|
Türkçe - Edebiyat kategorisinde açılmış olan Rus Edebiyatı'nda - Vladimir Propp konusu , ...
| LinkBack | Seçenekler | Arama | Stil |
05.09.2013, 21:12 | #1 (permalink) |
| Rus Edebiyatı'nda - Vladimir Propp Rus Edebiyatı'nda - Vladimir Propp Vladimir Propp ve Rus Edebiyatına Katkıları Rus halkbilim uzmanı (Petersburg [günümüzde Leningrad] 1895 - Le*ningrad 1970). Germen kökenli olan Vladimir Yakovliyeviç Propp Petersburg'da Slav Fi*lolojisi Bölümü'nde okudu ve 1915'te Rus bilgini S.A. Vengerov'un (1855-1920) o dönemde büyük etki ya*ratan Puşkin konusundaki seminerini (aralarına Propp'un da katıldığı Rus biçimcilerinin çoğu bu seminere katıl*mışlardır) izledi. 1918'de öğrenimini tamamladıktan sonra ortaöğrenimde ardından da yükseköğrenimde alman*ca rusça ve Rus edebiyatı dersleri yerdi. 1932'de öğretim üyesi olarak girdiği Leningrad Üniversitesi'nde 1938'de profesörlüğe yükseldi. Al*manca halkbilim edebiyat konusun*da dersler verdi; özellikle halkbilim ve etnoloji konularında çeşitli tartışma*lara ve konferanslara katıldı birçok tez ve çalışma yönetti. Propp halkbilim dışında kalan bazı so*runlarla (sözgelimi almancamn dilbilgisi) da ilgilendiyse asıl çalışmaları*nı folklora yöneltti. Bu alanda da dört kitap yayımladı: Masalın Biçimbilimi (Morfologiya Skazki; 1. baskı 1928;gözden geçirilmiş ikinci baskı 1969); Olağanüstü Masalların Tarihsel Kö*kenleri (1946); Rus Kahramanlık Des*tanı (1955); Rus Tarım Şenlikleri (1963). MASALIN BİÇİMBİLİMİ Propp'un bilim çevrelerinde adını du*yuran çalışması ilk biçimiyle 1928'de yayımladığı Masalın Biçimbilimi'dir. Propp bu kitapta olağanüstü Rus ma*sallarını derlemiş olan A.N. Afanasyev'in Rus Halk Masalları 'ndaki yüz masalı biçimbilimsel (morfolojik) açı*dan inceleyerek bütün olağanüstü masalların kaynaklandığı temel yapı*yı ortaya çıkarmış ve yaptığı incele*meyi yöntemsel açıdan bir çözümleme örnekçesi (model) olarak sunmuştur. Masalm Biçimbilimi yayımlandığı sı*rada ülkesinde pek yankı uyandırma*dı; ama yapıt 1958'de ingilizceye 1965'te de fransızcaya çevrildikten sonra Batı ülkelerinde halkbilim et*noloji vb. konulardaki uzmanları (söz*gelimi C.Levi Strauss) olduğu kadar çözümleme yöntemi sorunlarını irde*leyen dilbilimci ve göstergebilimcileri (sözgelimi A.j. Greimas R.Barthes C. Bremond T.Todorov vb.) de yakın*dan etkiledi. Türkçe çevirisi 1985'te yayımlanan Masalın Biçimbilimi'nde Propp bin*lerce masala ortak olabilecek işlevsel birimleri saptamak buna dayanarak da masalm temelinde yatan yapıyı or*taya çıkarmak amacındadır. Ona gö*re masallanngörünürdeki çeşitliliği çokrenkliliği altında "değişmez" diye adlandırılabilecek bir yapıları vardır. Konu kişiler kişilerin özellikleri (ad*lan giysileri vb.) masaldan masala değişmekle birlikte temel yapı (eylemler) değişmez. Propp masalların bu değişmeyen ya*pısını saptamaya girişmeden önce kendinden önce masal konusunda yapılmış incelemeleri değerlendirir da*ha doğrusu eleştirir; çünkü Propp'a göre bu çalışmalar masalların içeri-. ğini yöntemsiz bir biçimde ayrı ayrı ele almışlar masalları değişen kişile*rine göre sınıflandırmışlardır. Propp masalın tarihsel kökeninin kaynaklarının araştırılması için önce*likle masalın ne olduğunun belirlen*mesi gerektiğini yani yapısal özelliklerinin saptanmasınm zorunlu olduğu*nu söyler. Propp Masalın Biçimbilimi'nde her masal için geçerli olan ve birbirini iz*leyen otuz bir işlev saptar: Uzaklaş*ma; yasaklama; yasağı çiğneme; so*ruşturma; bilgi toplama; aldatma; su*ça katılma; kötülük (eksiklik); aracılık (geçiş anı); karşıt eylemin başlangıcı; gidiş; bağışçının ilk işlevi; kahrama*nın tepkisi; büyülü nesnenin alınma*sı; iki krallık arasında yolculuk (bir klavuz eşliğinde yolculuk); çatışma; özel işaret; zafer; giderme; geri dönüş; izleme; yardım; kimliğini gizleyerekgelme; asılsız savlar; güç iş; güç işi ye*rine getirme; tanıma; ortaya çıkarma; biçim değiştirme; cezalandırma; ev*lenme. Propp ikinci aşamada masallardaki bu işlevlerin yedi eylem alanı (yedi ki*şinin eylem alanı) çevresinde dağılım gösterdiklerini belirler: Saldırgan; ba*ğışçı; yardımcı; prenses; gönderen; kahraman; düzmece kahraman. Propp işlevleri ve kişilerin eylem alanlarını belirledikten sonra masa*lın iki tanımlamasını yapar: Birincisi işlevlerin dizilişine göre yapılan ta*nımlama; ikincisiyse masalın yedi eylem alanından oluşan bir taslağı izle*diğini belirten tanımlamadır. Propp'un Masalın Biçimbilimi'nde or*taya koyduğu yöntem sonradan geliş*tirilerek edebiyat eleştirilerinde göstergebilimde yapısal anlatı çözümle*melerinde yoğun bir biçimde kullanıl*mıştır. Propp Masalın Biçimbilimi'nde ger*çekleştirdiği eşsüremli yöntemsel ça*lışmayı; Olağanüstü Masalların Ta*rihsel Kökenleri'nde artsüremli çalış*mayla bütünlemiştir. |
Yukarı'daki Konuyu Aşağıdaki Sosyal Ağlarda Paylaşabilirsiniz. |
Seçenekler | Arama |
Stil | |
| |
Forum hakkında | Kullanılan sistem hakkında |
| SEO by vBSEO 3.6.0 PL2 ©2011, Crawlability, Inc. |