Servet-i Fünun Edebiyatı Özellikleri

[Jaqen]

Servet-i Fünun Edebiyatı Özellikleri

1) ‘Sanat için sanat’ ilkesine beğlıdırlar
2) Cümlenin dize ya da beyitte tamamlanması kuralını yıkmışlar ve cümleyi özgürlüğüne kavuşturmuşlardır Beyitin cümle üzerindeki egemenliğine son verirler Cümle istediği yerde bitebilir
3) Servet-i Fünuncular aruz ölçüsünü kullanırlar Ancak aruzun dizeler üzerindeki egemenliğini de yıkarak bir şiirde birden çok kalıba yer vermişlerdir
4) Onlar ‘her şey şiirin konusu olabilir’ görüşünü benimsemişler; fakat dönemin siayasal baskıları nedeniyle aşk doğa aile hayatı ve gündelik yaşamın basit konularına eğilmişlerdir
5) Şiirde ilk defa bu dönemde konu bütünlüğü sağlanmıştır
6) ‘Sanatkârâne üslup’ ve yeni bir ‘vokabüler’ (sözvarlığı) yaratma kaygısıyla oldukça ağır bir dil kullanmışlardır
7) ‘Kafiye kulak içindir’ görüşünü benimserler
8) Şiirde üç değişik biçim kullanmışlardır
a) Batı’dan aldıkları ‘sone’ ve ‘terza-rima’
b) Divan edebiyatından alıp türlü değişikliklerle kullandıkları müstezat (serbest müstezat)
c) Bütünüyle kendi yarattıkları biçimler

9) Şiirde olduğu gibi romanda da (devrin siyasal baskıları nedeniyle) sosyal konulardan uzak dururlar
10) Romanda romantizmin kimi izleri bulunmakla birlikte genel olarak realizme bağlıdırlar
11) Romanda da dil ağır üslup sanatkârânedir
12) Roman tekniği sağlamdır
13) Yazarlar daha çok yaşadıkları ortamı anlatma yoluna gittikleri için konular İstanbul’un çeşitli kesimlerinden alınmalıdır
14) Betimlemeler gözleme dayalıdır ve nesneldir
15) Bu dönem sanatçıları devrin siyasal baskıları nedeniyle gazetecilik tiyatro gibi alanlara pek fazla eğilmemişlerdir
16) Her bakımdan Avrupalılaşmak gerektiğine inanmışlar ve Batının ilim sanat ve edebiyatından yararlanmaya çalışmışlardır
17) Dîvan edebiyatı büyük ölçüde zaafa uğratılmış en ufak bir hamle yapamayacak hale getirilmiştir
18) “Sanat sanat içindir” anlayışı hakimdir Bu yüzden sanatçılar halk yerine aydın zümreye seslenmişlerdir
19) Ortaya koyulan edebî ürünlerin ağırlık noktasını aşk tabiat merhamet sanatkârın kendi günlük yaşayışı ve yakın çevresi gibi ferdî konular ve psikolojik tahliller teşkil eder
20) Şiir hikaye roman edebi tenkit makale ve mensur şiire çok önem verilerek bu türlerde Batılı örneklere ulaşılmış; tiyatro mizah ve edebiyat tarihi gibi türler sönük kalmıştır
21) Bu dönem şairleri Dîvan edebiyatı nazım şekillerinin pek çoğuna yer vermediler Verdiklerinde ise çok büyük değişiklik yaptılar Ayrıca Fransız şiirinden aldıkları sone-terza-rimo gibi Batı edebiyatını klasik nazım şekillerini kullandılar
22) Hece vezni önemsenmemiş bu vezinle sadece çocuk şiirleri yazılmıştır Aruza önem verilmiştir Nazım nesre yaklaştırılmıştır Göze göre kafiye değil kulağa göre kafiye anlayışı benimsenmiştir
23) En kusurlu yönleri dil ve üsluptur “Sanat sanat içindir” anlayışı ile hareket ettikleri için konuşma dilinden uzaklaşarak anlaşılamayan bir dil ile süslü yapmacık bir söyleyişe yöneldiler

[Jaqen]

Ne çektik be edebiyat senden çok çektik çok.

[Jaqen]