Rus Edebiyatı'nda - İvan Sergeyeviç Turgenyev

[DeLi.Cocuk]

Rus Edebiyatı'nda - İvan Sergeyeviç Turgenyev

İvan Sergeyeviç Turgenyev ve Rus Edebiyatına Katkıları

Zengin ve soylu bir ailenin çocuğu olan İvan Sergeyeviç Turgenyev ba*basını üç yaşında kaybetti. Moskova ile Petersburg'da öğrenim gördü. 1838-1841 yılları arasında yaşadığı Almanya'da felsefeyle uğraştı; Bakunin'le arkadaşlık etti. Rusya'ya dönüp başkentteki edebiyat akımına katıldı; Bielinski'yle dostluk kurdu ve küçük bir şiirle (Paraşa 1843) kendini tanıt*tı.

BİR TARTIŞMACI

1847-1850 yılları arasında yazmış olduğu ve 1852'de derlenen Avcının Notları (Zapiski Ohotnika) büyük ün kazanmasına yol açtı. 1843'te opera sanatçısı Pauline Viardot (Malibran' ın kızkardeşi) ile karşılaştı ve yaşamı*nın sonuna kadar ona platonik bir aşkla bağlandı. Avrupa'da bir süre (1847-1850) kaldıktan sonra Petersburg'daki edebiyat yaşamına etkin olarak katıldı. Şiirler öyküler eleşti*riler ve sabırsızlıkla beklenip tartış*malara yol açan romanlar yayımla*dı.

Nekrasov'un yönettiği Sovremennik (Çağdaş) dergisiyle uzun süre ilişkisi oldu ama sonunda bu dergiyle bağ*lantısını kesti.
Yaşamının son yirmi yılını Avrupa'da ve özellikle Almanya ile Fransa'da Viardotlarla birlikte ge*çirdi. Rusya'ya yalnızca yazları geçir*mek için birkaç aylığına gitti. Düzya*zı Şiirler'ini çevresindekilerden biri*ne yazdırttıktan sonra hayal kırıklığı ve acı içinde Fransa'da öldü. Flaubert'in Daudet'nin Zola'nın arkada*şı olan Turgenyev Avrupa'da gerçek*ten tanınmış bir Rus yazarıydı ve Rus edebiyatını Avrupa'ya tanıtmak için büyük çaba harcamıştı.

RUSYA'NIN BETİMLENMESİ

Turgenyev'in bir aşk öyküsüne bağlı toplumsal - ruhbilimsel bir inceleme niteliği taşıyan altı romanı soylu ay*dınların yaşamını dile getirir. Rudin (1856) hem özgürlüğe kendini adamış heyecanlı bir kişi hem de işe yarama*yan bir girişimde bulunamayan "fazlalık" bir kimsedir. Bir Asilzade Yuvası (Dvoryanskoye Gnezdo 1859) 1830-1840 yıllarının idealist soylula*rı olan Lavretski ailesinin öyküsü*dür.

Devrim Öncesi (Nakamune 1860) Turgenyev'in güncelliğe ilişkin ilk ro*manıdır. Babalar ve Oğullar'da (Odsıy i Deti 1862) nihilist kahraman Bazarov'un simgelediği yeni genç demok*ratlar kuşağı ele alınır. Yoğun bir tar*tışmaya yol açan bu roman Turgen*yev'in edebiyat yaşamımn siyasal bağlanmasının ve toplumsal etkisinin doruk noktasını oluşturur. Dıym'da (Duman 1867) reforma karşı olanla*rı eleştirir. Sığıntı'da (Nov 1877) 1870 yıllarının halkçı hareketini ele alır.

Güncellikle yakından bağlantılı olan Turgenyev'in romanları ustaca işlenmiş olmasına karşın günümüzde biraz eskimişlerdir. Buna karşılık öyküleri özellikle de Av*cının Notları (1852) İlk Aşk (Perveya Lyubov 1860) bütün canlılıklarını ko*rumuşlardır.Turgenyev'in belli yöntemlere indir*genmesi güç ve izlenimci olan sanatı bu öykülerde bütün rahatlığıyla ken*dini gösterir ve yazarın doğa ile in*sanlara duyduğu sevgi de apaçık bir biçimde ortaya çıkar.