Sıfat (Önad)

**Jaqen** · 31.10.2012, 14:37

SIFATLAR
( ÖNADLAR )
Varlıkların çeşitli yönlerden niteleyen ya da belirten sözcüklerdir. Çekim eki almazlar.

A) NİTELEME SIFATLARI
Varlıkların durumlarını, renklerini, biçimlerini; kısacası nasıl olduklarını gösterir.
Pekiştirme, küçültme ve şan sıfatları niteleme sıfatlarının içinde yer alır.

Küçültme ( m,p,r,s ) => masmavi kalem, tertemiz elbise, sapasağlam adam
Mavi mavi gözler, doğru dürüst söz, güzelmi güzel ev
Küçültme Sıfatları (-ca,-cık,-ımıs,-imtrak ) ekşimsi elma
Şan (Unvan) Sıfatları => Ali Bey,Bayan Ayşe,Ayşe Öğretmen
B) BELİRTME SIFATLARI
1) İşraret (Gösterme) Sıfatları: Varlıkları işaret yoluyla belirten ve “hangi” sorusuna cevap veren sözcüklerdir.
Bu çocuk O adam Şu ev şu güzel ev bu çalışkan çocuk
İsimle arasına niteleme sıfatı girebilir.

İşte bu çocuk => İste Pekiştirir ve kesinlik anlamı katar.

2)Belgisiz Sıfat: Varlıkların nitelik ve niceliklerin belli belirsiz belirten sözcüklerdir. ( bütün,az,birkaç,her,çok,falan,birtakım,herhangi,bi raz,bazı,bir )

Birkaç kişi birkaçı
Biraz iş birazı
Çok insan çoğu

3.SAYI SIFATLARI: varlıkları sayı yönünden belirten sözcüklerdir

A.asıl sayı sıfatları: adlara kaç sorusunu sorularak bulunan varlıkların sayısını kesin olarak bildiren söcüklerdir

Kaç kitap aldın bir kitap on kitap ….

Not:Birsözcüğü herhangi bir anlamında kullanıyorsa belgesiz sıfat tek anlamıyla kullanıyorsa sayı sıfatı olur

Bir gün yine karşılaşırız o gün sınıfta bir öğrenci yoktu

Bir adam içeri girdi hem tek adam hem de herhangi bir adam

B.sıra sayı sıfatı : varlıkların sırasını yada derecesini bildiren kaçıncı sorunsa cevap veren söcüklerdir
Kaçıncı kişi üçüncü kişi

C.üleştirme sayı sıfatı: kaçar sorusuna cevap veren çok miktarda varlığın çok sayıdaki insan arasında paylaştırıldığını bildiren söcüklerdir

Kaçar elma yediniz ikişer elma basamakları birer bşrer çıktı

D.kesir sayı sıfatı: kaçta kaç sorusuna cevap veren eşit parçalara ayrılmış bir varlığın bir yada birkaçı parçasını bidlidren sözcükleridir

Kaçta kaç ekmek çeyrek ekmek ¼ ekmek

Topluluk sıfatları: kaçız üçüz kardeş ikiz bebek

4.SORU SIFATI: varlıkların nitelik ve niceliklerini soru yoluyla belirten sözcüklerdir nasıl ne hangi kaçar kaç kaçıncı kaçta kaç

nasıl bri ev aldınız iyi bir ev
hangi kitabı getirdin şu kitabı
kaç liraya aldın üç milyon liraya

SIFATLATIN ÖZELLİKLERİ

1.bir sıfat birden çok adı niteleyebilir tatlı elmalar portakallar aldım
2.birden çok sıfat bir adı niteleyebilir bir güzel sınav

önce belirtme sıfatı sonra niteleme sıfatı kullanılır

eğer belirtme sıfatının anlamını vurgulamak istiyorsak belirtme sıfatını ada yaklaştırınız güzel bir sınav

3.belirtisiz isim tamlamalarıda sıfat olabilir masa başı görev
4.sıfatlarda tamlananın düşmesi ile adlaşma görülür:
genç adam durdu. genç durdu

5.cümlede öge olamazlar ancak adlaşırsa öge olarak karşımıza çıkarlar
6.tamalama şeklinde öge olabilir sarı saçlar ı uçuşuyordu gence yaklaştı

SIFATLARDA KARŞILAŞTIRMA DERECELENDİRME
zarflar kullanılarak yapılır

Eşitlik derecesi:ali sevim kadar çalışkan bir öğrencidir

üstünlük derecesi: ali daha çalışkan bir öğrencidir

en üstünlük derecesi: en çalışkan öğrenci alidir

aşırılık nderecesi: ali hayli çalışkandır

ADLAŞMIŞ SIFATLAR

sıfat olarak kullanılan sözcüklerdir niteledikleri veya belirtikleri adlar kullanılmazsa sıfat olan sözcük tür değiştirerek adlaşır bu durum da adın üzerindeki ekler sıfat olan sözcüğe geçer

zengin insanlarda ağlar zenginler de ağlar

YAPILARINA GÖRE SIFATLAR

1.BASİT YAPILI SIFATLAR hiç yapım eki almamış kök halindeki sıfatlardır
geüzel kitap iyi kalem

2.TÜREMİŞ YAPILI SIFATLAR ad sıfat veya eylem köklerine çeşitli yapım eklerinnin getirilmesi ile oluşan sıfatlardır
çalışkan öğrenci bilgili insan gündelik düt sudan bahane

3.BİRLEŞİK SIFATLAR iki veya daha çk sözcüğün birleşmesinden oluşan sıfat veya sıfat öbekleridir

a)kaynaşmış birleşik sıfatlar: iki sözcüğün anlaması kaynaşması ile oluşur
çıtkırıldım çocuk açıkgöz adam başboğaz adam

b)kurallı birleşik sıfatlar:

geniş bahçe li ev niteleme sıfatının sonuna li eki getirilir
bahçesi geniş ev sıfat ile ismin yeri değiştirilerek yapılır
okula yakın ev durum eki olan sözcük getirilerek yapılır
deniz mavisi göz belirtisiz isim tamlaması sıfat olur
iki kilo şeker sıfat tamlamasının öbekleşmesiyle oluşmuş
sözüne güvenilmez adam sudan ucuz sebze
gül kursu akşamlar doğru sözlü kişi

Alıntı.

31.10.2012, 14:37	#1 (permalink)
Jaqen Root Administrator Kullanıcıların profil bilgileri misafirlere kapatılmıştır.	Sıfat (Önad) SIFATLAR ( ÖNADLAR ) Varlıkların çeşitli yönlerden niteleyen ya da belirten sözcüklerdir. Çekim eki almazlar. A) NİTELEME SIFATLARI Varlıkların durumlarını, renklerini, biçimlerini; kısacası nasıl olduklarını gösterir. Pekiştirme, küçültme ve şan sıfatları niteleme sıfatlarının içinde yer alır. Küçültme ( m,p,r,s ) => masmavi kalem, tertemiz elbise, sapasağlam adam Mavi mavi gözler, doğru dürüst söz, güzelmi güzel ev Küçültme Sıfatları (-ca,-cık,-ımıs,-imtrak ) ekşimsi elma Şan (Unvan) Sıfatları => Ali Bey,Bayan Ayşe,Ayşe Öğretmen B) BELİRTME SIFATLARI 1) İşraret (Gösterme) Sıfatları: Varlıkları işaret yoluyla belirten ve “hangi” sorusuna cevap veren sözcüklerdir. Bu çocuk O adam Şu ev şu güzel ev bu çalışkan çocuk İsimle arasına niteleme sıfatı girebilir. İşte bu çocuk => İste Pekiştirir ve kesinlik anlamı katar. 2)Belgisiz Sıfat: Varlıkların nitelik ve niceliklerin belli belirsiz belirten sözcüklerdir. ( bütün,az,birkaç,her,çok,falan,birtakım,herhangi,bi raz,bazı,bir ) Birkaç kişi birkaçı Biraz iş birazı Çok insan çoğu 3.SAYI SIFATLARI: varlıkları sayı yönünden belirten sözcüklerdir A.asıl sayı sıfatları: adlara kaç sorusunu sorularak bulunan varlıkların sayısını kesin olarak bildiren söcüklerdir Kaç kitap aldın bir kitap on kitap …. Not:Birsözcüğü herhangi bir anlamında kullanıyorsa belgesiz sıfat tek anlamıyla kullanıyorsa sayı sıfatı olur Bir gün yine karşılaşırız o gün sınıfta bir öğrenci yoktu Bir adam içeri girdi hem tek adam hem de herhangi bir adam B.sıra sayı sıfatı : varlıkların sırasını yada derecesini bildiren kaçıncı sorunsa cevap veren söcüklerdir Kaçıncı kişi üçüncü kişi C.üleştirme sayı sıfatı: kaçar sorusuna cevap veren çok miktarda varlığın çok sayıdaki insan arasında paylaştırıldığını bildiren söcüklerdir Kaçar elma yediniz ikişer elma basamakları birer bşrer çıktı D.kesir sayı sıfatı: kaçta kaç sorusuna cevap veren eşit parçalara ayrılmış bir varlığın bir yada birkaçı parçasını bidlidren sözcükleridir Kaçta kaç ekmek çeyrek ekmek ¼ ekmek Topluluk sıfatları: kaçız üçüz kardeş ikiz bebek 4.SORU SIFATI: varlıkların nitelik ve niceliklerini soru yoluyla belirten sözcüklerdir nasıl ne hangi kaçar kaç kaçıncı kaçta kaç nasıl bri ev aldınız iyi bir ev hangi kitabı getirdin şu kitabı kaç liraya aldın üç milyon liraya SIFATLATIN ÖZELLİKLERİ 1.bir sıfat birden çok adı niteleyebilir tatlı elmalar portakallar aldım 2.birden çok sıfat bir adı niteleyebilir bir güzel sınav önce belirtme sıfatı sonra niteleme sıfatı kullanılır eğer belirtme sıfatının anlamını vurgulamak istiyorsak belirtme sıfatını ada yaklaştırınız güzel bir sınav 3.belirtisiz isim tamlamalarıda sıfat olabilir masa başı görev 4.sıfatlarda tamlananın düşmesi ile adlaşma görülür: genç adam durdu. genç durdu 5.cümlede öge olamazlar ancak adlaşırsa öge olarak karşımıza çıkarlar 6.tamalama şeklinde öge olabilir sarı saçlar ı uçuşuyordu gence yaklaştı SIFATLARDA KARŞILAŞTIRMA DERECELENDİRME zarflar kullanılarak yapılır Eşitlik derecesi:ali sevim kadar çalışkan bir öğrencidir üstünlük derecesi: ali daha çalışkan bir öğrencidir en üstünlük derecesi: en çalışkan öğrenci alidir aşırılık nderecesi: ali hayli çalışkandır ADLAŞMIŞ SIFATLAR sıfat olarak kullanılan sözcüklerdir niteledikleri veya belirtikleri adlar kullanılmazsa sıfat olan sözcük tür değiştirerek adlaşır bu durum da adın üzerindeki ekler sıfat olan sözcüğe geçer zengin insanlarda ağlar zenginler de ağlar YAPILARINA GÖRE SIFATLAR 1.BASİT YAPILI SIFATLAR hiç yapım eki almamış kök halindeki sıfatlardır geüzel kitap iyi kalem 2.TÜREMİŞ YAPILI SIFATLAR ad sıfat veya eylem köklerine çeşitli yapım eklerinnin getirilmesi ile oluşan sıfatlardır çalışkan öğrenci bilgili insan gündelik düt sudan bahane 3.BİRLEŞİK SIFATLAR iki veya daha çk sözcüğün birleşmesinden oluşan sıfat veya sıfat öbekleridir a)kaynaşmış birleşik sıfatlar: iki sözcüğün anlaması kaynaşması ile oluşur çıtkırıldım çocuk açıkgöz adam başboğaz adam b)kurallı birleşik sıfatlar: geniş bahçe li ev niteleme sıfatının sonuna li eki getirilir bahçesi geniş ev sıfat ile ismin yeri değiştirilerek yapılır okula yakın ev durum eki olan sözcük getirilerek yapılır deniz mavisi göz belirtisiz isim tamlaması sıfat olur iki kilo şeker sıfat tamlamasının öbekleşmesiyle oluşmuş sözüne güvenilmez adam sudan ucuz sebze gül kursu akşamlar doğru sözlü kişi Alıntı. Benzer Konular Relative Clause - Sıfat Cümlecikler... İçinde Sıfat Kullanılan Cümle Örnekleri... KPSS Türkçe Sıfat Konu Özeti... Sıfat Fiiller (Sıfat Eylem - Ortaç)... Paylaş Share this post on Twitter Follow @Forumaski