Türkiye Selçuklu Devleti, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'na bağlı Türkmenler tarafından Anadolu'da kurulmuştur (1075). Böylece Anadolu'da Türk birliği sağlanabilmiştir. Daha sonra çıkan taht kavgaları ve iç ayaklanmalar sebebiyle, devlet gücünü kaybetmiş ve Moğolların saldırıları ile yıkılmıştır (1308). Büyük Selçuklular, beraberlerinde getirdikleri büyük* Türk medeniyetinin kendilerinden sonraki Türk devletlerine de geçmesini sağladılar. Büyük Selçuklu İmparatorluğu, sınırları içinde yaşayan insanları; soy, medeniyet ve din ayrımına bakmadan huzur içinde yaşatmaktan ibaret olan bir devlet anlayışına sahip olmuştur. Bu devlet anlayışı diğer Türk devletlerine de örnek olmuştur.

* * *Harzemşahlar Devleti Batı Asya'da Harizm adı verilen topraklar üzerinde kurulmuştur (1097). Harzemşahlar Devleti'nde de, devleti yöneten hanedandaki kardeşler arasında taht kavgaları olmuştur. Hatta, zaman zaman, Harzemşah sultanı ile halife arasında hakimiyet mücadeleleri olmuştur. Devlet, böylece zayıflamış ve Moğollar tarafından yıkılmıştır (1231).

* * *Altınordu Devleti, Doğu Avrupa'da kurulmuş bir Türk devletidir (1236). Altınordu Devleti’nde hükümdar soyundan gelen kadınlar siyasi haklara sahip olmuşlardır. Devlet, Altınordu'da hüküm süren han oğulları arasındaki taht kavgaları ve Orta Asya'dan gelen Moğolların saldırıları sebebiyle gücünü kaybetmiştir. Güçsüzleşen devlet, Ruslar tarafından yıkılmıştır (1502).

* * *Büyük Timur İmparatorluğu, Timur tarafından kurulan bir Türk-Moğol İmparatorluğu’dur (1370). İmparatorluk, Timur'un ölümünden sonra oğulları arasında çıkan taht kavgaları yüzünden yıkılmıştır (1507).

* * *Babür Devleti, Hindistan'da Babür Şah tarafından kurulmuş bir Türk devletidir (1526) (yansı–96-97). Babür Devleti, Hindistan'ın güneyinde hakimiyet kuran İngilizlerin saldırıları ile zayıflamış ve devlet içinde güçlü bir örgütlenme sağlanamadığı için yıkılmıştır (1858).

* * *Yukarıdaki Türk devletleri dışında; tarih sahnesine çıkmış, ancak bağımsız devletler kuramamış bir çok türk boyları vardır. bunlardan en önemlileri; Türkeşler, Karluklar, Kırgızlar, Şato (çöl) Türkleri, Oğuzlar, Peçenekler ve Kıpçaklar (Kumanlar) dır. Bu Türk boyları bağımsız devletler kuramadıkları için, diğer devletlerin egemenlikleri altına girerek varlıklarını sürdürmüşlerdir.

* * *Genel olarak eski Türk devletlerinin yıkılış nedenlerini incelediğimizde; hemen hemen hepsinin; baba, oğul ve kardeşler arasında çıkan taht kavgalarından, düşman devletlerin kışkırtmaları ile çıkarılan iç ayaklanmalardan, aynı dönemde yaşayan iki Türk devleti arasında, yine, düşman devletlerin kışkırtmaları ile çıkarılan savaşlardan dolayı yıkılıp yok olduklarını görmekteyiz.

* * *İlk Türk devleti olan Büyük Hun İmparatorluğu'ndan bugüne kadar, Türk devletlerini yıkmak için oynanan oyunların hemen hemen hep aynı olduğu görülmektedir. Bu oyunun adı "böl, parçala ve yoket" tir. Bölünme, taht kavgaları ve iç ayaklanmalar ile gerçekleştirilmiştir. Düşmanların kuvvetli ordularına karşı yenilmeyen Türkler tarih boyunca bu tür yöntemlerle yenilgiye uğratılmışlardır.

* * *Bizim gibi, tarihte onlarca devlet kurmuş başka bir millete tarihte rastlamak mümkün değildir. bu durum türk milletinin devlet kurmadaki üstün yeteneğini göstermektedir. Ancak, bu devletlerin varlıklarını sürdüremeyerek yıkılmış olması bizlere bir ders olmalıdır. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasına kadar çekilen sıkıntıları, atlatılan tehlikeleri, yapılan hataları ve bu hatalar sonucu ülkemizin verdiği büyük kayıpları hatırlayarak tarihimizden ders almak zorundayız. Göktürk lideri Bilge Kağan Göktürk Yazıtları'nda Göktürklere şöyle diyor:
"Ey türk budun! (milleti), aklını başına topla, düşmanlarına kanma, birlik ve beraberlikten ayrılma, devletine sahip ol, sonra ölürsün ve bir daha dirilemezsin."