Bulgaristan Türkleri Edebiyatı

[Asrevya]

Bulgaristan Türkleri Edebiyatı

* Bulgaristan'daki Türk edebiyatının geçmişi çok iyi araştırılmış değildir. Ancak, 15. yüzyıldan sonra buraya gelen Türk sanatçıların, çevrelerini etkilediği bilinmektedir.

* 16. yüzyıldan sonra artık buraya özgü bir Türk edebiyatı belirmeye başlamış, öte yandan Anadolulu pek çok şair ve düşünür Bulgaristan'a gelmiştir.
* Bu durum, 18. yüzyılda da sürmüştür.

* 19. yüzyılda Osmanlı Devleti dağılmaya başlayınca, edebiyatçılar da bundan etkilenmiş; Türklük ve İslâmlık duygularını dile getirmeye başlamışlardır. Bu dönemde Türk halk edebiyatı ile klasik Türk edebiyatı çizgisinde bir edebî gelişim vardır. Bu yüzyılda; Tarta, Hilal ve İttifak dergileri en önemli yayın organlarıdır.

* 20. yüzyılın başlarında Bulgaristan'da yayımlanan dergi ve gazete sayısı yüzü aşar.

* 20. yüzyıl Bulgaristan Türkleri edebiyatı üç döneme ayrılabilir:

* İlk dönemde öğretmen yazarların ve çocuk edebiyatının etkili olduğu görülmektedir. (Süleyman Sırrı, Osman Nuri Peremeci, Hafız Abdullah Meçik, Mehmet Masum...)

* Bazı yazar ve şairler Türkiye'ye sığınmışlardır. Bu dönemde yurt ve ulus özlemi, Balkan ve Bulgaristan Türklerinin sorunları ve bu yoldaki mücadeleler, baskının ruhsal etkileri, gelenek ve göreneğe bağlılık, Türkiye sevgi önde gelen konu ve temalardır.

* Rejim değişikliğinden sonra edebiyatta bağımlılık temel ilke haline getirildi. Bu tutum karşısında birçok yazar Türkiye'ye sığındı.

* Bu dönemde Öykü, roman, tiyatro, anı gibi türlerde birçok yazarın adı sayılabilir. (Ahmet Şerif, Ömer Osman, Ali Kadir, Osman Salih...)

* Bugün en etkin Türkçe yayın organı ise; Halk ve Özgürlük Gazetesi'dir.
Bulgaristan Türkleri için daha özgür bir edebiyatın ufukları açılmış görünüyor.

NOT: Aşağıdaki dosyalar Kültür ve Turizm Bakanlığı Resmi web sitesinde yer alan dökümanlardır ve PDF formatındadır. Bu tür dosyaları açabilmek için, pdf okuyucu bir programın bilgisayarınızda kurulu olması gerekir. PDF okuyucu bilgisayarınızda kurulu değil ise:


Bulgaristan Yazılı Türk Edebiyatı

Aşık Hıfzı
Hüseyin Raci Efendi
Ali Osman Ayrantok
Mehmet Müzekka Con
İzzet Dinç
Mustafa Şerit Alyanak
Muharrem Yumuk
Mehmet Behçet Perim
Ali Kemal Balkanlı
Lütfi Erçin
Osman Kesikoğlu
Mehmet Fikri
Oğuz Peltek
Mehmet Muradov
Selim Bilalov
Osman Kılıç
Rıza Mollov
Mustafa Kahveciev
Nuri Turgut Adalı
Yusuf Kerimov
Kemal Bunarciev
Salih Baklaciev
Süleyman Gavazov
Hasan Karahüseyinov
Sabri Tatov
Ahmet Tımışev
Hüseyin Oğuz
Ahmet Şerifov
Mülazım Çavuşev
Mefkure Mollova
Niyazi Hüseyinov
Lütfi Demirov
Muharrem Tahsinov
Mehmet Bekirov
İshak Raşidov
Nadiye Ahmedova
Sabahattin Bayramov
Halit Aliosmanov
Mehmet Sansarov
İslam Beytullov
İsmail Çavuşev
Turhan Rasiev
İsmail Yakubov
Naci Ferhadov
Mukaddes Akmonova - Saidova
Yaşar Gafur
Ali Boncuk
Ahmet Mehmedov
İsa Cebeciev
Mustafa Aladağ
Ahmet Eminov
İbrahim Kamberoğlu
İsmail Bekirov
Mehmet Davudov
Hüsmen İsmailov
Kazım Memişev
İsmail İbişev
Mehmet Çavuşev
Muhammet Yusufov
Yusuf Ahmedov
Recep Küpçüev
Nevzat Mehmedov
Ömer Osmanov
Ali Bayramov
Latif Aliev
Mustafa Mutkov
Ali Kadirov
Halim Halilibrahimov
Faik İsmailov
Ali Pirov
Mustafa Çetev
Süleyman Yusufov
Durhan Hasanov
Mehmet Memov
Nazmi Nuriev
Osman Azizov
Sabri İbrahimov
Ali Durmuşev
Aliş Saidov
Fehim Şentürk
Fevzi Kadirov
Şaban Mahmudov
Şahin Mustafaov
Latif Karagöz
Kadir Osmanov
Mustafa Ömer Asi
Ahmet Aptiev
Necmiye Mehmedova
Lamia Varnalı
Ahmet Aliev
Nevzat Yakubov
İsmet Bayramov
Nebiye İbrahimova
Ahmet Kadirov
Avni Veliev
Arzu Tahirova
Durhan Aliev
Saffet Eren
Emine Hocova
Aysel İsmailova Süleymanova
Kadriye Cesur

*
Alıntı